آشنایی با میزان ها در موسیقی، انواع و روش شمارش

میزان (bar یا measure) بخش کوچکی از موسیقی است که تعداد مشخصی ضرب را در خود جای داده است. می توان آن را به عنوان یک ظرف در نظر گرفت. تعداد ضرباتی که یک میزان نگه می دارد بر اساس کسر میزان آهنگ تعیین می شود، که معمولاً 4/4 است ( که به آن چهار ضربی هم گفته می شود ).

اگر به کسر میزان نگاه کنید، دو عدد می بینید. عدد بالا به شما می گوید که چند ضرب در یک میزان وجود دارد و عدد پایین به شما نشان می دهد که آن ضرب ها چه نوع نت هایی هستند. به عنوان مثال در 4/4، 4 نت یک چهارم در یک میزان وجود دارد. در 8/6، 6 نت یک هشتم در یک میزان وجود دارد.

میزان در موسیقی چیست؟

احتمالاً شما هم اصطلاح “میزان” را شنیده اید. شاید هم قصد دارید یادگیری یک ساز را شروع کنید و لازم است کمی تئوری موسیقی را یاد بگیرید.

دلیل تان هر چه که باشد، ما قصد داریم در این مقاله به زبان ساده برای تان توضیح بدهیم که میزان چیست و میزان ها چه ارتباطی با کسر میزان دارند. و در آخر به شما نحوه شمارش میزان ها را آموزش خواهیم داد.

اما قبل از هر چیزی بد نیست بدانید که کلمات “bar” و “measure” دقیقاً به معنای میزان و یکی هستند!

حتما بخوانید: گام در موسیقی چیست؟

هر وقت به میزان اشاره می کنیم، در واقع در مورد یک قطعه کوچک از آهنگ صحبت می کنیم که تعداد مشخصی ضرب را در خود جای داده است.

خطوط میزان

نگاهی به تصویر زیر بیندازید. این تصویر چهار نوع خط میزانی را نشان می دهد که هنگام خواندن نت موسیقی با آن ها مواجه خواهید شد.

• خط میزان تکی: هر خط میزان تکی پایان یک میزان را نشان می دهد. نواختن شما در این جا متوقف نمی شود و لازم نیست که کار خاصی بکنید، فقط کافی است از آن بگذرید و به نواختن ادامه بدهید. رسیدن به خط میزان به معنای رسیدن به انتهای ظرفی است که تعداد مشخصی ضرب را در خود جای داده است.
• خط میزان دوبل: این خط دقیقاً مثل خط میزان تکی است با این تفاوت که نشان دهنده پایان بخشی از یک آهنگ است. درست مثل خط میزان تکی ، لازم نیست مکث کنید و باید به نواختن ادامه بدهید. آهنگساز ها برای نشان دادن پایان بخش خاصی از آهنگ، از خطوط میزان دوبل استفاده می كنند.
• خط میزان انتهایی: اگر خط میزان نهایی را دیدید به پایان آهنگ رسیده اید. این جا است که باید نواختن را متوقف کنید.
• نماد تکرار: نماد تکرار با دو نقطه ای که دارد به راحتی قابل تشخیص است. نقاطی که در سمت راست خط هستند نشان می دهند که یک بخش تکراری شروع می شود.

دو نقطه سمت چپ خط هم نشان می دهد که بخش تکراری به پایان رسیده است. هر زمان که نقطه های نماد تکرار را مثل شکل بالا دیدید، به این معنی است که شما باید هر چیزی که بین نقاط است را یک بار تکرار کنید.

حتما بخوانید: رایج ترین اصطلاحات موسیقی که باید بلد باشید

توجه داشته باشید که اگر دو نقطه شروع تکرار ( نقاط سمت راست خط ) را مشاهده نکردید، به این معنی است که آنقدر به عقب برگردید تا به ابتدای آهنگ برسید و کل آهنگ را دوباره تکرار می کنید.

تا زمانی که دقیقاً ندانید هر میزان چه تعداد ضرب در خودش دارد، تصویر کاملی به دست نخواهید آورد.

به این موضوع در بخش بعدی کسر میزان می پردازیم.

کسر میزان : تفکیک کردن آن

اگر تازه مطالعه نت موسیقی را شروع کرده اید و جدیدا با برخی از تئوری های اساسی موسیقی آشنا شده اید، تا وقتی نفهمید کسر میزان چیست و چطور عمل می کند، این مبحث می تواند همیشه برای تان سخت و آزاردهنده باشد.

هدف ما در اینجا بررسی مفهوم کسر میزان به ظاهر دشوار و تجزیه آن به چیز های ساده تر است.

وقتی اصل مطلب را درک کنید، می فهمید که آنقدرها هم پیچیده نیست.

بیایید با این تصویر شروع کنیم:

• اگر به تصویر بالا نگاه کنید چند عدد می بینید: 4/4، 4/3 و 8/6.
• این اعداد در ابتدای هر آهنگ نوشته می شوند که کسر میزان نام دارند.
• عدد بالا در کسر میزان به شما می گوید که چه تعداد نت در یک میزان است.
• عدد پایین هم می گوید که آن ها چه نوع نت هایی هستند.

بیایید به مثال بالا (2 میزان 4/ 4) نگاه کنیم. در اینجا 4 نت یک چهارم در هر میزان قرار دارد.

برای تأیید می توانیم آن ها را جمع کنیم.

در اولین میزان با سکوت یک چهارم شروع و در ادامه آن 3 تا نت یک چهارم قرار گرفته است. 1 یک چهارم + 3 یک چهارم + 4 یک چهارم! بله، همه نت ها در ” ظرف نت” میزان قرار می گیرند.

• 4/4 به این معنی است که هر میزان حاوی 4 نت یک چهارم است، نه بیشتر و نه کم تر.
• شمارش میزان دوم بسیار آسان تر است. این یکی شامل 4 نت یک چهارم است.
• هر چقدر که وارد ریتم های پیچیده تر مثل 2 میزان 4/3 در بالا می شوید، با کسر های پیچیده تری مواجه خواهید شد.

اما جای نگرانی نیست، فقط کمی عملیات ریاضی اضافی است (معمولا لازم نیست شما این عملیات را انجام بدهید تا کسر میزان ها را به دست بیاورید).

کسر میزان هر چقدر پیچیده شود، تغییری در مفهوم پشت آن به وجود نمی‌آید!

نحوه شمارش میزان ها

وقتی میزان و کسر میزان را فهمیدید، شمارش آن ها برای تان بسیار آسان تر می شود.

مرحله 1: کسر میزان آهنگ را مشخص کنید

شما نمی توانید میزان ها را به طور دقیق بشمارید مگر این که بدانید آهنگ در چه کسر میزانی است، مثلا در 4/4 است یا 8/6؟

بهترین راه برای انجام این کار گوش دادن و شمردن اکثر کسر میزان ها است.

مثلا با گوش دادن به آهنگ شروع کنید و با صدای بلند ضرب ها را بشمارید (می توانید به ازای هر ضرب کف بزنید): یک، دو، سه، چهار … یک، دو، سه چهار…

یا مثلا کسر میزان 4/3 را امتحان کنید: یک، دو، سه … یک، دو، سه …

یا حتی 8/6: یک، دو، سه، چهار، پنج، شش … یک، دو، سه، چهار، پنج، شش…

با کمی تمرین در انجام این کار خبره خواهید شد و کسر میزان ها را خیلی سریع می شمارید!

مرحله 2: شروع به شمردن کنید!

بعد از این که کسر میزان را شناختید، فقط شروع به شمردن کنید.

اگر کسر میزان آهنگ 4/4 است، هر وقت به چهار رسیدید معلوم است 1 میزان شمرده اید.

به عنوان مثال: 1، 2، 3، 4… [1 میزان] 1، 2، 3، 4… [2 میزان] 1، 2، 3، 4… [3 میزان] … و الی آخر.

در مورد کسر میزان های دیگر هم همین طور است. به محض این که به پایان میزان رسیدید، عدد میزان های تان را افزایش دهید و دوباره از 1 شروع کنید.

مرحله 3: گوش دادن را تمرین کنید

به عنوان یک نوازنده، آموزش گوش دادن بسیار مهم است.

بهتر است آهنگ ها را با گوش و بدون نت موسیقی ( پارتیتور ) بنوازید.

شمارش میزان ها یک روش ساده جهت آموزش گوش ها برای ریتم است.

حتما بخوانید: روش خواندن نوت موسیقی برای مبتدی ها

به تمرین ادامه دهید و حتی بهتر است آن را به یک بازی سرگرم کننده تبدیل کنید. مثلا مسابقه بگذارید و ببینید چه کسی می تواند سریع تر کسر میزان مورد علاقه تان را تشخیص بدهد.

هرچه بیشتر تمرین کنید، بهتر خواهید شد!

خبر خوب این است که این اطلاعات از این به بعد به دردتان می خورد و همیشه با آن سر و کار خواهید داشت !