ساز کوبه ای تیمبال (timbales) که خاستگاهی آفریقایی-کوبایی دارد این روزها به یکی از سازهای رایج کوبه ای تبدیل شده که در تقریبا در تمام موسیقی های رایج غربی از سالسا (Salsa) گرفته تا پاپ (Pop)، فانک (Funk)، و راک اند رول (Rock’n’Roll) از آن استفاده می شود. فرقی نمی کند تازه شروع به یادگیری ساز تیمبال کرده اید یا یک نوازنده حرفه ای و با تجربه هستید؛ به هر حال خوب است که درباره تاریخچه این ساز بیشتر بدانید.
خاستگاه ساز تیمبال
ساز تیمبال یا تیمبالز (تیمبال ها) که با نام هایی مثل «پایلا» (paila) و «پایلا کریولا» (paila criolla) هم شناخته می شود در اواخر قرن نوزدهم در کوبا معرفی شد. این ساز از نوادگان سازهای تیمپانی اروپایی (Timpani) یا طبل های کاسه ای (kettle drums) و به خصوص از نوع همان طبل هایی هستند که توسط شرکت های اپرای ایتالیایی آورده شدند و برای همراهی گروه های بادی و گروه های رژه نظامی در کوبای مستعمره مورد استفاده قرار گرفتند.
ساز تیمبال یا همان پایلا کریولا جایگزین سبک تر و قابل حمل تری برای طبل های کاسه ای بزرگ و دست و پا گیر است و گزینه ای بسیار عالی برای استفاده در راهپیمایی ها و رژه های نظامی محسوب می شود. تیمبال های اولیه از از ظروف آهنی یا مسی که در خیلی از کارخانه های نیشکر اطراف جزیره کوبا وجود داشتند ساخته می شدند.
ساخت طبل با چنین مواد و وسایلی باعث شد تیمبال به یک ساز مقرون به صرفه و در دسترس تبدیل شود و به سرعت بین مردم محبوبیت و رواج پیدا کند. در اوایل قرن بیستم و زمانی که رفت و آمد نوازندگان کوبایی به ایالات متحده آمریکا بیشتر شد، ساز تیمبال تحت تاثیر ساختار و شکل درام (drum) یا همان طبل قرار گرفت و از آن به بعد به جای استفاده از موادی که در کارخانه های نیشکر یافت می شد، از پوسته های فلزی که امروزه می بینیم برای ساخت تیمبال استفاده کردند.
تمبال مدرن شامل دو طبل است؛ طبل کوچکتر یا “ماچو” (macho)، 33 تا 38 سانتیمتر و طبل بزرگتر یا “همبرا” (hembra) بین 35.5 تا 40.5 سانتیمتر اندازه دارد. بدنه این طبل ها معمولا از فلزات مختلف اعم از برنز، برنج و فولاد ساخته می‌شود و از 6 تا 8 میله کششی نیز برای محکم کردن سر پلاستیکی در جای خودشان استفاده می شود.
امروزه تیمبال های چوبی هم ساخته می شود اما این مدل سازها شفافیت و وضوح صدای تیمبال های اصلی را ندارند؛ به خصوص تیمبال هایی که از کاسکارا (cascara) ساخته می شوند. توجه به این نکته مهم است که در مدل های قبلی تیمبال از پوسته هایی با جنس سر گوساله استفاده می کردند که برابر تغییرات آب و هوایی بسیار حساس بودند و تنظیم کردن آنها در گام های بالاتر خیلی دشوار و سخت بود.
تکامل ساز تیمبال
گروه سنتی اورکوئستا تیپیکا (Orquestas Típicas)
در طول قرن نوزدهم، ساز تیمبال به عنوان نقطه اتکای اصلی گروه سنتی اورکوئستا تیپیکا (Orquestas Típicas) محسوب می شد. این گروه موسیقی کنترا دانزاس (contradanzas) –نوعی موسیقی مخصص رقص- می نواختند که در آن فقط از طبل های کوبه ای به عنوان ساز استفاده می شد. در طول چند دهه آخر قرن نوزدهم، contradanza به Danzón تبدیل شد که یک ریتم اساسی و اصلی برای افرادیست که یاد می گیرند چطور تیمبال بنوازند.
در اواخر دهه 1940، با ظهور سازهای کوبه ای گویرو (guiro) و کونگا (congas)، ساز کوبه ای تیمبال، گروه سازهای ضربی ارکسترهای چارانگا (Charanga) را کامل کرد و در نهایت، منجر به تکامل ژانر موسیقی چا چا چا (cha-cha-cha) شد، ریتمی که باعث ظهور نوازنده تیمبال یا «تیمبالرو» (timbalero) شد که از یک زنگوله کوچک گاو (زنگ گاو، نوعی زنگ برای ارکستر) در اجرای صحنه روی آلات موسیقی خود استفاده می کند. گفتنی است که ارکسترهای چارانگا، بازمانده گروه سنتی اورکوئستا تیپیکا (Orquesta Típica) و ادامه دهنده سنت رپرتوار دانزون (Danzón repertoire) بودند.
ضبط های کوبایی ارکستر های چارانگا، همراه با گروه هایی مانند آرسنیو رودریگز (Arsenio Rodriguez ) (که گروه آنها شامل تیمبال ها نمی شد) تأثیر زیادی بر نوازندگان سازهای کوبه ای و نوآوران در عرصه موسیقی لاتین در حال رشد نیویورک در دهه های 40، 50 و 60 داشتند. نوازندگان سازهای کوبه ای مانند تیتو پوئنته (Tito Puente) و مانی اوکوئندو (Manny Oquendo)، مبانی و ساختارهایی که توسط تیمبالروها در کوبا پایه گذاری شده بود، را به کار گرفته و الگو ها و روش های مختلفی را توسعه دادند که مامبو، بوگالو و سایر رقص های لاتین که در آن زمان وجود داشت را تعریف می کرد.
به همین ترتیب، تیمبال ها که شامل سبک های گسترده تری از موسیقی مانند لاتین راک بودند با گروه هایی مانند سانتانا (Santana) ادغام شدند و به کمک گروه هایی مانند ارث، ویند اند فایر (Earth Wind & Fire) به یک پایه اصلی در ژانرهای فانک و آر اند بی (R&B) آمریکایی تبدیل شدند، در نهایت تیمبال ها توانستند صدای زنگ ها را به گوش جهان برسانند.
رالف آریزاری (Ralph Irrizary): نوازنده سازهای کوبه ای
مجموعه ای که امروزه توسط نوازنده های سازهای کوبه ای تیمبال استفاده می شود، اغلب شامل انواع زنگ ها و بلوک ها است. یک مجموعه ساز کوبه ای تیمبال سالسا مدرن معمولاً شامل یک کنتراکمپانا (contracampana) است که به عنوان الگوی زنگ مامبو نیز شناخته می شود، که در واقع یک مدل زنگ کوچکتر چا چا و یک بلوک چوبی مصنوعی است. از جمله سایر موارد اضافه شده می توان به کامپاناهای بزرگ، یا زنگ های بانگو، بلوک های مصنوعی مختلف، تنبورهای نصب شده و انواع جلوه های صوتی اشاره کرد. با توجه به نوع اجرای موسیقی، صدای هر کدام از زنگ ها و بلوک ها متفاوت است.
اطلاعات مربوط به ساز تیمبال
اصالت
- قاره: آمریکا
- منطقه: کارائیب
- مناطقی که این ساز یافت می شود : همه دنیا (مخصوصا آمریکای لاتین)
دسته بندی
در دسته ممبرافون ها که مجموعه ای از طبل های استوانه ای تک پوسته با ته باز هستند، قرار می گیرند.
ویژگی های مربوط به طراحی
- دسته بندی: ممبرافون ها
- تعددا طبل ها: یک جفت
- طراحی بدنه: لوله ای – استوانه ای
- تعداد و عملکرد پوسته رویی : یک عدد و برای تولید صدا
- طراحی پوسته: با یک حلقه (سفید) سفت شده است
- اتصال پوسته: یک حلقه روی پوسته را فرا گرفته که گیره های بدنه به وسیله میله های تو خالی به گیره وصل می شوند.
- کنترل کشش پوسته: با چرخاندن پیچ ها یا مهره های میله انجام می شود
- تقویت کننده صدا ممبرافون: ندارد
ابعاد
- 35.5 طبل کوچک تر (چپ) و 38 طبل بزرگ تر (راست)
- 16.5 متر عمق
مواد اولیه
- ورقه روکش دار ساخته شده از قلع
- فلز
- پوسته ساخته شده از الیاف مصنوعی
سازنده
- شرکت لاتین پرکاشن
مدل LP 257
- زنگوله گاوی
- پیچ کشش
- بدنه: پوسته ای نازک که از مس یا برنج ساخته می شود
- حلقه: طبل ها قرار است با چوب نواخته شوند بنابراین این حلقه بالای آن ها قرار می گیرد
- طبال: چوب های سبک و نازک که تیمبال ها با آن ها نواخته می شوند
- سه پایه: تیمبال ها توسط یک پایه قابل تنظیم نگه داشته می شوند .
