آماتورها با مقایسه ۵ اصل مهم کمانچه نوازی تا حدود زیادی با نکات اساسی ساز کمانچه آشنا می شوند. در این مقاله بهترین کلیپ های کمانچه نوازی را تهیه کرده ایم که برای دانلود رایگان در اختیار شما قرار می دهیم. لازم به ذکر است که در گردآوری این ویدئوها سعی کرده ایم تا بهترین و کاربردی ترین ویدئوها را برای شما تهیه کنیم تا ضمن الگوبرداری از آموزشهای موسیقی آن از تماشا کردن و گوش دادن آهنگهای آن لذت کافی را ببرید. امیدواریم که بپسندید.
مقدمه:
تاریخچه ساز کمانچه در ایران به دوران صفویه و قاجار برمی گردد. کمانچه هم مانند سایر سازها و موسیقی ها انواع مختلفی دارد از جمله می توان به انواع کمانچه های ترکمنی، مازندرانی، آذربایجانی، لری، کرمانجی و بختیاری اشاره کرد که از لحاظ ساختار و نوع صدا با هم فرق می کنند. کمانچه از سازهای متداول و شناخته شده در آذربایجان است و دربیان جالات موسیقی آن سامان نقش عمده ای دارد. کمانچه های آذری نسبتا بزرگ اند و کاسه ای بسته دارند. کمانچه آذری مانند کمانچه مغمول در موسیقی سنتی دارای چهار سیم است. نخستین صدای ضبط شده کمانچه در اوایل قرن بیستم میلادی انجام شد که شاخص ترین نمونه های صوتی آن دوران، صدای کمانچه صفدر خان، باقر خان رامشگر و حسین خان اسماعیل زاده است.
پست مشابه: دانلود 10 فیلم زیبا از نواختن کمانچه لری
در این مقاله، به بررسی وجه تمایز کمانچه آذری با دیگر انواع کمانچه پرداخته و به ویژگیهای فنی، ساختاری و موسیقایی آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه و پیشینه
1.منشا و تکامل کمانچه آذری
کمانچه آذری، همانند بسیاری از سازهای زهی، دارای تاریخچهای طولانی است که به قرون وسطی بازمیگردد.این ساز در مناطق مختلف آذربایجان، قفقاز و آناتولی توسعه یافته و تکامل پیدا کرده است.کمانچه آذری به مرور زمان با تأثیر از فرهنگها و موسیقیهای مختلف، به شکل و صدای امروزی خود رسیده است.
توی این پک فوق العاده، استاد مهرزاد اعظمی کیا، نواختن کمانچه رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان یک کمانچه نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
2.نقش در موسیقی آذری
کمانچه آذری در موسیقی محلی و سنتی آذربایجان نقش کلیدی دارد.این ساز در اجراهای موسیقی مقامی، موغام و ترانههای محلی به کار میرود و بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی در ارکسترهای سنتی آذری شناخته میشود.
ویژگیهای ساختاری
1.بدنه و ساختار کلی
بدنه کمانچه آذری معمولاً از چوبهای محکم و مقاومی مانند گردو یا توت ساخته میشود.این چوبها به دلیل خاصیتهای صوتی و فیزیکی خود، بهترین گزینه برای ساخت این ساز محسوب میشوند.
- کاسه: کاسه کمانچه آذری بهشکل کروی یا نیمهکروی است و معمولاً از چوبی با کیفیت بالا ساخته میشود.این قسمت مسئول تقویت و رزونانس صدای تولید شده توسط سیمها است.
- دسته: دسته کمانچه آذری بلند و نازک است و از چوبی سخت ساخته میشود.طول دسته معمولاً بین 30 تا 35 سانتیمتر است.
2.سیمها و کوک کردن
کمانچه آذری دارای چهار سیم است که بهصورت عمودی بر روی دسته قرار میگیرند.این سیمها معمولاً از فلز یا نایلون ساخته میشوند و بهصورت متناوب کوک میشوند.
- سیمهای فلزی و نایلونی: استفاده از سیمهای فلزی باعث تولید صدایی روشن و پرطنین میشود، در حالی که سیمهای نایلونی صدایی نرمتر و ملایمتر ایجاد میکنند.
- کوک کردن: کوک کردن کمانچه آذری بهصورت متفاوتی انجام میشود و بسته به نوع قطعه موسیقی و سبک نوازندگی، میتواند تغییر کند.معمولاً کوک سیمها به ترتیب از زیر به بم انجام میشود.
3.آرشه
آرشه کمانچه آذری نیز دارای ویژگیهای خاصی است که آن را از دیگر انواع آرشهها متمایز میکند.این آرشه معمولاً از چوب با کیفیت و موی دم اسب ساخته میشود.
- طول و وزن آرشه: طول آرشه کمانچه آذری معمولاً بین 60 تا 70 سانتیمتر است و وزنی سبک دارد که امکان مانورپذیری بیشتری به نوازنده میدهد.
- ساختار و مواد استفاده شده: استفاده از موی دم اسب برای ساخت آرشه باعث تولید صدایی طبیعی و گرم میشود که برای موسیقی آذری بسیار مناسب است.
ویژگیهای نوازندگی
1.تکنیکهای نواختن
تکنیکهای نواختن کمانچه آذری نیز دارای ویژگیهای خاصی است که آن را از دیگر انواع کمانچه متمایز میکند.این تکنیکها شامل نحوه قرارگیری دستها، حرکت آرشه و استفاده از انگشتان برای تولید صداهای مختلف است.
- قرارگیری دستها: دست چپ وظیفه فشار دادن سیمها را دارد، در حالی که دست راست آرشه را حرکت میدهد.هماهنگی دقیق بین این دو دست برای تولید صدای مطلوب ضروری است.
- حرکت آرشه: حرکت آرشه بر روی سیمها باید با کنترل دقیق و هماهنگ انجام شود تا صدایی شفاف و دلنشین تولید شود.نوازندگان کمانچه آذری معمولاً از تکنیکهای خاصی مانند حرکتهای سریع و متناوب آرشه (ترمولو) و کشیدن طولانی آرشه (لگاتو) استفاده میکنند.
2.سبکهای مختلف نوازندگی
در موسیقی آذری، سبکهای مختلفی برای نواختن کمانچه وجود دارد که هر کدام دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند.این سبکها شامل موغام، عاشیقی و فولکلوریک میشود.
- موغام: موغام یکی از سبکهای اصلی موسیقی آذری است که بهطور عمده در اجراهای کمانچه به کار میرود.این سبک شامل قطعاتی با ساختار پیچیده و ریتمهای متنوع است که نیازمند مهارت بالای نوازنده است.
- عاشیقی: سبک عاشیقی شامل اجراهای سادهتر و ملودیکتر است که معمولاً در مراسمها و جشنهای محلی نواخته میشود.این سبک نیازمند تکنیکهای خاصی برای تولید صداهای ملایم و دلنشین است.
- فولکلوریک: موسیقی فولکلوریک آذری شامل قطعاتی است که بازتابدهنده فرهنگ و تاریخ محلی هستند.این قطعات معمولاً دارای ریتمهای متنوع و ملودیهای شاد و پرانرژی هستند.
تفاوتها با دیگر انواع کمانچه
1.تفاوتهای ساختاری
- اندازه و شکل: کمانچه آذری معمولاً دارای کاسهای بزرگتر و دستهای بلندتر نسبت به کمانچه ایرانی است.این ویژگیها به تولید صدایی پرطنینتر و عمیقتر کمک میکند.
- مواد استفاده شده: استفاده از چوبهای مختلف و سیمهای متفاوت باعث تولید صداهای متنوعی میشود.بهعنوان مثال، کمانچه آذری معمولاً از چوب گردو ساخته میشود که صدایی گرم و پرطنین ایجاد میکند.
2.تفاوتهای نوازندگی
- تکنیکهای خاص: تکنیکهای نواختن کمانچه آذری ممکن است با تکنیکهای نواختن کمانچه در دیگر مناطق متفاوت باشد.بهعنوان مثال، نوازندگان آذری معمولاً از تکنیکهای خاصی مانند ترمولو و ویبراسیونهای پیچیده استفاده میکنند.
- سبکهای موسیقی: سبکهای موسیقی آذری نیز ممکن است تفاوتهای زیادی با سبکهای موسیقی در دیگر مناطق داشته باشد.این سبکها شامل موغام، عاشیقی و فولکلوریک است که هر کدام دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند.
نمونه ویدیوی آموزشی و تصاویر دروس
نمونه ای از این ویدیوها را در زیر می بینید (البته ویدیوهایی که دانلود می کنید، از کیفیت بالاتری برخوردار هستند):
لینک دانلود :
در این قسمت هم تصاویر مختلف از این دروس را می بینید:
مطلب کاربردی: آموزش کوک کردن کمانچه به صورت کاملا اصولی + فیلم آموزش
نتیجهگیری
کمانچه آذری یکی از سازهای زهی سنتی با ویژگیهای منحصر به فرد است که نقش مهمی در موسیقی آذری ایفا میکند.تفاوتهای ساختاری و نوازندگی این ساز با دیگر انواع کمانچه، آن را به یکی از سازهای ویژه و جذاب در دنیای موسیقی تبدیل کرده است.از مواد استفاده شده در ساخت این ساز تا تکنیکهای پیچیده نواختن، همه و همه باعث شدهاند تا کمانچه آذری جایگاه خاصی در موسیقی سنتی و محلی آذربایجان داشته باشد.
چنانچه سؤالی در خصوص کمانچه نوازی آذری دارید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پاسخگوی آنها باشیم.