تهیه کنندگی موسیقی چیست؟ تجهیزات لازم و چطور تهیه کننده موسیقی شویم؟

برای اینکه بفهمیم تهیه کننده موسیقی (Music Producer) به چه کسی گفته می شود و چطور می شود به یک تهیه کننده موسیقی تبدیل شد اول از همه باید بدانیم که تولید یا تهیه موسیقی چیست؟ تولید موسیقی به معنای ساخت، پالایش و ضبط موسیقی برای یک قطعه موسیقی یا تک آهنگ و یا ضبط آهنگ برای تکثیر آن بین مردم است. این فرایند شامل ترانه سرایی، آهنگسازی، ضبط، طراحی صدا، میکس و مسترینگ می شود. وظیفه تهیه کننده موسیقی این است که با برخورداری از دانش موسیقی، مهارتهای مدیریت پروژه و شناخت فناوریهای لازم برای میکس و ضبط، روی مراحل ساخت آهنگ نظارت کند. اکثر قطعات موسیقی حرفه ای ضبط شده، مراحل تولید خلاقانه ای را پشت سر می گذارند تا به دست شما برسند.

تهیه کننده موسیقی چه کار می کند؟

تهیه کننده موسیقی که به او ناظر ضبط هم گفته می شود، مدیریت روند ساخت و ضبط خلاقانه و همگام با فناوری یک آهنگ را به عهده دارد. فرقی نمی کند که محصول نهایی تک آهنگ باشد یا یک آلبوم کامل؛ در هر صورت تهیه کننده موسیقی وظیفه دارد روی مراحل ساخت اثر نظارت کند تا نتیجه به بهترین شکل ممکن ارائه شود. انجام این وظیفه مستلزم داشتن دانش تولید محصولات استودیویی و شناخت کلی از موسیقی است.

حتما بخوانید: پلی بک چیست؟ تفاوت آن با ضبط صدا و نکات

از جمله مسئولیتهای یک تهیه کننده موسیقی می توان به استخدام نوازندگان، پیدا کردن استودیو و مهندس صدا، مدیریت برنامه و گردش کار، شنیدن و ارائه بازخورد در مورد محصول و رسیدگی به سایر جنبه های تولید برای رسیدن به آلبوم یا آهنگیست که بالاترین کیفیت ممکن را دارد.

بعضی از تهیه کنندگان موسیقی حتی در ترانه سرایی و آهنگسازی هم دستی دارند. در مورد موسیقی فیلمها نیز معمولا تهیه کننده موسیقی مسئول انتخاب آهنگ فیلم و آهنگساز مسئول ساخت موسیقی فیلم است.

تهیه کننده موسیقی و مهندس ضبط چه فرقی با هم دارند؟

اغلب اوقات تهیه کننده های موسیقی را با مهندسین ضبط اشتباه می گیرند؛ در حالیکه نقش مهندس ضبط بیشتر جنبه فنی و عملی دارد، اما تهیه کننده موسیقی وظیفه اش به هنر و خلاقیت برمیگردد. اصطلاحات “مهندس صدا” و “مهندس ضبط” هر دو به شخصی اشاره می کند که به نوعی در مهندسی صدا تخصص دارند، با این تفاوت که مهندسان صدا اغلب در حوزه اجراهای زنده فعالیت می کنند اما کار مهندسین ضبط بیشتر در استودیوهای ضبط است.

حتما بخوانید: مهندسی صدا چیست؟ 5 نقش اصلی آن که باید بدانید

6 مرحله تولید موسیقی

فرایند تولید و تهیه موسیقی برای هر آهنگی بسته به نوازنده یا گروه آن فرق می کند. کار تولید موسیقی هم می تواند در خانه و با تجهیزات شخصی انجام شود و هم در استودیوهای ضبط حرفه ای. صرف نظر از اندازه و محدوده پروژه، می توان گفت روند تولید موسیقی به طور کلی 6 مرحله دارد که شامل موارد زیر می شوند:

1- ترانه سرایی: ترانه سرا (songwriter) به موسیقی دانی گفته می شود که متن ترانه می نویسد و آهنگ میسازد. ترانه سرایی یعنی ایجاد ساختاری برای آهنگ. این ساختار که آغاز، میانه و پایان دارد شامل ملودی، هارمونی و ریتم، با یا بدون متن می شود. ترانه سرا کسی است که با اشعار سر و کار دارد.

2- تنظیم: تنظیم موسیقی به نحوه تنظیم سازها و آوازها در یک آهنگ مربوط می شود. تنظیم کننده ها در خیلی از آهنگها با اضافه کردن سازها، صداها و هارمونی های آوازی به آن انرژی و حس مورد نظرشان را می دهند. اضافه کردن موارد متنوع به ابتدا، میانه و پایان آهنگ باعث گوش نوازتر شدن آن می شود. در موسیقی کلاسیک این کار به عهده تنظیم کننده آهنگ است.

3- ترکینگ (Tracking): ترکینگ به بیان ساده به معنای ضبط صدای منابع صوتی آهنگ در استودیو به کمک مهندس ضبط است. در واقع در مرحله ترکینگ شما صدای هر ساز یا آواز را به طور جداگانه و مجزا ضبط می کنید. این کار به شما امکان می دهد تا بعدا قطعات مختلف ضبط شده را دستکاری و تنظیم کنید.

4- ویرایش: در مرحله ویرایش، شما باید آهنگ را به بهترین شکل ممکن اصلاح کنید. در این مرحله می توانید عناصر مختلف آهنگ را جابجا کنید، زیر و بمی را تنظیم کنید و برای انتقال روان بخشهای مختلف آهنگ به آن کراس فید (crossfade) اضافه کنید. علاوه بر این، مرحله ویرایش جاییست که شما می توانید افکتهایی مثل افزایش بیس صدا، سینتی سایزر (synth) و ریورب (reverb) را به آهنگتان اضافه کنید. هدف از ویرایش این است که آهنگ نهایی شما بهترین کیفیت و عملکرد را داشته باشد.

5- میکس کردن: در مرحله میکس تمام قطعاتی که در ترکینگ ضبط شده بودند با هم ترکیب می شوند تا محصول نهایی که می تواند یک مونو (mono)، استریو (stereo) یا صدای فراگیر (surround sound) باشد تولید شود. مهندس میکس بعد از ترکیب ضبطهای مجزا با هم، آنها را از طریق برابر و فشرده سازی با هم متعادل می کند. در این مرحله ممکن است تهیه کننده موسیقی یا هنرمند ضبط کننده حضور داشته باشد یا نباشد.

6- مسترینگ (Mastering): مسترینگ آخرین مرحله تولید موسیقی است که در آن بهترین و باکیفیت ترین نسخه آهنگ ساخته و آماده انتشار روی سی دی، وینیل و یا پخش در اینترنت می شود. این مرحله معمولا توسط مهندس مسترینگ مدیریت می شود. وظیفه مهندس مسترینگ این است که همه آهنگها را طوری مسترینگ کند که کیفیت بالایی داشته باشند و در تمام پخش کننده ها با کیفیت بالایی پخش شوند.

مسترینگ آخرین مرحله صیقل کاری آهنگ است که در آن مشکلات جزئی حل می شوند و از کیفیت بالای آهنگ و انتقال روان بخشهای آن اطمینان حاصل می کنند.

حتما بخوانید: 70 اصطلاح رایج موسیقی که باید بدانید

برای تهیه و تولید موسیقی به چه تجهیزاتی نیاز است؟

یکی از فواید تولید موسیقی مدرن، دسترسی یه فناوری و تجهیزات باورنکردنی و چشمگیری است که می توانید از آنها برای تولید یک اثر درخشان و کم هزینه در استودیوی خانگی خودتان استفاده کنید. ما اینجا به برخی از تجهیزات اصلی تولید و ساخت آهنگ که برای شروع کار نیاز دارید اشاره می کنیم:

1- کامپیوتر شخصی: برای اینکه بتوانید نرم افزارهای لازم برای ضبط، ویرایش و ساخت محصول نهایی را اجرا کنید به رایانه احتیاج دارید.

2- ایستگاه کاری صوتی دیجیتال (DAW): DAW در واقع نرم افزاری است که به طور خاص برای ویرایش، ضبط و ساخت فایلهای صوتی طراحی شده است. ایستگاههای کاری صوتی دیجیتال زیادی وجود دارد که هر کدام خصوصیات و ویژگیهای منحصر به فرد خودشان را دارند؛ اما به طور کلی همه آنها از قابلیتهایی مثل ضبط چند مسیری، قابلیت تنظیم آهنگ و سرعت و گزینه های فیلتر برخوردارند. نرم افزارهایی مثل GarageBand، Ableton Live، Pro Tools و Logic Pro فقط چند نمونه از ایستگاههای کاری صوتی دیجیتال هستند.

2- میدی کنترلر (MIDI controller): MIDI به معنای رابط دیجیتالی سازهای موسیقی، یک استاندارد فناوری است که بین سازهای الکترونیک و رایانه ارتباط برقرار می کند. کیبورد سینتی سایزر یکی از رایجترین و معروفترین میدی کنترلرهای مرکزی است.

3- رابط صوتی: رابط صوتی امکان برقراری ارتباط سازهای بدون MIDI و یا صدای آواز با ایستگاه کاری صوتی دیجیتال شما را فراهم می کند. این رابط تمام ریزه کاریها و پیچیدگی های آکوستیک را به یک فایل صوتی دیجیتال تبدیل می نماید.

4- میکروفن ضبط استودیویی: میکروفون استودیویی یک میکروفون سیمی است که بعد از دریافت صدا آن را به سیگنال دیجیتالی تبدیل می کند تا شما بتوانید صدا را به عنوان فایل صوتی ذخیره کنید. میکروفونهای استودیویی خوب می توانند همزمان که در یکجا ثابتند، صدای یک فضای بسته مثل اتاقک ضبط را دریافت و پخش کند.

5- هدفون استودیویی: برای اینکه بتوانید به آهنگهای در حال پخش گوش بدهید و تنظیمات مناسب را رویشان اعمال کنید به یک جفت هدفون استودیویی مناسب نیاز دارید. هدفون های استودیویی بر خلاف هدفونهای گیمینگ برای متعادلسازی صدا به شکل خنثی طراحی شده اند؛ یعنی شما با این هدفونها به راحتی می توانید عیوب مربوط به آهنگ صدا را بشنوید و آنها را برطرف کنید.

آهنگسازی چیست؟ مهارتهای لازم، نقش آهنگساز و 7 نکته کاربردی

چطور تهیه کننده موسیقی شویم؟

برای تبدیل شدن به یک تهیه کننده موسیقی حرفه ای راههای زیادی وجود دارد. می توانید این مسیر را را مهندس شدن و یادگیری جنبه های فنی تهیه کنندگی موسیقی یاد بگیرید، یا اینکه نواختن یک ساز را یاد بگیرید و با تمرکز روی ابعاد خلاقانه، شروع به نوشتن آهنگهای خودتان کنید و یا ترکیبی از هر دوی این روشها را در پیش بگیرید.

ما اینجا مراحل تهیه کننده موسیقی شدن را مرور می کنیم:

1- آهنگ گوش کنید: اولین قدم برای قدم گذاشتن در مسیر تهیه کنندگی موسیقی این است که به یک متخصص گوش دادن به آهنگ تبدیل شوید. سعی کنید انواع و اقسام مختلف آهنگها را گوش کنید نه فقط آهنگهای مورد علاقه خودتان. وقتی به طیف وسیعی از آهنگها گوش می دهید می توانید با ساز، آواز و تنظیم آنها آشنا شوید. ژانرها و سبکهای مختلف موسیقی، هارمونی، تمپو و زیر و بم را بشنوید و آنها را از هم تفکیک کنید.

2- نواختن یک ساز را یاد بگیرید: با اینکه برای تبدیل شدن به یک تهیه کننده موسیقی لازم نیست حتما ساز زدن را یاد بگیرید، اما این کار به شما کمک می کند مفاهیم مهم موسیقی مثل توالی آکوردها (chord progression) را یاد بگیرید که برای آینده تان مفید است.

3- در کلاسهای آموزشی شرکت کنید یا مدرک این رشته را بگیرید: آموزشگاههای موسیقی می توانند اصول اولیه لازم برای تهیه کنندگی موسیقی را به شما یاد بدهند. خیلی از مدارس موسیقی یا دانشگاهها هنرجویان علاقمند را پذیرش می کنند و جنبه ‌های فنی تولید موسیقی، آهنگسازی و تئوری موسیقی را به آنها یاد می دهند. شرکت در کلاسهای موسیقی راه خوبی برای ملاقات با افراد دیگری که در این حوزه کار می کنند هم هست.

4- کارآموزی کنید: یکی از راههای عالی برای یادگیری و آشنایی با صنعت موسیقی، ضبط و فرایندهای تولید، کارآموزی کردن در شرکتهای تولید و ضبط موسیقی است. می توانید در ژانر مورد علاقه تان و کنار هنرمندانی که به آنها علاقه دارید مشغول کارآموزی شوید تا تجربه کسب کنید.

حتما بخوانید: تفاوت gain با volume در چیست؟

5- ارتباطاتتان را بیشتر کنید: با افرادی که مدتهاست در این زمینه مشغول به کارند آشنا شوید و سعی کنید با آنها در ارتباط شوید. رفتن به کنسرت ها، بازدید از استودیوهای ضبط و ملحق شدن به گروههای مختلف مرتبط در شبکه های اجتماعی به شما کمک می کند تا با افرادی مثل خودتان و همینطور متخصصین این رشته آشنا شوید. هر چه ارتباطات قویتری داشته باشید و با افراد بیشتری در این حوزه آشنا شوید شانستان برای کسب فرصتهای شغلی مناسب هم بیشتر می شود.