15 تا از بزرگ ترین و معروف ترین اساتید موسیقی ایران

در حرفه ی موسیقی افراد زیادی موفق شده اندکه از آنها به عنوان اساتید موسیقی  یاد می شود در این مطلب ما 15 تا از این افراد سر شناس در موسیقی را به شما معرفی می کنیم تا با زندگی نامه ی آنها آشنا شوید و هم چنین باید بدانید که برای موفق شدن در هر کاری  باید به جد تلاش کرد.

مقدمه

این اساتید مرد و بعضا زن موسیقی ایرانی با توجه به نظرسنجی از کاربران وب سایت های مختلف، مجلات موسیقی و تنی چند از پیشکسوتان موسیقی و کارنامه هنری به شما معرفی می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر از هر استاد، روی نام او کلیک کنید.

بزرگان موسیقی ایران از دید پیشکسوتان موسیقی

• حسین تهرانی: او برای اولین بار نت‌نگاری برای تنبک را انجام داد. او اولین کتاب آموزش تنبک را با همکاری هوشنگ ظریف و مصطفی کمال پورتراب و حسین دهلوی به چاپ رساند.
• قمرالملوک وزیری: بنان در وصف قمر الملوک گفته: قمرالملوک ام کلثوم ایران است
• حسین علیزاده: موسیقی‌دان ، ردیف‌دان، آهنگ‌ساز، پژوهش‌گر و نوازنده تار و سه‌تار اهل ایران و نامزد دریافت ۳ جایزه گرمی است.
• جلیل شهناز: موسیقی‌دان و نوازندهٔ تار اهل ایران بود. در تار نوازی شهناز با توجه به تمام نواندیشی‌هایش می‌توان ردپای ردیف و احاطه ایشان به ردیف را دید. جمله‌بندی شهناز به تمام معنا آوازی است، انگار که یک خواننده آواز می‌خواند و شما می‌توانید دنبالش کنید.
• همایون خرم: نوازندهٔ ویولن، موسیقی‌دان و آهنگساز موسیقی اهل ایران بود. گر چه در شیرین نوازی خرم را نمی‌توان با اسدالله ملک، پرویز یاحقی و حبیب‌الله بدیعی هم تراز دانست با این حال توانایی او در آفرینش آنی ملودی‌های جاندار و جذاب، بافت تکنوازیهای او را به مراتب از کارهای دیگران خوش ساختتر و پرمایه تر می‌سازد.
• خدیجه اشرف‌السادات (مرضیه): پدرش، سید حسن مرتضایی و مادرش، ربابه، از افراد هنردوست بودند. در خانواده و اقوام او هنرمندانی از قبیل مجسمه‌ساز، نقاش و مینیاتوریست و موسیقی‌دان بودند.
• کیهان کلهر: برنده جایزه گرمی ست و ساز تخصصی او کمانچه است و افزون بر آن تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان نیز می‌نوازد. کلهر با هنرمندان نامی ایرانی همانند محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، حسین علیزاده، علی‌اکبر مرادی، علیرضا افتخاری، ایرج بسطامی، همایون شجریان، مجید خلج و اعضای گروه دستان آهنگسازی و نوازندگی کرده‌است.
• جلال ذوالفنون: جلال ذوالفنون آثار نوشتاری و صوتی فراوانی در زمینهٔ موسیقی ایرانی از خود به جای گذاشته که از بین آنها می‌توان آلبوم‌های گل صدبرگ و آتشی در نیستان با صدای شهرام ناظری را نام برد.او نخستین کسی بوده‌است که کتاب آموزشی خاص برای سه تار نوشته‌است.
• پرویز مشکاتیان: آهنگساز، موسیقی‌دان، استاد دانشگاه، پژوهشگر و نوازنده سنتور اهل ایران بود. او به نواختن سه‌تار نیز آشنایی داشت.
• حسن کسایی: موسیقیدان و نوازندهٔ نِی و سه‌تار اهل ایران بود. حسن کسایی به نوعی از ابتدا شروع به ابداع تکنیک و پیاده کردن تمام دستگاه‌ها در ساز نِی نمود.
• اکبر گلپایگانی: معروف به گُلپا از خوانندگان سرشناس موسیقی اصیل ایرانی است.پیر پائولو پازولینی کارگردان ایتالیایی در فیلم مده‌آ قسمتی از آواز اکبر گلپایگانی (با تار جلیل شهناز) را بدون اجازه از صاحبان اثر استفاده کرده بود و گلپایگانی پس از ثبت شکایت و بعد از گذشت یک سال – به گفتهٔ خودش – یک میلیون دلار غرامت از پازولینی دریافت کرد
• رحمت الله بدیعی: موسیقی‌دان، نوازنده کمانچه، ویولن و دارنده مقام درجه نخست هنر ایرانی است.
• مسعود بختیاری: خواننده، ترانه‌سرا و آهنگساز مشهور مردم لر بختیاری بود.
• حسین خواجه امیری (ایرج): که به صورت حرفه‌ای با نام ایرج شناخته می‌شود، خواننده موسیقی سنتی ایرانی است. به ایرج لقب «پهلوان آواز» را داده‌اند و در میان طرفدارانش با این لقب شناخته می‌شود. محمدرضا شجریان دربارهٔ وی می‌گوید: «صدای ایرج در تاریخ آوازخوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند، می‌گوید صدا شبیه صدای ایرج است»
• فاطمه واعظی (پریسا): خواننده مشهور ایرانی، ردیفدان و استاد هنر آواز ایرانی است
• عصمت باقرپور (دلکش): از وی با عناوینی چون «زن حنجره طلایی»، «آتش کاروان هنر» یاد می‌شود. او ترانه‌هایش را تنها به دو زبان فارسی و مازندرانی خوانده‌است.
• احمد عبادی: از استادان موسیقی ایرانی و نوازندهٔ برجستهٔ سه‌تار و فرزند میرزا عبدالله فراهانی و نوه علی‌اکبر فراهانی بود. وی دایی هوشنگ سیحون معمار برجسته ایرانی است . وی همچنین مبدع روش کوک نوینی برای سه‌تار است و سبک نوازندگی وی از نظر برخی کارشناسان متفاوت و ویژه است. او با خواننده‌هایی مانند غلامحسین بنان همکاری داشته‌است. همچنین محمدرضا شجریان از وی به عنوان بزرگترین استادش در موسیقی ایرانی یاد می‌کند.
• ادیب خوانساری: نخستین خوانندهٔ مرد در رادیوی ملی ایران بود.
• فرامرز پایور: موسیقی دان ایرانی، ردیف دان، آهنگ‌ساز، مدرس و نوازنده سنتور و محقق موسیقی ایرانی بود. وی چهره ماندگار و یکی از تأثیرگذارترین‌های موسیقی ایرانی است
• فرهنگ شریف: دارای نشان درجه یک هنری معادل دکتری، از چهره‌های ماندگار موسیقی، نوازنده و بداهه نواز تار اهل ایران بود.

بزرگان موسیقی ایران از دید مجلات موسیقی

1- غلامحسین بنان

(زادهٔ ۱۵ اردیبهشت ۱۲۹۰ در تهران − درگذشتهٔ ۸ اسفند ۱۳۶۴ در تهران) خوانندهٔ موسیقی کلاسیک ایرانی است که از سال‌های ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۴۷ در زمینهٔ موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز هنرستان موسیقی تهران و بنیان‌گذار انجمن موسیقی ایران بوده‌است.او اولین خواننده ایرانی آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نُت) است.

ترانه‌هایی از جمله بهار دلنشین، الهه ناز و سرود ای ایران از آثار شناخته‌شده با صدای بنان هستند. از سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، با همکاری شماری از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید. او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه «گلهای رنگارنگ» بنا به دعوت داود پیرنیا همکاری داشت.

بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ آهنگ را اجرا کرد. ویژگی صدای وی زیر و بم‌ها و تحریرات صدای اوست. بنان هم به آواز قدیمی و کلاسیک ایرانی و هم به نغمات جدید و مدرن ایرانی تسلط داشت که به عنوان نمونه می‌توان تصنیف «الهه ناز» را نام برد. برخی بنان را بزرگترین اجرا کنندهٔ سبک وزیری-خالقی می‌دانند. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از اجراکنندگان آثار صبا و مرتضی محجوبی بود. همچنین به مرکب‌خوانی و تلفیق شعر و موسیقی مسلط بود.

2-جلال تاج اصفهانی

تاج اصفهانی در سال 1282 متولد و در سال 1360 دار فانی را وداع گفت . از آثار او می توان به صفحه هاي گرامافون، نوارهاي راديويي ونوارهاي خصوصي اشاره کرد.

وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده می‌کرد. دکلاماسیون شعر، تحریرهای برجسته، تنوع تحریری، صدایی رسا و قدرتمند و مناسب خوانی برخی از ویژگی‌های آوازی اوست.

از مشهورترین آثار جلال‌الدین تاج اصفهانی صفحه آواز همایون است که در حدود ۱۳۱۲ خورشیدی در تهران ضبط شد. این اثر، دهه‌های متوالی از شهرت و محبوبیت برخوردار بود و اکنون نیز از آثار معیار در بررسی مکتب آواز اصفهان است.

جلال تاج اصفهانی در مصاحبه‌ای در اوایل دههٔ ۱۳۵۰ مدعی شد که خود او بود که برای اولین بار تصنیف مرغ سحر را در باغ سهم‌الدوله اجرا کرده‌است

3- محمد رضا شجریان

علت معروف شدن :نوع صدا و سبک مخصوص به خوداجرای آوازها و تصانیف ملی میهنی به‌ یادماندنی. آلبوم معروف : نوا ،بیداد ،هم نوا با بم و…

وی همچنین خوش‌نویس در خطِ نستعلیق، رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز، شرکت دل آواز، باغ هنر بمو طراح چند ساز موسیقی بود. او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، نامدارترین تلاوت قرآنیِ او بود.

از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگانی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار، بیژن کامکار، سینا سرلک و پسرش همایون از شاگردان شجریان بودند.

4-اردشير كامكار

نوازندهٔ کمانچه، قیچک و ویولن است. او از اعضای گروه کامکارها است. اردشیر کامکار همواره برای گسترش هرچه‌بیش‌تر قابلیت‌های ساز کمانچه کوشیده‌است. وی با استفاده از تکنیک‌های خاص ویولن و پوزیسین‌های ویولن بر روی ساز کمانچه توانست چهره‌ای دیگر از این ساز به‌نمایش بگذارد.

از شاخصه‌های او در نوازندگی کمانچه، می‌توان به پوزیسیون‌های ۷ به بالا و اجرای صداهای هارمونیک که این تکنیک‌ها مختص ساز ویولن می‌باشد و تقریباً برای ساز کمانچه به‌سختی قابل اجرا است اشاره نمود.

5- رهي معيري (بيوك)

با تخلص رهی از غزلسرایان معاصر ایران و از ترانه‌سرایان و تصنیف‌سرایان به‌نام است. از ترانه‌های سروده شده توسط وی می‌توان «شد خزان»، «شب جدایی»، «کاروان»، «مرغ حق» و «جوانی» را نام برد.

او از دودمان معیرالممالک بود که از زمان نادر شاه افشار وزیر ضرابخانه و خزانه دار بوده اند تا زمان قاجار. رهی معیری در سال‌های آخر عمر در برنامه گل‌های رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی می‌کرد.

6- شهرام ناظري

موسیقیدان و خواننده کرد ایرانی است. او از خوانندگانِ شناخته شدهٔ موسیقی اصیل ایرانی و ملقب به «شوالیه آواز ایران» است. مجمع انجمن آسیا وی را «هنرمند برتر آسیا»، نیویورک تایمز او را «بلبل فارسی» و کریستین ساینس مانیتور او را «لوچانو پاواروتی ایران» نامیده است.

ناظری خواننده‌ای است که در آثارش روحیه تکرار ناپذیری دارد و همواره تلاش نموده‌است که نگرش و تجربه‌ای جدید را در آواز و موسیقی به‌وجود آورد. وی تحریرهای ریتمیک و خاصی را از سال‌های پایانی دهه هفتاد خورشیدی در آثارش استفاده نمود، از جمله این آثار می‌توان به آلبوم‌های ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه (شور رومی) اشاره کرد.

7- هوشنگ ظريف

موسیقی‌دان و نوازندهٔ تار برجسته فارس است. هوشنگ ظریف با اجرای کنسرت‌های موسیقی ایرانی در وین پایتخت اتریش، موجب شناساندن بیش از پیش موسیقی ایرانی به این مرکز موسیقی اروپا شد. وی در سال ۱۹۸۵ با هدف گسترش موسیقی سنتی ایران، در جشنواره اینسبورگ شرکت کرد.

هوشنگ ظریف علاوه بر نواختن ساز تار، با نواختن سه‌تار و تنبک نیز آشنایی کامل داشت او همچنین در تدوین روش نوازندگی تنبک با حسین تهرانی همکاری نمود که حاصل آن در کتابی تحت عنوان «آموزش تنبک» به چاپ رسید.

8-هوشنگ كامكار

آهنگ‌ساز اهل ایران است. او هم‌اکنون یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است. در سال ۱۳۵۴به اخذ درجه کارشناسی در رشته آهنگسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران نایل آمد و سپس در کنسرواتوار سانتاچی چیلییای رم به تحصیل کنترپوان و فوگ پرداخت و درجه کارشناسی موسیقی را در ایالات متحده آمریکا از دانشکده سانفرانسیسکو دریافت کرد. او به مدت ۱۰سال در دانشگاه هنر به تدریس موسیقی پرداخت و مدیریت گروه موسیقی این دانشگاه را به مدت ۶ سال (از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۸) عهده‌دار بود. وی سرپرستی گروه موسیقی کامکارها را برعهده دارد.

9- روح الله خالقي

موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. سرود مشهورِ «ای ایران»، که از آن به عنوان سرود ملیِ غیررسمی ایرانیان یاد می‌شود، از جمله آثار او است. وی که از شاگردانِ اصلی علینقی وزیری بود، با آثار و خدماتِ هنری خود، در حفظ نغمه‌ها و احیای جایگاهِ موسیقی ایرانی، در دورانی که توجه به این موسیقی کاهش یافته بود، کوشید.

روح‌الله خالقی در سال ۱۳۲۸، هنرستان موسیقی ملی را با انگیزهٔ حفظ موسیقی ملی ایران تأسیس کرد. رهبری ارکستر گل‌ها، سرپرستی ارکسترهای شماره یک و دو رادیو و عضویت در شورای موسیقی رادیو، از دیگر فعالیت‌های خالقی بود.

10- مجيد انتظامي

موسیقی‌دان، آهنگساز، نوازنده ابوا و مدرس موسیقی اهل ایران است. او فرزند عزت‌الله انتظامی بازیگر کهنه‌کار سینمای ایران می‌باشد. او همچنین تاکنون بیش از ۸۰ موسیقی فیلم نوشته‌است و از پرکارترین آهنگسازان سینمای ایران به‌شمار می‌آید. از آثار دیگرش حدود ۱۰ موسیقی صحنه‌ای می‌باشد که در اجرای بعضی از آن‌ها به عنوان نوازنده حضور داشته‌است. او در دانشکدهٔ موسیقی دانشگاه هنر نیز به تدریس پرداخته‌است و داوری بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز عهده‌دار بوده‌است.

11- حبيب الله بديعي

موسیقی‌دان و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. او از سال ۱۳۲۹ به عنوان تکنواز با برنامه موسیقی ارتش همکاری کرد و سال بعد بود که رسماً وارد ارکستر ابراهیم منصوری شد. حبیب‌الله بدیعی در سال ۱۳۳۱ در فیلم «ولگرد» صدای قوامی و شمس را با ویلن همراهی کرد. در سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۴ ارکستر کوچکی تشکیل داد که خوانندهٔ آن «شمس» بود.

این ارکستر تا پایان سال ۱۳۳۶ هر شب جمعه برنامهٔ رادیویی داشت. یک سال بعد وی وارد برنامه گلها شد و با خوانندگانی چون مرضیه، الهه، پوران، دلکش و رؤیا و شمس همکاری کرد. وی حدود ۲۰۰ آهنگ ساخته‌است که یکی از معروف‌ترین آن‌ها کعبه دل‌ها با صدای الهه است.

12- مرتضي حنانه

موسیقی‌دان و آهنگساز ایرانی بود.بزرگ‌ترین مشغله ذهنی مرتضی حنانه چندصدایی کردن موسیقی ایران بود. روز و شب در این فکر بود که برای آهنگ‌سازی از موسیقی ایران باید آن را چندصدایی کرد. کوشش‌های حنانه در این مورد او را به ابتکار هارمونی زوج رسانید که سال‌ها برای آن زحمت کشید و خود آن را به کار بست؛ ولی هارمونی زوج مورد پذیرش همه موسیقی‌دانان قرار نگرفت. جزو برجسته ترین محققان در زمینه موسیقی ایرانی ست.

13- محمد رضا لطفي

ردیف‌دان، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، نوازندهٔ برجستهٔ تار و سه‌تار و کمانچه همچنین پژوهشگر و مدرس موسیقی سنتی ایرانی بود. او از چهره‌های تأثیرگذار موسیقی ایرانی بود و با خلق آثاری چون «ایران ای سرای امید»، «کاروان شهید»، «برادر بی‌قراره» و «عشق داند» به میان تودهٔ مردم راه یافت.

لطفی بنیان‌گذار کانون فرهنگی و هنری چاووش، گروه شیدا و مکتب‌خانه میرزا عبدالله بود و هنرمندان بسیاری از جمله مجید درخشانی، صدیق تعریف، حمید متبسم و حسین بهروزی‌نیا را تربیت کرد. او در کنار تار و سه‌تار، کمانچه، دف، نی و سنتور نیز می‌نواخت.

14- محمد نوري

آموزگار آواز و خواننده ایرانی بود. از برترین و مشهورترین آهنگ‌های وی می‌توان به جان مریم، کهکشان عشق، سرزمین محبوب من و ایران ایران اشاره کرد. محمد نوری برنده جایزه خورشید طلایی (۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار) در سال ۱۳۷۸ از جشنواره مهر، و دارای مدرک درجه یک هنری از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

ویدیوی معرفی بزرگان

البته زنانی هم داریم که در زمینه موسیقی جزو بزرگان ایران بوده اند که در اینجا از اشاره به آنها معذوریم. اگر که سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات مطرح کنید.