معرفی انواع مختلف سازدهنی و بهترین آنها برای یادگیری +تصاویر

سازدهنی یا هارمونیکا انواع مختلفی دارد. در برخی وب سایت ها آن را به سه دسته و برخی آن را به 5 دسته تقسیم بندی می کنند. در این مقاله بر اساس جدیدترین مقالات روز، 3 نوع اصلی سازدهنی را معرفی کرده و توضیح می دهیم که بسته به نوع موسیقی که دوست دارید، کدامیک برای یادگیری شما بهتر است.

انتخاب سبک خودتان

در ابتدا شما باید به دنبال سبک مورد علاقه تان بگردید: سبک هایی چون: JAZZ – BLUES -0 POP/IRANI – ROCK – COUNTRYT – TRADITIONAL – CLASSIC …

1- اگر با گوش دادن به سبک های زیر بیشتر جذب موسیقی شده و حال خوبی پیدا میکنید بهتر است شما هارمونیکای کروماتیک را برای آغاز انتخاب کنید: pop – pop/irani – traditional – classic – jazz – folk

2- و اگر سبک مورد علاقه شما در سبک های زیر است بهتر است برای شروع از هارمونیکای دیاتونیک استفاده کنید: blues – country -western – pop & rock – jazz – folk

3- و اگر سبک مورد نظری در ذهن ندارید و عاشق این ساز شده اید بهتر است از هارمونیکای کروماتیک شروع کنید.

حتما بخوانید: جزوه و فیلم آموزش نت خوانی و الفبای موسیقی سازدهنی

انواع ساز دهنی

انواع مختلف هارمونیکا بطور ریز:

1) کروماتیک

2) دیاتونیک

3) ترمولو

4) اکتاو

5) ارکسترا

اما ساز دهنی ها بر اساس قابلیت های مختلف و جنس صدایشان به 3 دسته ی دیاتونیک،کروماتیک و ترمولو تقسیم بندی میشوند:

Diatonic harmonicas-1-سازدهنی دیاتونیک

معمول ترین سازدهنی برای سبک های pop,blues و folk دیاتونیک میباشد-به خاطر استفاده گسترده از این نوع سازدهنی در موسیقی بلوز ، به آن سازدهنی بلوز (Blues Harp) نیز گفته می شود. سوراخ های این سازدهنی حالت دو ردیفه ندارد و هر سوراخ سازدهنی هم با عمل دمش و هم با مکش به صدا در می آید. دو نوازنده Howard Levy و Carlos Del Junco تکنیک overblowing را با استفاده از یک دیاتونیک 10 سوراخه گسترش دادند-رایج ترین نوع این سازدهنی در حال حاضر مدل ده سوراخه ای است که بر اساس الگوی ریشترو با استفاده از نت های گام دیاتونیک ماژور کوک می شود . به این نوع سازدهنی ، سازدهنی دیاتونیک استاندارد نیز گفته می شود یعنی سازدهنی دیاتونیک 10 سوراخه با کوک ریشتر و با گام ماژور.

به لطف وجود تکنیک بندینگ (Bending) ، نوازنده می تواند برخی از فواصل نیم پرده را نیز که در حالت عادی جزو نت های سازدهنی دیاتونیک نیستند اجرا نماید و در واقع استفاده از این تکنیک برای نواختن سازدهنی دیاتونیک امری بسیار متداول می باشد . همچنین اگر نوازنده ای بر تکنیک Overbending هم تسلط پیدا کند ، می تواند سایر فواصل کروماتیک را با این نوع سازدهنی اجرا نماید و در واقع نت های گام کروماتیک (Chromatic Scale) را بر روی سازدهنی دیاتونیک بنوازد . البته این تکنیک از تکنیک های پیشرفته نوازندگی محسوب می شود که تسلط یافتن بر آن قدری دشوار است. سازدهنی دیاتونیک یک انتخاب عالی برای مبتدی هاست و بیشتر مربی ها سازدهنی 10 سوراخه دیاتونیک را برای شروع توصیه میکنند.

Hohner 1896 Marine Band 10-hole diatonic harmonica یک انتخاب عالی برای مبتدی ها است. برندهای Marine توسط نوازندگان بلوز هارپ بزرگی مثل Sonny Boy Williamson, Little Walter و بسیاری دیگر استفاده شده است.

Lee Oskar Harmonic Minor Harmonicaتعدادی کلید برای تنظیم، جهت زدن سبک های gypsy jazzو Eastern folkو دیگر ژانرهای بسیار ساده تر از دیاتونیک استاندارد تنظیم شده دارد. این سازدهنی یک شانه ی پلاستیکی صاف دارد که نسبت به شانه های چوبی برای بسیاری از نوازنده ها برای لب ها بسیار راحتتر است.

از دیگر دیاتونیک های 10 سوراخه ی معروف  Hohner Special 20 است که برای مبتدی ها بسیار مناسب است و تن استانداردی دارد. نی تاشو آن مورد علاقه ی بسیاری از نوازندگان بلوز است.

Seydel Blues Session دارای زنجیرهای فولادی ضد زنگ است که صدای زیادی تولید میکند و سوراخ های بزرگتر این سازدهنی موجب میشود تا افراد مبتدی نت های تکی را راحتتر بزنند. ما به شما توصیه میکنیم هنگام خرید مدلهای مختلفی را امتحان کنید تا ببینید کدامیک مناسب استایل نوازندگی و صدای مورد نظر شما است.

Chromatic harmonicas-2-سازدهنی کروماتیک

در این نوع سازدهنی هم مانند سازدهنی دیاتونیک یک ردیف سوراخ وجود دارد و هر سوراخ سازدهنی هم با دمش Blow– و هم با مکش –Draw- به صدا در می آید . اما مهمترین ویژگی سازدهنی کروماتیک وجود اسلاید -Slide- است : تیغه ای فلزی و دراز -تقریبا برابر با طول بدنه سازدهنی- که در پشت قطعه دهنی -Mouthpiece- سازدهنی قرار می گیرد . یک انتهای این تیغه فلزی که حالت گرد و برجسته دارد شستی -Button- نامیده می شود که معمولا در سمت راست سازدهنی -سمت نزدیک به اکتاو بالاتر- قرار دارد. وقتی نوازنده انگشتش را بر روی این شستی قرار دهد و آن را به سمت مخالف فشار دهد ، نت حاصل از تمام سوراخ های سازدهنی نیم پرده بالاتر می رود -مثلا نت C به نت #C و نت D به نت #D تبدیل می شود.سازدهنی کروماتیک قادر به تولید صدا و تاثیر بسیار قوی است و بسیاری از نوازندگان بلوز هارپ مانند Little Walter, Rod Piazza و George “Harmonica” Smith از کروماتیک ها برای تولید تن های قوی استفاده کردند. نوازندگی با کروماتیک سختتر از سازدهنی دیاتونیک است، پس ما به مبتدی ها توصیه میکنیم از یک سازدهنی دیاتونیک کار خود را آغاز کنند. اگر کارتان را از ساز دهنی دیاتونیک شروع کنید باعث میشود که راحتتر به سازدهنی کروماتیک برسید.

Hohner 280/64 Chromonica 64 Chromatic Harmonica انتخاب موزیسین های بلوز و جاز است که به دنبال یک تن بزرگتر و ضخیم تر با تنوع رنج چهار اکتاو میگردند.

Tremolo harmonicas-3-سازدهنی ترمولو

بارز ترین ویژگی ظاهری این نوع سازدهنی سوراخ های دو ردیفه آن است. در سازدهنی ترمولو هر سوراخ سازدهنی تنها با عمل دمیدن هوا Blow– یا مکش هوا -Draw- صدا تولید می کند و اگر نوازنده هر جفت سوراخی را که بر روی هم قرار دارند -یک سوراخ از ردیف بالا و یک سوراخ از ردیف پایین- به صورت همزمان بنوازد -که معمولا به همین شیوه نواخته می شود-، ارتعاش همزمان زبانه ها –Reeds- یا تیغه های فلزی این دو سوراخ -که با اختلاف اندکی نسبت به یکدیگر کوک شده اند- صدای دوگانه و لرزانی تولید می کند که با عنوان Tremolo Effect از آن یاد می شود.به این ساز دهنی اکو-echo harmonicas- هم میگویند. این ساز دهنی در موسیقی های پاپ و راک آسیایی استفاده میشود.

Suzuki 2 Timer Tremolo Harmonica در مدلهای نت 21و24 در دسترس است و تن هایی مانند صدای گرم آکوردئون تولید میکند همچنین میتواند حالتهای جذابی به ملودی های country, pop و folk بدهد.

سازدهنی های ویژه:

اگرچه این سازدهنی ها نسبت به انواع معمول-که قبلادر موردشان صحبت کردیم- کمتر رایج هستند اما در گروههای سازدهنی و ارکست ها بسیار محبوب هستند. در اینجا یک مرور مختصر بر آنها میکنیم:

هارمونیکای آکورد

این سازدهنی ها معمولا ابزارهای نسبتا بزرگی هستند که میتوانند 48 آکورد مختلف را تولید کنند. سازدهنی کورد در گروههای سازدهنی، ریتم و ملودی را فراهم میکند.

huge Hohner 267/384 48 Chord Harmonica از دو ابزار جداگانه ساخته شده که بهم چسبیده اند و مجموعه ای از آرایه های اصلی و آکوردها را تولید میکند.

هارمونیکای ارکست

این ساز دهنی برای نواخته شدن در گروههای سازدهنی ساخته شده است و دامنه ی مختلفی از گام های صدا را دارد. شما در آن مدلهای دیاتونیک و کروماتیک را میبینید.

Suzuki Orchestral Double Bass Harmonica 39 سوراخه، 2 اکتاو کامل کروماتیک را پوشش میدهد.

سازدهنی Going electric

گروههای بلوز در دهه ی 1950 به طور فزاینده ای الکتریکی شدند، نوازندگان هارپ مانند little walter شروع به استفاده از میکروفن های bullet ارزان با عناصر کریستالی کردند که برای پلیس ها و تاکسی ها طراحی شده بود. آنها این میکروفن ها را به گیتار و تقویت کننده های باس متصل میکردند سپس با تکان دادن دستشان در اطراف هارپ و میکروفن صدای ضخیم و تحریف شده ای ایجاد میکردند.

مارک های مناسب برای افراد مبتدی:

• شرکت هوهنر HOHNER: شرکت هوهنر از سال 1857 کار خود را شروع کرده و در حال حاضر یکی از بهترین کمپانی های ساخت هارمونیکا می باشد.
• شرکت سیدل SEYDEL: شرکت سیدل از سال 1847 کار خود را شروع کرده و جز اولین و قدیمی ترین شرکت های ساخت هارمونیکاست که با ساخت تیغه هایی از جنس استیل زد زنگ سازهای بسیار خاصی را با صدایی جذاب تولید کرده است.
• شرکت سوزوکی SUZUKI: شرکت سوزوکی نوپای سوزوکی از سال 1953 کار خود را با دستگاه هایی پیشرفته آغازکرده است و قیمت آنها نسبتا مناسب است.
• شرکت YONBERG: هارمونیکا ND مفتخر به دریافت نمایندگی اصلی این شرکت در ایران شده است.
• شرکت EASTTOP: شرکت نوپای چینی که دارای ساز های کروماتیک با قیمت مناسب تر برای افراد مبتدی و متوسط و حرفه ای است , قابل ذکر است که ایستاپ با شانه ایی از جنس برنج که توسط این کارخانه تولید میشود یکی از بهترین ساز های دنیا می باشد.

حتما بخوانید: آموزش تکنیک های نوازندگی سازدهنی (همراه با عکس)

اگر هنوز هم در زمینه انتخاب سازدهنی مناسب خودتان سوالی دارید در بخش نظرات با سازی ها مطرح نمایید.