محمد نوری موسیقی را زبانی جهانی و متعلق به تمام اقوام و ملت‌های روی زمین می‌دانست و به همین دلیل اقتباس و الهام از هنر کلاسیک غرب، در ذهن زیبایی پرداز او به اصلی بدیهی تبدیل شده بود. همین امر سبب شد چند دهه پس از آغاز فعالیت هنری به عنوان هنرمندی مولف در زمینه آواز کلاسیک ایران مطرح شود؛ زیرا آغازگر و پایه‌گذار نگاهی نو به موسیقی آوازی ایران (در سبک کلاسیک غربی) بود. در واقع محمد نوری از معدود خوانندگانی بود که به تلفیقی درست از موسیقی پاپ با موسیقی سنتی و محلی ایرانی رسید. در ادامه این هنرمند بزرگ را معرفی خواهیم کرد.
زندگینامه محمد نوری
محمد نوری در سال ۱۳۰۸ در رشت زاده شد و تحصیلات عمومی خود را تا پایان دوره متوسطه در دبیرستان فیروزبهرام این شهر گذراند.
محمد نوری آوازخوانی را نزد اولین باغچه‌بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوهٔ آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه‌ایِ اساتیدی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی و محمد سریر می‌داند.
دهه بیستم آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی در میان مردم ایران، به ویژه نسل جوان بود که می توان آن را تا حدی تحت تأثیر گسترش گسترده موسیقی علمی و آثار فولکلور کشورهای مختلف از طریق ضبط رادیو و گرامافون دانست. در همان سالها محمد نوری خوانندگی را با خواندن شعرهای جدید بر اساس ترانه های روز غربی و برخی قطعات آوازی کلاسیک آغاز کرد. در سال های بعد وی بر اساس تحصیلات شغلی و دانشگاهی خود توانست هویت مستقلی به این ایده و گرایش ببخشد و با اجرای آثار اساتیدی که قبلاً به آنها اشاره شد فضای متفکرانه ای به فرم آوازی خود ببخشد.
وی مدتی به بازیگری تئاتر مشغول بود و از این میان در نمایشنامه بلبل متحیر علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ ایفای نقش کرد. به مدت پنج دهه، آوازهای این استاد در میان سه نسل اعتبار خاصی کسب کرده است. این هنرمند در حاشیه سالهای سخت کوشی خود با اجرای بیش از سیصد قطعه آوازی ترجمه و ترجمه مقالات و سرودن شعرهایی از ترانه های ماندگار در قلب مردم این مرز و بوم جا افتاد.
نوری علاوه بر تحصیل در رشته ادبیات و نمایش انگلیسی ، آواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش آموخت. پس از آن نزد اساتید هنرستان عالی موسیقی، سیروس شهردار، فریدون فرزانه و مصطفی کمال پورتراب رفت و از آنها نظریه موسیقی سلفژ و نواختن پیانو را آموخت.
او سرانجام پس از سالها مبارزه با سرطان خون بدخیم و وخیم تر شدن وضعیت جسمی عصر روز ۳۰ آگوست ۲۰۱۰ در بیمارستان جم تهران به دیار باقی شتافت.
آثار محمد نوری
سبک خوانندگی و آهنگسازی محمد نوری
از دهه 40 نوری سبک ویژه و زیبای خودش را داشت. در آن سال ها موسیقی پاپ تازه جایش را در ایران باز کرده بود. در این میان نوری چون به سراغ سبک های جاز، بلوز یا مشابه آنها نرفته بود با دیگران تفاوت داشت. نوری به زبان انگلیسی تسلط داشت و برخلاف خیلی ها آثار غربی را گوش می کرد و بخوبی می شناخت. می توان گفت، بیشتر تحت تاثیر کارهای اروپایی بود تا آمریکایی.
نوری موسیقی ردیف دستگاهی را می شناخت، روی موسیقی نواحی و فولکلوریک ایران کار کرده بود و با ادبیات کلاسیک و معاصر ایران بویژه شعر آشنایی عمیق و گسترده داشت که همه اینها دست به دست هم داده و از او چهره ای خاص ساخته بود.
خورشید طلایی و چهره ماندگار
این هنرمند که برنده جایزه «خورشید طلایی» (۵۰ سال صدای متفاوت و ماندگار) در سال ۷۸ از جشنواره مهر بود و مدرک درجه یک هنری از شورای عالی ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشت، در سال ۱۳۸۵ تنها چند سال قبل از درگذشت به عنوان چهرهٔ ماندگارانتخاب شد.
حرف آخر و اثری معروف از او
محمدنوری با ظرافت خاصی ترانه هایش را مینوشت و بسیار گزیده کار بود. شاید همین توجه واهمیت او به ترانه هایش، طرفدارانش را بعد از فوت این استاد والا همچنان وفادار نگه داشته است. ترانه های محمدنوری همچنان شنیده میشوند و گاها بازخوانی نیز میشوند.
