یکی از مهارت هایی که هر گیتاریستی باید آن را بلد باشد، طرز کار با کاپو (Capo) است. کاپو ها نوازندگی را راحت تر کرده، باعث می شوند با گیتار صدای بهتری ایجاد کنیم و آهنگ ها را جالب تر می کنند.
مطالبی که در این مقاله می خوانید
- کاپو چیست؟ و چرا آنقدر کارآمد است؟
- از کاپو چطور باید استفاده کرد؟
- یک کاپو چه کار می کند؟ به چه دردی می خورد؟
- چطور کاپو را روی گیتار قرار بدهیم؟ (ویدئو)
- انواع مختلف کاپو ها؛ گیره ای، ضامن دار بندی یا Toggle و کاپو بخشی.
- برای انتقال سریع آکورد ها، چطور از کاپو چارت استفاده کنیم
- 5 آهنگ جالب که می توانید با یک کاپو بنوازید
بسیار خب، شروع می کنیم!
کاپو ها چیز های جالبی هستند. آن ها یادگیری گیتار برای مبتدی ها را آسان تر می کنند. نوازندگان حرفه ای هم می توانند هنگام نواختن گیتار با این ابزار، عمق و واریته بیشتری به آهنگ بدهند. یادگیری نحوه عملکرد کاپو ها باعث می شود تا کیفیت گیتار زدن مان هم بهتر شود. پس بیایید نحوه استفاده از این وسیله را به همراه جزئیات بررسی کنیم.
کاپو چیست؟
کاپو یک ابزار کارآمد است که گیتاریست ها برای تغییر صدای سازشان از آن استفاده می کنند.
توی این پک های فوق العاده، نواختن هر نوع گیتاری رو از ابتدا جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان گیتار نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
این یک کاپو گیره ای است:
وقتی روی گیتار قرار می گیرد، به این صورت است:
از کاپو چطور باید استفاده کرد؟
کاپو در اصل یک گیره است که می توانید آن را در هر جایی از فرت بورد گیتار تان نصب کنید. شما می توانید گیره را باز کنید و آن را به جای دیگری از فرت منتقل کنید. وقتی کاپو را فیکس کردید، تمام سیم ها روی بورد فشرده می شوند.
یک کاپو چه کار می کند؟ و به چه دردی می خورد؟
این وسیله کلید های گیتار را بالا می برد. مثلا اگر شما کاپو را روی دومین فرت قرار دهید و آکورد C را بنوازید، صدایی که می شنوید، آکورد D خواهد بود.
شما انگشتان تان را به حالت آکورد C روی فرت قرار می دهید اما به خاطر کاپو، آکورد یک کلید بالاتر می رود و صدای واقعی همان صدای آکورد D خواهد بود.
این مفهوم به شما کمک می کند تا بفهمید چطور از کاپو استفاده کنید. بعضی از افراد بلافاصله متوجه می شوند و برخی هم باید وقت بگذارند تا از آن سر در بیاورند!
یک کاپو چه کارآیی دارد؟
برای این که نحوه کار با کاپو را یاد بگیرید، باید بفهمید که سه عملکرد اصلی کاپو چیست:
1- اجرای راحت تر آهنگ ها
این کارآیی، علت اصلی استفاده گیتاریست های مبتدی از کاپو است. واقعا هم جالب است. (در ادامه این مقاله ویدئویی در این رابطه هست که به صورت عملی قضیه را روشن می کند!)
2-اجرای ویسینگ های مختلف و جایگزین یک آکورد یا جالب تر کردن یک آهنگ
گاهی اوقات که می خواهیم اجرایمان متفاوت به نظر برسند، با این وسیله ماهیت و ساختار آهنگ را تغییر می دهیم.
یادگیری نحوه کار با کاپو کمک می کند تا کوک های جایگزین و نحوه چینش نت ها یا ویسینگ های مختلف یک آکورد را کشف کنید که خیلی می تواند شگفت انگیز باشد. مثلا یکی از دلایل اصلی که آهنگ Here Comes the Sun گروه بیتلز آنقدر منحصر به فرد شد، این بود که روی فرت هفتم گیتار کاپو قرار گرفته بود.
این ابزار ساده ویسینگ آکورد ها را تغییر می دهد و حس تازه و متفاوت تری به آهنگ می دهد.
3-تغییر سریع کلید آهنگ حین اجرا
این یکی خیلی به درد می خورد. اگر با خواندن یک آهنگ مشکل دارید، سعی کنید آن را در یک کلید متفاوت اجرا کنید.
- مثلا اگر نمی توانید به اندازه جان فاگرتی بلند آواز بخوانید، پس باید کلید آهنگ Bad Moon Rising را حین خواندن پایین تر بیاورید.
- یا اگر نمی توانید مثل جانی کش آهسته آواز بخوانید، پس بهتر است کلید آهنگ هایش را هنگام خواندن و اجرا بالا ببرید.
در تنظیمات گروهی بلد بودن نحوه کار با کاپو امری حیاتی است
- مثلا ممکن است نوازنده کیبوردی در گروه باشد که بخواهد در آکورد E فلت بنوازد.
- یا شاید شما خواننده ای در گروه داشته باشید که بخواهد روی کلید A بخواند (به این دلیل که با این کلید راحت تر است.)
- یا شاید گیتاریستی در جمع تان باشد که می خواهد گیتار سولو خاصش را در آکورد Em بنوازد.
- و خیلی موارد دیگر…
پس اگر لازم باشد کلید یک آهنگ را عوض کنید، دو حالت وجود دارد:
1-شما می توانید وقت بگذارید تا تمام مشابهات یک آکورد را در کلید پایین تر پیدا (که به این حالت ترنسپوزیشن یا تغییر پرده می گویند) و بعد هر کدام از این شکل های متفاوت یک آکورد را اجرا کنید.
2-یا از یک کاپو استفاده کنید و خیلی راحت شکل های دیگر یک آکورد را در محل های مختلف پیدا کنید.
من می توانم هر دو کار را انجام بدهم، اما من سال هاست کار کرده ام و می توانم در حین اجرا ترنسپوزیشن انجام بدهم. پس برای مبتدی ها گزینه دوم بسیار آسان تر است.
چطور کاپو را روی گیتار قرار دهیم؟
اغلب می بینم که گیتاریست های مبتدی کاپو را اشتباه وصل می کنند. یکی از رای جترین اشتباهاتی که این افراد مرتکب می شوند، این است که موقع رها کردن دسته کاپو به قدر کافی احتیاط نمی کنند.
نتیجه این کار این است که کاپو به صورت نامتوازن روی گیتار وصل می شود. همین هم باعث می شود که گیتار صدای بسیار بدی تولید کند چون فشار کاپو باعث خم شدن تار ها می شود. این خمیدگی تار ها خیلی جزئی است و حس نمی شود اما همین مقدار کم هم کافی است تا گیتار صدایی خارج از کوک تولید کند.
مهم ترین بخش یادگیری نحوه کار با کاپو این است که مطمئن شوید صاف و متوازن نصب شده است.
وقتی دسته کاپو را رها می کنید، فشار فنر گیره کاپو را بسته و محکم می کند.
پس یادتان باشد حتما قبل از رها کردن دسته، بررسی کنید که کاپوی تان صاف و هم تراز باشد.
کار سختی نیست (فقط هم چند ثانیه وقت تان را می گیرد) و کمی باید با احتیاط انجام شود. پس وقت بگذارید تا نحوه نصب درست کاپو را یاد بگیرید.
چطور از کاپوی گیتار استفاده کنیم؟
روش های مختلفی برای استفاده از کاپو وجود دارد که ما در این به بخش به بسیاری از آن ها می پردازیم. من یک ویدئو برای تان تهیه کرده ام که نحوه کار با کاپو را به بهترین شکل ممکن نشان می دهد. چند نمونه از کاپو های خاص و منحصر به فرد را هم معرفی می کنم.
استفاده از کاپو
برای مبتدیانی که می خواهند با کاپو کار کنند، معمولا مواردی مثل مسئله زیر وجود دارد که قابل حل است.
مشکل: آهنگی است که می خواهید اجرا کنید اما یک سری آکورد دارد که برای تان دشوار هستند.
راه حل: به چارت کاپو نگاه کنید و کاپو را جایی قرار بدهید که می توانید آکوردش را بنوازید!
چارت یا نمودار کاپو
این چارت به شما کمک خواهد کرد تا سریع تر به کلید های مورد نظرتان برسید. این نمودار بهترین روش یادگیری کار با کاپو برای مبتدی ها است.
چطور از چارت کاپو استفاده کنیم؟
آیا این نمودار برای تان قابل فهم است؟ گاهی اوقات ممکن است چند دقیقه وقت تان را بگیرد تا از آن سر در بیاورید … پس بگذارید من برای تان توضیح بدهم. به اولین ردیف نگاه کنید. در گوشه سمت چپ بالا شما کلمه Chord یا همان آکورد که حرف C در زیر آن قرار گرفته را می بینید. اگر به سمت راست بیایید، ستونی را می بینید که برچسب 0 دارد که یعنی آکورد بدون گذاشتن کاپو.
اگر آکورد C را بدون کاپو بنوازید، مسلما صدایی که معمولا از این آکورد می شناسیم را می شنوید!
اما اگر دو ستون به سمت راست حرکت کنید، آکورد D را می بینید. یعنی اگر کاپو را روی فرت دوم بگذارید و انگشتان تان را به حالت آکورد C بگیرید، آکورد D را می نوازید.
پس با وجود کاپو روی فرت دوم و گرفتن آکورد C شما یک کلید بالاتر (D) را می نوازید. و همین طور اگر دو فرت دیگر بالا تر بروید (فرت چهارم) به جای آکورد C، در واقع آکورد E را می نوازید. و الی آخر…
یکی از مزیت های بسیار جالب کاپو
این مزیت برای مبتدی ها خیلی جالب خواهد بود. پس ارزشش را دارد به این خاطر هم که شده نحوه درست گذاشتن کاپو را یاد بگیرید!
نواختن آکورد هایی مثل F# یا Bm برای مبتدی ها بسیار دشوار است زیرا این ها آکورد های خاص و کم کاربردی هستند. اما کاپو کار را خیلی آسان می کند! کافی است تا آن را روی فرت دوم بگذارید (که همان کار گذاشتن انگشت اشاره روی فرت انجام می دهد) و خیلی راحت آکورد E و Am را بنوازید.
برای یک مبتدی گرفتن آکورد E و Am خیلی ساده تر از F# و Bm است!
کاپو ها چه قیمتی دارند؟
مدل های ارزان فقط چند دلارند و جنس های با کیفیت حدودا 15 دلار در دیجی کالا از 100 هزار تا 3 میلیون تومان قیمت دارند.
بهترین کاپو برای مبتدی ها کدام است؟
کاپو های مورد علاقه من مدل های گیره ای برند Jim Dunlop است که قیمت مناسب و کاربرد آسانی دارند و محکم و خوش ساخت هستند.
از کجا می توانم یک کاپو بخرم؟
در سایت دیجی کالا نمونه های بسیار زیادی برای فروش در دسترس است که می توانید تهیه کنید.
آیا باید کاپوی گیره ای بخرم؟ نوع دیگری هم هست؟
بله مدل های متنوعی وجود دارد. وقتی یاد گرفتید چطور با کاپو کار کنید، می توانید هر نوعی که خواستید را امتحان کنید.
تصویر زیر باز هم یک نمونه کاپو گیره ای است که قبلا دیدید:
این هم یک کاپو ضامن دار بندی:
این مدل از گیره ای ارزان تر است اما به خوبی آن کار نمی کند و باز و بسته کردنش هم سخت است.
من اصلا از این نوع خوشم نمی آید اما قیمت فوق العاده ارزانی دارد. پس اگر بودجه کمی دارید، کاپو ضامن دار گزینه خوبی است (البته باز هم توصیه نمی کنم).
چطور از کاپو های بخشی استفاده کنیم؟
این نوع کاپو ها به شما اجازه می دهند تا چند تار روی فرت را فشار دهید و بقیه را باز نگه دارید. کاپوی عنکبوتی نمونه معروف این مدل است:
با این کاپو می توانید هر تاری که می خواهید محکم شود را انتخاب کنید.
- کاپو های بخشی به گیتاریست هایی که می خواهند کوک های غیرمتداول را کشف کنند، کمک قابل توجهی می کند.
- کاپو های بخشی، ابزاری فوق العاده برای معلولانی است که می خواهند با گیتار کار کنند. مخصوصا آن هایی که از نعمت یک یا چند انگشت محروم اند.
آهنگ هایی که با کاپو ساخته شده اند
- آهنگ get Lucky از Daft Punk که در آن کاپو روی فرت دوم قرار داده شده و آکورد های آن: Am7، C، Em، D هستند.
- آهنگ Radioactive از Imagine Dragons که در آن کاپو روی فرت دوم قرار داده شده و آکورد های آن: Am7، C، G، D هستند.
- آهنگ Sing از Ed Sheeran که در آن کاپو روی فرت چهارم قرار داده شده و آکورد های آن: Em و Am7 هستند.
- آهنگ Here Comes The Sun از Beatles که در آن کاپو روی فرت هفتم قرار داده شده است.
- آهنگ Norwegian Wood از Beatles که در آن کاپو روی فرت دوم قرار داده شده است.
ویدیوی آموزشی
