گیتار یکی از سازهای محبوب و پرکاربرد در موسیقی است که به دلیل ساختار و انعطاف‌پذیری خود، در سبک‌های مختلف موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مفاهیم اساسی در نوازندگی گیتار، شناخت پرده و نیم‌پرده است که پایه و اساس درک مقیاس‌ها، ملودی‌ها و هارمونی‌های موسیقی را تشکیل می‌دهند. این مقاله به بررسی این دو مفهوم مهم و همچنین نقشی که فرت‌های گیتار در اجرای آن‌ها ایفا می‌کنند، می‌پردازد.
فرت‌های گیتار: تعریف و ویژگی‌ها
فرت‌ها نوارهایی از جنس مواد مختلف(معمولاً آلیاژ نیکل) هستند که با فواصل دقیق روی دسته گیتار نصب شده‌اند. این نوارها گیتار را به بخش‌هایی تقسیم می‌کنند که هر بخش نشان‌دهنده یک نیم‌پرده است. به عبارت دیگر، هر بار که انگشت خود را روی یک فرت قرار می‌دهید، فاصله نت اجرا شده نسبت به نت قبلی یا بعدی، یک نیم‌پرده خواهد بود.
مواد ساخت فرت‌ها
رایج‌ترین ماده برای ساخت فرت‌ها آلیاژ نیکل است که به دلیل انعطاف‌پذیری و دوام بالا استفاده می‌شود. البته مواد دیگری مانند چوب، عاج و سنگ نیز ممکن است استفاده شوند، اما این مواد معمولاً دوام و عملکرد کمتری نسبت به آلیاژهای فلزی دارند.
ساختار فرت‌ها
سطح فرت‌ها گنبدی‌شکل است تا سیم‌ها هنگام فشرده شدن روی آن‌ها به راحتی خم شوند و صدای صاف و دقیقی تولید کنند. انتهای فرت دارای بخشی است که به داخل دسته گیتار چسبانده یا محکم جاگذاری می‌شود.
توی این پک های فوق العاده، نواختن هر نوع گیتاری رو از ابتدا جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان گیتار نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
تعداد فرت‌ها در گیتار
گیتارها معمولاً بین ۱۹ تا ۲۴ فرت دارند. گیتارهای آکوستیک اغلب ۲۰ فرت دارند، در حالی که گیتارهای الکتریک معمولاً دارای حداقل ۲۱ فرت هستند. این تعداد فرت‌ها به نوازنده امکان می‌دهد تا طیف وسیعی از نت‌ها را اجرا کند.
دانلود کنید: برنامه نت خوانی گیتار ویولن پیانو سه تار (6 بهترین)
اسم سیم های گیتار
- می (E): سیم اول گیتار
- سی (B): سیم دوم گیتار
- سل (G): سیم سوم گیتار
- رِ (D): سیم چهارم گیتار
- لا (A): سیم پنجم گیتار
- می (E): سیم ششم گیتار
پرده و نیم‌پرده: مفاهیم پایه
نیم‌پرده (Half Step یا Semitone)
در موسیقی غربی، کوچک‌ترین فاصله بین دو نت نیم‌پرده است. این فاصله روی گیتار معادل حرکت یک فرت به سمت بالا یا پایین است. مثلاً اگر روی سیم اول گیتار(E) نت باز(بدون گرفتن فرت) را بنوازید و سپس فرت اول را بگیرید، از نت E به نت F رسیده‌اید، که یک نیم‌پرده است.
پرده کامل(Whole Step یا Tone)
پرده کامل فاصله‌ای برابر با دو نیم‌پرده است. در گیتار، این فاصله معادل حرکت دو فرت است. به عنوان مثال، اگر از نت E روی سیم اول شروع کنید و فرت دوم را بگیرید، به نت F# می‌رسید که یک پرده کامل بالاتر از E است.
بلد باشید مکمل این مطلبه به نوعی: ملودی چیست؟ ویژگی ها و روش استفاده از آن در موسیقی
نحوه شناسایی پرده و نیم‌پرده روی گیتار
حرکت روی یک سیم
- نیم‌پرده: حرکت یک فرت به سمت بالا(بدنه گیتار) یا پایین(سر دسته)
- پرده کامل: حرکت دو فرت در همان جهت
حرکت بین سیم‌ها
شما همچنین می‌توانید یک پرده کامل را به صورت عمودی بین سیم‌ها بالا یا پایین حرکت کنید. به عنوان مثال، از نت A در فرت پنجم سیم ششم (E)، نت B یا یک پرده بالاتر در فرت هفتم قرار دارد یا سه فرت پایین‌تر روی سیم پنجم (A) واقع است.
فواصل استثنا در گیتار
در الفبای موسیقی، فاصله بین اکثر نت‌ها یک پرده کامل است، اما بین نت‌های B به C و E به F فقط یک نیم‌پرده وجود دارد. این استثنا در هر مقیاس موسیقی اعمال می‌شود و باید به خاطر سپرده شود.
یکبار برای همیشه تئوری گیتار رو قورت بده! آموزش تئوری گیتار (آموزش گام به گام+ ویدیو)
اهمیت پرده و نیم‌پرده در نوازندگی گیتار
- ساخت ملودی: پرده و نیم‌پرده پایه و اساس ساخت ملودی‌ها هستند. تغییرات کوچک در فواصل می‌توانند احساسات مختلفی را در موسیقی ایجاد کنند.
- هارمونی: درک این فواصل به نوازنده کمک می‌کند تا هارمونی‌های زیبا و هماهنگ ایجاد کند.
- یادگیری مقیاس‌ها: بدون شناخت پرده و نیم‌پرده، یادگیری و اجرای مقیاس‌های ماژور، مینور و پنتاتونیک دشوار خواهد بود.
- نواختن دقیق: دانستن موقعیت دقیق پرده و نیم‌پرده‌ها روی گیتار به نوازنده امکان می‌دهد نت‌ها را با دقت بیشتری اجرا کند.
تمرین‌هایی برای درک بهتر پرده و نیم‌پرده
- حرکت روی یک سیم: یک سیم را انتخاب کنید و نت‌های آن را با حرکت یک فرت یا دو فرت به بالا و پایین تمرین کنید.
- تطبیق نت‌ها روی سیم‌های مختلف: یک نت را روی سیم خاصی پیدا کنید و سپس همان نت را روی سیم دیگری بیابید.
- تمرین مقیاس‌ها: مقیاس‌های ماژور و مینور را روی تخته انگشت‌گذاری گیتار تمرین کنید و الگوی فواصل آن‌ها را بیاموزید.
دانلود کنید: برنامه نت خوانی گیتار ویولن پیانو سه تار (6 بهترین)
پرده و نیم‌پرده دو مفهوم اساسی در نوازندگی گیتار هستند که نقش کلیدی در درک موسیقی و یادگیری مقیاس‌ها دارند. فرت‌های گیتار به نوازنده کمک می‌کنند تا این مفاهیم را به صورت بصری و عملی درک کرده و به راحتی اجرا کند. تمرین و آشنایی کامل با این مفاهیم، کلید موفقیت در نوازندگی گیتار است.
