بسیاری از افراد، به ویژه کسانی که از موسیقی ساز و آکوستیک لذت می برند، دوست دارند نواختن یک ساز را یاد بگیرند، اما نمی دانند از کجا شروع کنند. خوب، قبل از این که نواختن یک ساز جدید را یاد بگیرید ، باید ساز دلخواه و البته مناسب تان را انتخاب کنید. خبر خوب این است که از بسیاری جهات، انتخاب ساز در بزرگسالی ساده تر است. شما در این دوران سلیقه خودتان را می شناسید و به طیف گسترده تری از ساز ها، معلمان و امکانات دسترسی دارید . . . البته این یکی خیلی با چالش دوران نوجوانی تان که انتخاب بین کلارینت و ترومبون بود ، فرق دارد.
در ادامه به سوالاتی که باید قبل از انتخاب ساز از خودتان بپرسید، می پردازیم:
1-چه نوع موسیقی را دوست دارید؟
به نظر می رسد جواب این سوال در ذهن تان روشن است، اما کمی فکر کنید. اگر واقعا ترجیح می دهید به موسیقی فولکلور آکوستیک گوش کنید، انتخاب درامز فقط به این دلیل که جذاب است، ممکن است انتخاب درستی نباشد . واقعا خوب به این سوال فکر کنید زیرا با انتخاب یک ساز روی وقت و پول تان سرمایه گذاری می کنید. بنابراین مطمئن شوید که سبک موسیقی مورد نظر، مناسب شما است. برخی ساز ها از بقیه کاربردی تر هستند. مثلا اگر ویولن یاد بگیرید می توانید آن را در هر ژانری بنوازید اما با سازی مثل سه تار محدود به یک سری ژانرهای خاص مثل موسیقی سنتی می شوید.
2-خودتان را در چه شرایطی در حال نواختن ساز می بینید؟
آیا اگر در یک گروه از نوازندگان ، ساز زهی آکوستیک بنوازید، صدای خوبی از ساز تان در می آید؟ اگر چنین تصمیمی دارید، احتمالا ماندولین انتخاب خوبی باشد. اگر خیلی اهل کار های گروهی نیستید، پیانو همیشه برای تک نوازی مناسب است و حتی هنگامی هم که با آن نمی نوازید، جلوه خوبی به دکوراسیون خانه تان می دهد.
3-چقدر محدودیت بودجه دارید؟
اکثر ساز ها را می توان در محدوده های قیمتی مختلف خریداری کرد، اما برخی از آن ها بسیار ارزان تر یا گران تر از بقیه هستند. مثلا برای خرید یک فلوت ایرلندی خوب شما باید حدود دوازده دلار هزینه کنید و در بالاترین حد معمولا قیمت این ساز از 300 دلار بیشتر نمی شود. از طرف دیگر، برای پیدا کردن یک عود با کیفیت مناسب با بودجه کم تر از چند صد دلار با مشکل مواجه خواهید شد. آن ها به ندرت وارد می شوند و ساخت آن ها به شیوه درست بسیار پیچیده است.
4-در چه محیطی تمرین می کنید؟
اگر در یک خانه ای با دیوار های نازک و در وسط شهر و شلوغی زندگی می کنید، شاید نی انبان اسکاتلندی گزینه خوبی برای شما نباشد . اما اگر مثلا در مزرعه ای در وسط یک روستا زندگی می کنید، می توانید آزادانه چنین ساز هایی را بنوازید.
5-پیدا کردن یک معلم چقدر آسان خواهد بود؟
پیدا کردن یک مربی ویولن سل خوب در هر شهری خیلی نباید کار سختی باشد. اما اگر بخواهید آکاردئون دیاتونیک به سبک کاجون را بنوازید ، گزینه های شما کمی محدودتر می شوند. این بدان معنا نیست که یادگیری یک ساز کمیاب غیرممکن است فقط باید کمی بیشتر جستجو کرده و برای یافتن یک معلم خوب هزینه کنید. همچنین این را هم در نظر داشته باشید که ممکن است لازم شود مسافت زیادی را برای شرکت در کلاس های حضوری طی کنید. برخی از مدرسان ساز از راه دور، از طریق اسکایپ یا برنامه های دیگر آموزش می دهند، اما باید ببینید این سبک آموزش ساز برای تان مفید هست یا خیر.
6-چقدر زمان می خواهید تا صرف یادگیری ساز کنید؟
اگر بخواهید واقعا یک نوازنده ماهر شوید، انتخاب تان هر سازی که باشد، باید کلی زمان صرف تمرین و یادگیری کنید. اگر هم زمان کم تری را به این کار اختصاص دهید، بسته نحوه اجرای تان، می توانید یک نوازنده خوب یا عادی شوید. تا زمانی که نمی خواهید به صورت جدی برای یادگیری وقت بگذارید ، با سازی مثل کورا شروع نکنید . شاید انتخاب سازی مثل گیتار و تمرین تکنیک ریتم بهترین کار باشد. اگر واقعا می خواهید موسیقی بسازید اما وقت بسیار کمی برای تمرین دارید، ساز ساده ریتمی مثل جمبه یک انتخاب عالی است.
7-چه محدودیت های جسمی دارید؟
اگر نمی توانید چیز سنگین بلند کنید، سعی نکنید دابل باس بنوازید. اگر قدرت تنفسی خوبی ندارید، در مورد ساکسیفون تجدید نظر کنید. اگر هم آرنج ضعیفی دارید، ترومبون ممکن است برایتان ساز آسانی نباشد. مطمئنا اگر شما اراده کرده باشید کاری را انجام دهید، حتی اگر از نظر جسمی برایتان دشوار باشد، می توانید هر مانعی را پشت سر بگذارید. فقط باید کمی به خودتان کمی زحمت بدهید!
8-آیا می خواهید هم زمان بنوازید و بخوانید؟
اگر واقعا می خواهید همراه با نوازندگی آواز بخوانید، مخصوصا به صورت سولو و انفرادی، شاید بد نباشد با یک ساز کلاسیک مثل پیانو یا گیتار این کار را انجام بدهید. مطمئنا بسیاری از نوازندگان برجسته با ساز های دیگر هم خوانی می کنند ، اما پیانو و گیتار هر دو می توانند صدایی تولید کنند که بسیار مناسب همراهی صدای انسان است . اصلا اتفاقی نیست که این دو ساز محبوب ترین سازهای همنوازی برای خوانندگان هستند.
9-آیا می خواهید موسیقی یاد بگیرید؟
اگر می خواهید موسیقی کلاسیک غربی را اجرا کنید، لازم است تئوری موسیقی مخصوصا کلید هایی که با ساز انتخابی تان جور هستند را یاد بگیرید. نوازندگان جاز معمولا با این که ممکن است کمی نت هایش با نت موسیقی کلاسیک فرق داشته باشد و برخی از فرهنگ های موسیقی بین المللی هم سبک نوشتاری و جدول های متفاوتی داشته باشند، نیاز دارند تا خواندن موسیقی را هم یاد بگیرند. اگر می خواهید خواندن از روی نت های موسیقی را کنار بگذارید و با گوش اجرا کنید ، اکثر ژانر های موسیقی فولکلور در سراسر جهان برای نواختن به هیچ پارتیتوری نیاز ندارند.
10-آیا می خواهید رهبر گروه باشید؟
اگر به دنبال اجرای موسیقی در گروه های کوچک راک کلاسیک یا رگا و یا ژانر های دیگر هستید، خودتان را در کجای گروه تصور می کنید ؟ اگر می خواهید در صف جلو باشید، سازی را انتخاب کنید که بیشترین سهم از تک نوازی را داشته باشد و در ژانر انتخابی شما اجرا کننده ملودی باشد. اما اگر ترجیح می دهید یک نوازنده ناشناخته باشید، سراغ سازی بروید که بخش ریتم را اجرا می کند.
11-آیا افرادی هستند که بخواهید با آن ها بنوازید؟
انواع خاصی از موسیقی و ساز های مخصوصشان هستند که برای نوازندگی به صورت گروهی ساخته شده اند و اگر هرگز فرصتی برای نواختن آهنگ با دیگران پیدا نکرده باشید، کارتان برای این که پا به پای بقیه بنوازید بسیار دشوار می شود. به عنوان مثال موسیقی ایرلندی و موسیقی قدیمی برای نوازندگی گروهی واقعا عالی هستند ، بنابراین به جز مواقعی که ناچارید بانجو یا بوران را به صورت سولو بنوازید، به این فکر کنید که آیا افرادی دور و برتان هستند که بتوانید با آن ها تمرین کنید یا خیر و یا حتی می توانید دنبال چنین افرادی بگردید.
12-آیا می خواهید در کنار افراد دیگر بنوازید؟
به عنوان یک نوازنده به آینده تان در بلند مدت فکر کنید. اگر می خواهید با افراد دیگر اجرا کنید، ببینید کدام نوع ساز کاربردی تر است. جذابیت اولیه نواختن سازهای سولویی مثل شیپور، ویولن، فلوت یا گیتار لید ممکن است کمرنگ شود وقتی متوجه شوید چند نفر دیگر برای اجرای قسمت اصلی با همان ساز با شما رقابت می کنند! اگر می خواهید موسیقی راک بنوازید، همیشه تقاضا برای نواختن باس یا درامر وجود خواهد داشت، و اگر دوست دارید عضوی از یک ارکستر باشید ، باسون یک گزینه عالی است تا مطمئن شوید همیشه گروه به شما نیاز خواهد داشت.
13-می خواهید کجا تمرین کنید؟
بسیاری از افراد در آپارتمان زندگی می کنند به همین دلیل تمرین نواختن سازی مثل درام، همسایگان را دیوانه می کند. در مورد اینکه کجا و چه زمانی می خواهید تمرین کنید و همچنین به صبر افرادی که با آن ها یا نزدیک آنها زندگی می کنید، فکر کنید. نسخه های الکتریکی ساز هایی مثل پیانو، درام، گیتار و حتی ویولن این امکان را به شما می دهد که شبها با استفاده از هدفون بنوازید تا مزاحمتی برای سایرین نداشته باشید. در ضمن ممکن است لازم باشد برای تمرین به یک موسسه موسیقی بروید.
14-آیا محدودیت جسمی دارید؟
اگر جثه کوچکی دارید و توانایی بلند کردن اجسام سنگین را ندارید، نباید کنترا باس را انتخاب کنید. اما عقل تان را به کار بیندازید و نگذارید نقص های جسمی شما را عقب بیندازند. چه کسی می گوید افراد لاغر و ریز اندام نمی توانند توبا بنوازند ؟ درست است که برخی از سازهای بادی به قدرت تنفسی زیادی نیاز دارند اما با آموزش درست، هر کسی می تواند تکنیک مناسب خودش را پیاده سازی کند.
چند نکته برای انتخاب ساز
1-سازتان را با دقت انتخاب کنید. اگر واقعا آن را دوست نداشته باشید، به نواختنش هم ادامه نخواهید داد . اگر سازتان را دوست ندارید، مجبور نیستید با آن سر کنید.
2-مدتی طول خواهد کشید تا در نواختن ماهر شوید . انتظارات منطقی از خود داشته باشید و به یاد داشته باشید که منحنی یادگیری برای ساز های مختلف متفاوت است . رسیدن به نقطه ای که بتوانید چند آکورد ساده را با یوکلله بنوازید، نسبت به نواختن یک ملودی ساده روی ویولن زمان کم تری خواهد برد. مهم نیست از چه ساز استفاده می کنید، اگر روند یادگیری کمی طول کشید، دلسرد نشوید.
3-این شایعه که یادگیری ساز برای کودک بسیار آسان تر از افراد بزرگسال است را باور نکنید. مطمئنا کودکان انعطاف پذیری مغزی بالاتری دارند که به آن ها امکان می دهد تا مسیرهای عصبی را راحت تر از ما ایجاد کنند. اما ما چند برتری نسبت به آن ها داریم؛ در تمرین بهتر هستیم، ( به لحاظ تئوری ) یاد گرفته ایم که چگونه زمانمان را مدیریت کنیم، ما همه چیز را جدی می گیریم ( به خصوص وقتی که یک تعهد مالی بزرگ در کار باشد ) و ما احتمالا عاشق سازی هستیم که انتخاب کرده ایم. سخت کوشی شوخی ندارد، واقعا جواب می دهد.
هنوز مطمئن نیستید؟
ما پیشنهاد می کنیم با پیانو که بسیار ساده است شروع کنید. یا اینکه با افرادی که می شناسید و از قبل ساز می نوازند، صحبت کنید. آن ها حتی ممکن است به شما اجازه دهند سازشان را امتحان کنید. علاوه بر این یافتن یک معلم موسیقی با تجربه، ترجیحا فردی که چند ساز مختلف می نوازد، ایده خوبی است. او می تواند با مشاوره خوب شما را به مسیر درست سوق دهد.
اگر ساز دلخواه تان را پیدا کنید که متناسب با نیازهای تان باشد، خواهید فهمید زمانی که برای انتخاب صرف کرده اید، کاملا ارزشش را داشته است .
