آموزش انگشت گذاری ویولن (و ترفند های تقویت آن)

در ساز های زهی نوازندگان باید با فشار دادن سیم ها در فواصل زمانی خاص، نواک های مختلف را بنوازند. در ساز هایی مثل گیتار، ماندولین، بانجو یا باس الکتریک، این کار به عنوان fretting شناخته می شود. در ساز های بدون فرت مثل ویولن، ویولا، ویولن سل یا کنترباس ، این به عنوان “Stopping” یا متوقف کردن سیم در امتداد دسته ساز شناخته می شود.

ویولن یکی از دشوار ترین ساز هایی است که می توان به وسیله آن صدای دقیقی تولید کرد. علت آن هم دو چیز است: یکی بدون فرت بودن ساز و دیگری این واقعیت که ویولن ‌ها نت ‌هایی با صدای زیر تولید می‌ کنند که نواختن نت ‌هایی با صدای بم دشوارتر است.

نوازندگان ویولن برای این که بتوانند نت ‌ها را به‌ طور قابل ‌اعتمادتری بنوازند، از یک سری موقعیت‌ که برای گذاشتن انگشتان دست مشخص شده استفاده می‌ کنند تا مطمئن شوند که انگشتان شان روی قسمت های درستی از دسته ساز قرار می گیرند.

وضعیت دست و انگشت گذاری روی ویولن به چه صورت است؟

پوزیشن های دست مکان های خاصی هستند که دست ویولونیست باید روی آن در حرکت باشد تا بتواند نواک های دقیق را به صدا در بیاورد. بیشتر آهنگ های مخصوص ویولن را می توان با استفاده از سه موقعیت اجرا کرد : پوزیشن اول، پوزیشن دوم و پوزیشن سوم.

موقعیت اول روی ویولن چیست؟

موقعیت اول ابتدایی ترین موقعیت دست روی ویولن است. برای به صدا درآوردن زیرترین صدا ها روی ویولن مناسب است و راحت ترین حالت برای کوک نواختن این ساز است. به این ترتیب، این اولین پوزیشن دستی است که به نوازندگان ویولن آموزش داده می شود.

در تصویر زیر، موقعیت اول را روی ویولن می بینیم:

چرا به این موقعیت، پوزیشن اول می گویند؟ پاسخ این است که در این موقعیت، انگشت اول نوازنده (یعنی انگشت اشاره ) روی اولین نقطه دسته ویولن قرار می گیرد.

سیم ‌های آزاد روی ویولن از بم ترین به زیر ترین سیم، به ترتیب زیر کوک شده اند: G، D، A، E. (هر سیم یک پنجم کامل بالاتر از سیم زیری اش است).

اپلیکیشن آموزش ویولن (9 تا از بهترین ها با لینک دانلود)

اولین توقف روی دسته ساز، نتی تولید می کند که یک پرده کامل بالاتر از سیم آزاد است . این نت ها A، E ، B و F# هستند. بنابراین، برای قرار گرفتن در موقعیت اول، انگشت اول نوازنده باید روی مکانی از دسته قرار بگیرد که این نواک ها را روی سیم ‌های مربوطه ایجاد می ‌کند.

در ادامه، انگشتان دوم، سوم و چهارم شما به گونه‌ای قرار می ‌گیرند که بتوانند بر روی هر نت متوالی گام ماژور حرکت کنند. بنابراین، در سیم E، نت های تولید شده در موقعیت اول عبارتند از:

• سیم آزاد – E
• انگشت اول – F#
• انگشت دوم – G#
• انگشت سوم – A
• آنگشت چهارم – B

این ها پنج نت اول گام E ماژور هستند. به همین ترتیب، انگشتان در موقعیت اول می ‌توانند بسته به اینکه می خواهید کدام سیم را بنوازید، پنج نت اول گام G ماژور، گام D ماژور و گام A ماژور را هم بنوازند.

اما در مورد نت هایی که جز گام های ماژور نیستند، چه می توان گفت؟ به عنوان مثال، نت هایی هستند که یک چیزی بین سیم های آزاد و گام های موقعیت اول هستند. با این اوصاف چه طور آن ها را بنوازیم؟

آموزش صفر تا صد ویولن با 11 درس رایگان

برای دسترسی به این نت‌ ها که یک نیم پرده بالای سیم آزاد و یک نیم پرده پایین ‌تر از موقعیت اول هستند (مخصوصا نت‌ های G#، D#، A#، وF)، انگشت اشاره‌تان را در « وضعیت پایین » قرار می ‌دهید، یعنی سیم را کمی پایین تر از جایی که آن را در موقعیت اول متوقف کرده اید، نگه دارید. همچنین می‌ توانید انگشت دوم تان را در موقعیت پایین قرار دهید، که اگر دارید نواختن گامی را از یک سیم آزاد شروع می کنید، به جای یک سوم ماژور یک سوم مینور تولید می شود. همه نت ها در دسترس هستند. فقط به انگشت گذاری درست نیاز است.

موقعیت دوم روی ویولن چیست؟

موقعیت دوم ویولن به ندرت توسط نوازندگان مبتدی استفاده می شود. چرا ؟ زیرا تمامی نت های پوزیشن دوم را می توان با پوزیشن اول و سوم جرا داد. اگر بتوانید به موقعیت اول و سوم تسلط پیدا کنید، می ‌توانید از یاد گرفتن موقعیت دوم صرف نظر کرده و بعدا سر فرصت آن را یاد بگیرید. با این حال، از پوزیشن دوم برای رسیدن به دقیق ترین صدای ممکن استفاده می شود و ویولونیست های حرفه ای مثل Anne-Sophie Mutter یا Itzhak Perlman به کرات از آن استفاده می کنند.

مفهوم موقعیت دوم ساده است، یعنی شما می توانید با مرجع قرار دادن موقعیت اول نت های آن را بنوازید. مثلا انگشت اول در جایی قرار می گیرد که انگشت دوم در موقعیت اول قرار دارد . همه انگشتان دیگر بر این اساس به سمت بالا حرکت می کنند.

تصویر زیر نمای دست چپ در موقعیت دوم را نشان می دهد:

چطور شروع به نواختن ویولن در منزل کنیم؟

موقعیت سوم روی ویولن چیست؟

معمولا موقعیت سوم بعد از موقعیت اول و بعد از آن ، موقعیت دوم و موقعیت های بالاتر آموزش داده می شوند. با استفاده از موقعیت اول به عنوان مرجع، می فهمیم در موقعیت سوم انگشت اول در جایی قرار می گیرد که انگشت سوم در موقعیت اول قرار دارد. همه انگشتان دیگر بر این اساس به سمت بالا حرکت می کنند. تمام نت های ممکن در موقعیت دوم ، چیزی بین موقعیت های اول و سوم هستند. به همین دلیل است که موقعیت ها معمولا بدون رعایت ترتیب ، تدریس می شوند. تصویر زیر:

موقعیت چهارم و پنجم و فراتر از آن

بعد از تسلط بر موقعیت های اول، دوم و سوم، می توانید تکنیک های چالش برانگیزتر مثل موقعیت چهارم، پنجم و فراتر از آن را یاد بگیرید. ویولن گستره فوق العاده ای دارد و می تواند نت های اکتاو هفتم پیانو را هم تولید کند. نواختن این نت ‌های زیر بسیار دشوار است، اما با تمرین کافی موقعیت ‌های بالاتر، قابل دست یابی هستند.

ویدیوی آموزشی

در ادامه بخوانید: روش اصولی نگه داشتن ویولن و آرشه جهت نواختن