راهنمای خرید اینترنتی سنتور (بهترین مارک و قیمت و 8 نکته)

در ادامه مطالب کاربردی سنتور، در این مقاله جامع و در عین حال مختصر، مهمترین نکات پیش از خرید اینترنتی سنتور با بهترین مارک و بهترین قیمت ممکن را به شما آموزش می دهیم تا خریدی موفق داشته باشید. اینکه کسی به شما بگوید فلان مارک سنتور و فلان مدل را بخر، اشتباه محض است و بهترین راه برای خرید سنتور، دانستن نکاتی است که در ادامه توضیح می دهیم و حاصل تجربه چندین ساله می باشد.

1- کلیات

خرید سنتور بخصوص برای افراد مبتدی کار راحتی نیست و بهتر است حتما قبل از خرید سنتور نکاتی را برای انتخاب یک مارک مناسب خود بلد باشید. باید دقت کنید که در حال حاضر به ترتیب سنتورهای با مارک صادقی، سالاری و ثابتی بهترین های موجود در بازار ایران هستند هر چند که اکیدا پیشنهاد میکنیم درگیر اسم و مارک نشوید زیرا بهترین مارک ها هم ممکن است به ازای هر 4 سنتور خوب، دو سنتور بد تولید کنند. اینکه چه سنتوری بهتر است بستگی به نوع چوب آن، قیمت، قدمت مارک آن (معمولا مارک های قدیمی تر بهتر هستند)، حالت اتصال و چرخش سیم به دور گوشی ها و شیطانک و صدای سنتور. سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، ۱۲خرک، ۱۴خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان می باشد.

2- بخشهای مختلف سنتور

جعبه رِزُنانس:
منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.

جنس جعبه:
جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیت های مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل ۵سال) از خشک شدن آنها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتوری خوش صدا خواهد بود.

گل روی جعبه:
بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری و سلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.

ضخامت صفحه و کف:
بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین ۷تا ۹ میلیمتر و صفحه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .

شیطانک:
روی دو ساق ذوزنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی ۲ میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.

گوشی و سیمگیر:
در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمهای ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک و تنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخکاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیم گیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگه داشتن کوک می تواند موثر باشد.

جنس سیم:
سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس و فولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر است.

3- قیمت

اینکه شما یک سنتور مبتدی نیاز داشته باشید یا حرفه ای، تاثیر زیادی بر روی انتخاب شما دارد. بعنوان مثال نگاهی به لیست قیمت های زیر (سال 1397) بیندازید:

در سال 1400 بطور کلی قیمت یک سنتور مبتدی مناسب بین 1 تا 3 میلیون تومان است و سنتور های حرفه ای گاها تا 17 میلیون تومان قیمت دارند. هر چند توصیه می کنیم اگر واقعا به سنتور علاقه دارید، درگیر قیمت نشوید و کیفیت را در درجه اول قرار دهید.

در تعیین قیمت سنتور یکی از مهمترین فاکتورها، نوع چوب است. چوب گردو و آزاد از سایر چوب ها بهتر و گران تر هستند هر چند اخیرا تعداد فروشندگانی که چوب های بی کیفیت که پس از مدتی انحنا پیدا می کنند را به نام چوب گردو به هنرآموزان می فروشند.

شاید مفید باشد: دانلود رایگان 40 تا از زیباترین عکس های سنتور مدل های مختلف

4- مارک ها

همانطور که چندین بار تاکید کردیم، هیچ حساسیتی روی مارک سنتور نداشته باشید و هدف از قرار دادن این تیتر فقط شناساندن مهرهای مختلف ساز سنتور است. مارک هایی مثل سالاری، صادقی و علیزاده نسبت به بقیه معروف ترند ولی هیچ دلیلی بر کیفیت بهتر آنها وجود ندارد و سنتوری که می خرید باید فاکتورهایی که در این مقاله گفته شده است را دارا باشد نه مارکی مشخص!

5- مشخصات ظاهری

حتما به نحوه پیچیدن و اتصال سیم به دور گوشی و ارتباط با شیطانک توجه کنید که بدون نقص و محکم باشد زیرا در غیر این صورت سنتور خریداری شده بعد از مدتی کوک نگه نمی دارد و دردسرهای زیادی ایجاد می کند. به اعتقاد اکثر اساتید سنتورسازی، سازهای با چوب گردوی تیره و راه راست و یا فردار دارای کیفیت صوتی بهتری هستند. از طرف دیگر اگر بتوانید به قدمت خشک شدن چوب پی ببرید با درنظر داشتن این نکته که هر چه عمر خشک شدن چوب بالاتر باشد این چوب از کیفیت بهتری برخوردار است می توانید سنتور بهتری بخرید.

منظور از مشخصات ظاهری پرداخت چوب (یعنی باقی نماندن اثر داغی اره یا امثال این ها روی چوب)، رنگ چوب، کیفیت اتصال سیم ها و جا افتاده بودن کیفیت ساز می باشد.  البته کیفیت رنگرزی نیز مهم است که ساز با شاپان یا سیلر یا لاک رنگ شده باشد که به تجربه، سازی که با لاک رنگ شده باشد کیفیت بهتری خواهد داشت زیرا سیلر به دلیل خاصیت پوشانندگی منافذ چوب را می پوشاند که این خود باعث کاهش کیفیت صدا می شود. نکته ای که باید در راهنمای خرید سنتور توجه داشت این است که ممکن است یک ساز با چوب روشن اما رنگ تیره باشد (توسط شیلان تیره شده باشد) که باید توجه داشت که به جای چوب تیره به شما فروخته نشود.

همچنین دقت کنید که روی چوب سنتور، خاتم، منبت یا نقش و نگارهای متفرقه نباشد زیرا سبب تضعیف صدای ساز می شود.

اگر قرار است سنتور با چوب آزاد بخرید: برای تشخیص چوب آزاد (یکی از بهترین چوب های سنتور) دقت کنید که رنگ آن قهوه ای متمایل به نارنجی است و وزن مخصوص این چوب در حالت خشک 700 کیلوگرم بر مترمکعب است یعنی 50 کیلوگرم سنگین تر از چوب گردو که این اختلاف وزن در سازهای ساخته شده نیز به وضوح قابل درک است.

اگر قرار است سنتور با چوب گردو بخرید: سازهای با چوب گردوی تیره و راه راست و یا فردار دارای کیفیت صوتی بهتری هستند.

6- صدای سنتور

کاملا مشخص است که نه تنها در سنتور بلکه در هر سازی یکدست بودن صدا مهمترین نکته است. به این معنی که موقع نواختن اگر کیفیت ساخت خوب باشد، صدای تق و لق زدن و ناقصی ها زیر مضراب شنیده نمی شود. این اشکال به دلیل این است که ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری با هم تناسب ندارند و این یک ایراد مهم برای یک نوازنده حرفه­ ای است. حجم صدای ساز بستگی به سلیقه شما دارد اما ما پیشنهاد می­کنیم سازهای پرحجم را انتخاب نکنید (مخصوصا در سازهای ارزان). زیرا این حجم زیاد با کاهش ضخامت و کاهش تعداد پل و استفاده از چوب روشن قابل دستیابی است که خود این موارد برای اینکه یک سنتور، ضعیف محسوب شود کافیست. انتخاب صدا یک تخصص است که با تجربه به دست می ­آید و باید به متخصصان این امر اعتماد کرد. معمولا از صداهای خوب با عناوینی همچون صدای زنگدار، کریستالی، بدون تقه و یا صدای پخته در میان نوازندگان یاد می­شود.

در واقع گاهی ممکن است 3 سنتوری که از یک تنه درخت و توسط یک سازنده ساخته می شوند دو تا دارای صدای خوب و یکی صدای مبتدی تر باشد و همین موضوع در قیمت گذاری آن توسط فروشنده تاثیر زیادی دارد. این قیمت گذاری هم فقط توسط خود فروشنده تعیین می شود و شما تا زمانی که خیلی حرفه ای نباشید متوجه ارزش متناسب با کیفیت آن نخواهید شد.

هر چند باید به این نکته هم توجه داشت که صدای هر سازی باید مناسب طبع نوازنده آن باشد. برای این اصل مهم هیچ تعریف خاصی وجود ندارد. هر کس به نحوی صدای خوب را تعریف می کند. اما به هر روی ساز خوب دارای صدای خوب است. قابل ذکر است صرفا ساز با دارا بودن جنبه های ظاهری درست، صدای خوبی نخواهد داشت. به اعتقاد اکثر اساتید سنتورسازی، سازهای با چوب گردوی تیره و راه راست و یا فردار دارای کیفیت صوتی بهتری هستند.

7- نظرات کاربران حرفه ای در فضای مجازی

استفاده از نظرات کاربران حرفه ای در فضای مجازی بسیار کمک کننده است. مهدی هومن که چند سال است در زمینه سنتور فعالیت می کند نظر خود درباره نکات خرید سنتور را به این صورت بیان می کند:

“هر سازنده سازي سنتورهاي مختلفي داره كه داخلش بد و خوب هست. چون تمام اين سازها به صورت دستي ساخته ميشه و با همديگر متفاوت هستند . شما به اين نكته ها توجه كنيد كه زمان خريد دقت كنيد كه سنتور چه صدايي ميده اين صدا بيانگر نحوه قرار گرفتن پل داخل سنتور هست. به زيبايي سنتور يا نام سازنده دل نبنديد . و مطمئن بشيد كه سنتور انحناي خاصي نداره از تمامي جهات اين مطلب رو چك كنيد . شما با 180 تومن يه ساز خوب مي تونيد بخريد . به نحوه قرار گرفتن سيمها روي شيطانك توجه كنيد و ببينيد آيا جوب كنار شيطانك خورده شده يا نه . براي شناخت نوع چوب بايد حتماً يك نفر رو ببريد كه چوب رو بشناسه . زماني كه با انگشت بر پشت سنتور آرام مي زنيد بايد متوجه بشيد كه آيا اين سنتور مناسب هست يا نه اين صدايي كه ايجاد ميشه هم بستگي به قرار گرفتن پل داره . هرچه سنتور قديمي تر باشه ارزش بيشتري داره . سالاري ، ثابتي ،صادقي ، ملك ، فلاح از معتبر ترين سازندگان سنتور هستند . سمقاني هم كه يه سازنده كرد هست يه مدت سازهاي خوبي ارائه مي داد اميدوارم هنوز هم همونطور باشه . سنتور ملك كه الان چند سالي ميشه كه تو بازار نيست يا اگر هم باشه از كساني دست به دست شده . در هر حال يادتون باشه اينها فقط اسم هستند و همه اينها ساز خوب و بد مي سازند . اين شما هستين كه انتخاب مي كنيد . زماني كه مي خواهيد بخريد با مضراب يه آهنگ بزنيد و صداهاي هر رديف نت رو چك كنيد . اشتباه نكنيد ، به خاطر كوك شدنش نه بلكه ببينيد نت سي يا سل واقعاً‌همون صداي سنتور رو كه بايد بده ميده”

مهرداد از تهران که بیش از 5 سال در زمینه سنتور فعالیت داشته معتقد است که:

“در نظر داشته باشید که بعد از مدتی باید سازتون رو عوض کنید.در مورد ساز تا سعی دارین از مغازه خرید نکنید از سازنده خرید کنید البته بودجتون برای این کار پایینه.برای خرید به گوششیهای ساز توجه کنید که ترک نخورده باشه.صفحه ی ساز تاب نداشته باشه.بیش از حد رنگ نداشته باشه.روی سیمهای زرد پشت سر هم نتها رو بزنید و بشنوید که نتها تلفیق داشته باشن و صداها گم نباشه”

نکات مهم از دیدگاه استاد احسان اسدی:

“در مورد خرید سنتور، فقط یه موردش چوب هست که همه بهش توجه دارن. ولی موارد دیگه‌ای هم هستن که توجه کردن بهش خیلی مهم هست. موردی که می خوام بهش اشاره کنم، نوع پیچیدن سیم در سیمگیر هست. سنتور همون طور که 72 تا سیم داره، 72 تا هم سیمگیر داره که طرز پیچیدن سیم در این 72 سیمگیر مهارت بالایی لازم داره و مورد ظریفی هست که بین اساتید سنتورساز تفاوت ایجاد می کنه. بذارید با یه مثال شروع کنم. فرض کنید دو نفر میخوان همدیگه رو بغل کنن. اگه فقط نفر اول نفر دوم رو بغل کنه، شما می تونید به راحتی اونها رو از هم جدا کنید. ولی اگه این دو نفر هر دو همدیگه رو بغل کنن، به این راحتی ها نمیشه از هم جداشون کرد. به قسمت سیمگیر نگاه کنید؛ اگه دیدید که یه سیم دور سیم دیگه پیچیده شده، سازنده سنتور شما مهارت زیادی نداشت ولـــــــی اگه هر دو سیم دور هم پیچیده شدن، سازنده سنتور شما یک استاد مهار هست…!!! که در حالت دوم شما در قسمت سیمگیر یک حلقه مشاهده میکنید. اما معایب حالت اول (یعنی پیچیدن یک سیم دور سیم دیگه): مهم ترین عیبش، کوک همیشه مشکل دارش هست. کوک کردن این نوع ساز ها مشکل و زمان بر هست و به راحتی هم کوکشون ول میشه و آرزوی یه کوک درست حسابی رو به دلتون میذاره! به مرور زمان سیم ها دچار مشکل میشن و حتی شاید بعضی از اونها در برن.و حتی در بعضی از وارد هم باعث باز شدن چسب صفحات میشه که دیگه اون سنتور قابل استفاده نیست…!”

8-سنتورهای پیشنهادی ما برای خرید

سنتور دومهر بنی مهدی (برای شروع یادگیری تا سطح متوسط و حتی حرفه ای)

• قیمت حدود 2 میلیون تومان
• خرید اینترنتی با ضمانت 3 ساله

مشخصات فنی سنتور دو مهر بنی مهدی:

• جنس بدنه:چوب گردو
• جنس خرک:گردو
• جنس گوشی کوک:فولاد
• کلاف: گردو
• صفحه رو : چوب آزاد
• گوشی : اتومات
• مضراب: دارد
• نام سازنده: بنی مهدی

سنتور ویژه بنی مهدی با گارانتی ۵ ساله(چوب درب کهنه و گردوی فر-متوسط-حرفه ای)

• قیمت حدود 4 میلیون تومان
• خرید اینترنتی با ضمانت 5 ساله

مشخصات فنی سنتور دو مهر بنی مهدی:

• جنس چوب صفحه رو : چوب درب کهنه
• جنس چوب صفحه پشت: چوب گردوی فر
• جنس خرک:گردو
• جنس گوشی کوک:فولاد
• کلاف: گردو
• سیم : آلمانی بدرا
• گوشی : اتومات
• مضراب: دارد
• نام سازنده: بنی مهدی

9- نکات دیگر

• به هیچ وجه خرید ساز را به استاد خود نسپارید و یا به فروشگاهی که استادتان می گوید بروید و بگویید از طرف فلانی آمده ام نروید (واقعا این کار را نکنید!) مگر اینکه 100 درصد به استاد خود اطمینان داشته باشید.
• معمولا ساز خوب ظاهر مناسبی هم دارد: منظورمان ظاهر شیک و زیبا نیست بلکه ظاهر باکیفیت! این موضوع به ظرافت در ساخت سنتور و نبودن اثری از داغی و لکه و … مربوط می شود.
• سنتور درخت آزاد و درخت گردو بهترین نوع سنتورها هستند ولی سنتورهایی که از چوب ازاد ساخته میشوند بهتر اند چرا که صدای لطیف تر و واضح تری نسبت به چوب گردو دارند.
• مجددا عرض می کنیم که به هیچ وجه درگیر مارک یا مهر سنتور نشوید. هر سازنده ای سنتور خوب و بد می سازد.

شاید مفید باشد: ۱۶ نکته طلایی برای یادگیری مقدماتی سنتور

باز هم هرگونه سوال یا نکته ای در باب نکات خرید سنتور دارید در بخش نظرات با ما مطرح بفرمایید.