فرقی ندارد که خواننده‌ای حرفه‌ای، خواننده یک گروه موسیقی یا خواننده گروه کر هستید. شاید به گروه خوانندگان محلی ملحق شده‌اید یا شاید فقط زیر دوش می‌خوانید به هر حال این نکات برای همه مناسب هستند. نکاتی که در اینجا مطرح شده‌اند با حجم وسیعی از مطالب پشتیبان، صفحات نوت موسیقی، کتاب‌های آواز، تجهیزات و لوازم جانبی در این زمینه کمک کننده هستند.
صدای بشر یکی از حساس‌ترین ابزارهاست و تسلط یافتن بر آن بسیار دشوار است. اگر می‌خواهید آواز خواندن خوب را یاد بگیرید مسیری طولانی را پیش رو دارید ولی این نکات به شما برای اجتناب از خطاهای متداول کمک می‌کنند.
- از دیافراگم نفس بکشید: باید هوای بازدم را در حین آواز خواندن کنترل کنید و تنفس از دیاگرام کنترل بیشتری را در اختیارتان قرار می‌دهد. طوری نفس بکشید که در هنگام دم، معده به آرامی به سمت بیرون حرکت کند.
- توالی نت‌های موسیقی را تمرین کنید: بله این کار خسته کننده است ولی ماهیچه‌های آواز خوانی شما را تقویت خواهند کرد و صدا و طیف آوازی شما را تقویت می‌نمایند. همچنین به درک اوج صدا هم کمک می‌نماید.
- صدایتان را خفه نکنید: قبل از آواز خوانی، گرم کنید. خیلی بلند و بالا نخوانید تا تارهای صوتی آسیب نبینند. آرام و با ثبات بخوانید. یک ساعت در روز تمرین کنید و بعد آنرا افزایش دهید. اگر به نظرتان صدایتان در حال افت است یا حس درد دارید، خواندن را متوقف کنید.
- از دیگران نظرخواهی کنید: یادگیری آواز، زمان زیادی می‌برد و در طول این زمان، نظرات دیگران در مورد صدای خودتان را می‌شنوید. به نحوی سازنده از نظرات آنها استفاده کنید تا پیشرفت کرده و روی مشکلات کار کنید.
- صدای خودتان را ضبط کنید. این روش برای تشخیص مشکلات صدایتان فوق العاده است چون خودتان را از صدا جدا کرده و به آنچه دیگران می‌شنوند، گوش می‌دهید. شاید اولش صدایتان را دوست ندارید ولی به آن گوش دهید تا بسیار پیشرفت کنید. با این کار به صدایتان علاقمند خواهید شد.
- با خوانندگان معتبر صحبت کنید: اغلب آنها از راهنمایی شما و تمرین با شما لذت می‌برند. هرگاه که نیاز به راهنمایی داشتید از فردیکه قبلاً در همین مسیر بوده، کمک بخواهید.
- خوب بنوشید و غذا بخورید: غذای سالم مصرف کرده و مقدار زیادی آب بخورید. کاری انجام ندهید که به صدا و خواندن خوب لطمه بزند. کافئین برایتان خوب نیست. هر چیزی که باعث تولید مخاط شود مثل محصولات لبنی (شیر نوشدین قبل از خواندن ایده خوبی نیست) برایتان خوب نیست. سیگار نکشید و مشروبات الکلی مصرف نکنید.
- با یک سبک مشخص بخوانید. اگر سبک کانتری می‌خوانید به خوانندگان این سبک گوش کنید. اگر راک می‌خوانید به خوانندگان آن گوش دهید و غیره. به موارد مشابه هر سبک توجه کرده و از آنها تقلید کنید. با این حال، سبک منحصر به فرد خودتان را حفظ کنید. از صدای دیگران تقلید نکنید. شخصیت و صدای خودتان را در آواز خودتان ابراز کنید.
- صداهای مختلف را امتحان کنید. با صداهای مختلف آواز بخوانید. اگر تو دماغی یا با غرغر آواز می‌خوانید، می‌توانید آنرا اصلاح کنید. با ژانرها و سبک‌های مختلف آواز بخوانید، این کار جالب است.
- مثبت گرا باشید: اگر جلسه بدی داشته‌اید، این امر به معنای بد بودن تا ابد نیست. استراحت کنید، مشکل را مشخص کنید و دوباره تلاش کنید. به خودتان سخت نگیرید و صدایتان را بد ندانید. ذهنیت بخش بزرگی از آواز خواندن است و به مثبت گرایی نیاز دارید. اگر خودتان، صدایتان را خوب ندانید، هیچ کس دیگری هم آنرا خوب نخواهد دانست.
تکنیک‌های آوازخوانی
خواندن با تکنیک‌های درست آوازخوانی به تقویت آوازخوانی شما کمک خواهد کرد.
آیا تو دماغی می‌خوانید؟ با دهان باز مثل آه گفتن و با گرفتن بینی خودتان آواز بخوانید. به لحن خودتان توجه کنید. آیا این صدا نرمال است اگر نیست پس با دماغ آواز می‌خوانید.
توی این پک فوق العاده، استاد فرهاد فراهانی، آواز، تحریر و صداسازی رو جوری بهت یاد میده که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان خواننده حرفه ای شو و همه رو انگشت به دهان کن!
دهانتان را باز کنید. دستانتان را در دو طرف فکتان قرار دهید و بکشید تا بیشتر از حد معمول باز شود. حالا با این حالت آواز بخوانید و ببینید که آواز خوانی با این روش بسیار ساده‌تر است.
لرزش لبها: در اینجا هوا را از پشت لبها با فشار خارج میکنید درست باید از یک اسب تقلید کنید یا مثل صدای موتوری که از ته حلقتان شنیده می‌شود. نوازندگان براس هم از این روش برای نواختن آلات موسیقی خودشان استفاده می‌کنند. درست صدایی مثل درست کردن حباب در زیر آب دارد. اول کمی تمرین کنید تا در آن خبره شوید و اگر د این بین لبخند بزنید نمی‌توانید ادامه دهید. کاری احمقانه به نظر می‌رسد و بینی شما را می‌سوزاند ولی روش خوبی برای آرام کردن حنجره و باعث عدم فشار آوردن به صدایتان در حین تمرین نوت های موسیقی یا خواندن می‌شود.
حتما بخوانید: آموزش 10 تا از معروف ترین ردیف های آوازی خوانندگان بزرگ ایرانی
لرزاندن زبان: زبانتان را در پشت دندانها حلقه کرده و می‌لرزانید درست مثل لرزیدن در هوای سرد. به طور طبیعی برخی از افراد چنین تجربه‌ای نداشته‌اند و برایش به کمی تمرین نیاز دارند. این تمرین روشی ملایم برای به کارگیری صدایتان در نت‌های بالا و بدون فشار آوردن به صدایتان است.
تنش زبان: آیا زبان شما تنش زیادی را تجربه می‌کند؟ در حین خواندن، انگشت خودتان را به سمت گوشت پشت استخوان چانه فشار دهید. باید نرمی را حس کنید. انگشت شما پایه زبان متصل به حنجره را لمس کرده است، اگر زبانتان در تنش باشد، صدای شما هم سخت‌تر شنیده می‌شود. آرامش خودتان را حفظ کنید و در حین خواندن، دهانتان را بیشتر باز کنید.
به چقدر هوا نیاز دارید؟ زمزمه یا خواندن درون نی را امتحان کنید. هیچ هوایی را از بینی خارج نکنید. با این کار می فهمید که برای خواندن به چقدر هوا نیاز دارید.
مشکلات در رابطه با صدایتان
- آواز هیچگاه آسیب رسان نیست. اگر با خواندن، درد حس میکنید؛ پس مشکلی پیش آمده است. ادامه این مسیر به حنجره و تارهای صوتی لطمه می زند. باید دلیل آسیب را شناخت.
- آیا قبل از خواندن، صدایتان را گرم میکنید؟ می دانید که ورزشکاران بدون گرم کردن، ورزش نمی‌کنند. شما هم باید همین کار را با تارهای صوتی خودتان انجام دهید.
- آیا خیلی بم یا زیر می‌خوانید؟ شاید تغییر ریتم آواز خوانی، کار را برایتان ساده‌تر کند.
- آیا تکنیک آواز خوانی دارید؟ بسیاری از خوانندگان هیچگاه تکنیک خوب آواز خوانی را نیاموخته‌اند پس به دنبال مشاوره گرفتن از یک معلم یا مربی آواز هستند. آنها به شناخت خطاهایتان کمک نموده و مسیر درست را به شما نشان می‌دهند.
- اگر این کار مثمر ثمر نبود پس با دکترتان در مورد عاملی که به صدایتان لطمه زده مشورت کنید.
مراقبت کلامی
- صدایتان، ابزار شماست پس همواره از بدنتان مراقبت کنید.
- آب زیاد بنوشید. با این کار سلولهای اطراف گلو و حنجره به خوبی آبرسانی می‌شوند.
- غذای سالم بخورید. از غذاهای بنجل اجتناب کنید.
- از نوشیدنی الکلی و سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- فریاد نزنید یا پچ پچ نکنید، چون صدایتان را محدود می‌کند.
- هفته‌ای یک روز به صدایتان استراحت دهید به ویژه در زمانیکه برنامه‌ی کاری شلوغی داشته‌اید. یعنی آواز نخوانید و حرف نزنید.
5 نکته برای تقویت صدایتان
فرقی ندارد که خواننده‌ای حرفه‌ای یا تفریحی هستید به هر حال این نکات در کوتاه مدت باعث پیشرفت شما می‌شوند. چون با صدای برندگان مسابقات صدا متولد نشده‌اید از تلاش دست نکشید. با دانش و تمرین تا حد زیادی پیشرفت میکنید. نکات آواز خوانی و تمرین‌هایی را در سه حوزه زیر در اختیارتان قرار می‌دهیم.
- چگونه بخوانید تا به شرمساری ختم نشود
- چگونه با قدت و لحن با ثبات بخوانید
- چگونه تن صدایتان را به اوج برسانید
قطعه بندی
قطعه بندی نادرست باعث شرمساری می‌شود. هر توقف و فاصله‌ای که میان کلمات و جملات آواز قائل می‌شوید، قطعه بندی نامیده می‌شود. قطعه بندی با توجه به علایم نگارشی مثل کاما بسیار مناسب است. با توجه به تداوم یک نوت، باید قطعه بندی بیشتر را مدنظر قرار دهید. این قطعه بندی برای نفس گرفتن و اتمام عبارت مناسب است تا شنونده متوجه نشود و آشفته نگردد. شاید این مطالب، افراطی به نظر برسند ولی مانع از شرمساری شما می‌شوند. سخنرانان عمومی هم همواره از این تکنیک استفاده می‌کنند. در واقع این مطلب را در کلاس سخنرانی یاد گرفتم. با این کار دیگر صدای دم شما در وسط کلمه یا عبارت شنیده نمی‌شود. با این کار دیگر تا پایان عبارت، نفس کم نمی‌آورید. هنگامیکه هوای کافی ندارید، آواز خواندن با قدرت و روی نوت دشوار می‌شود.
شعر روی کاغذ را بخوانید و آنرا قطعه بندی کنید. مقدار هوای مورد نیاز و کشیدن هر نوت به خودتان بستگی دارد. پس برگه شعر را علامت گذاری کنید و با آن بخوانید تا راحت‌ترین مکث‌ها و نفس گیری‌ها را پیدا کنید. با این کار نقاط دشوار درون آواز را تشخیص می‌دهید.
با قدرت و لحن صدای باثبات، آواز بخوانید
اصراری ندارم که هوا را عامل حیاتی در آواز خواندن بدانم چرا که این امر واضح است. هنگامیکه خوب نفس می‌کشید و می دانید که چطور باید از دیافراگم بخوانید و حالت ایستادن خوب را پیدا کردید حالا باید با لحن و قدرت باثبات بخوانید. این کار با تمرین انجام می شود و در اینجا تمرینی برای بهتر خواندن و بدون نفس گیری به شما ارائه می‌کنم.
حتما بخوانید: 8 نکته بسیار مهم برای شروع آواز خواندن و پیشرفت در آن
شعله خم شده
این تمرین را شعله خم شده نامیده‌ام چون باید بدون خاموش شدن شعله آنرا خم نگه دارید. می‌توانید از لرزش شعله یا آب کردن موم روی دستتان هم جلوگیری کنید! تمامی این روش‌ها یک هدف دارند و آن هم رسیدن به تنفس با ثبات و خروج سریع هوا است.
شمع برای این تمرین مناسب است. شمع روشن را یک فوت از صورت خودتان فاصله دهید. در این حالت با آواز خواندن شما نباید شعله شمع به سرعت حرکت کند و محیط آوازی آرامی را فراهم کنید. حالا به شمع نگاه کنید تا ثبات سرعت آواز خواندن و خم شدن شعله را مشاهده کنید.
لحن کلامی
منظور از لحن صدا، جنس و رنگ صدا است. این عامل باعث تشخیص صدای یک فرد از دیگری می‌شود. صدای هر فرد منحصر به خودش است ولی طبقه بندی لحن صدا مطرح است. شنیده‌اید که افراد صدای فردی را پرهیجان، غرشناک یا گرم توصیف می‌کنند. این‌ها روش‌های طبقه بندی اصوات هستند. سوالی در این بین مطرح می‌شود که چگونه می‌توان به بهترین لحن صدا علاوه بر صدای منحصر به خودتان رسید؟ پاسخ فوری و شتابزده این است که به فضای ایجاد شده در دهان و گلو برای طنین دادن به صدای آواز، بستگی دارد.
می‌خواهم نکته آواز خوانی را در اختیارتان قرار دهم. اگر این نکته را به کار گیرید، لحن گرم‌تر و پرتری خواهید داشت و می‌توانید نت‌های بالاتر را بخوانید!
افتادن فک
افتادن فک یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حین آواز خواندن است. اول باید بگویم که افتادن فک، چه چیزی نیست. افتادن فک به راحتی به معنای پایین آوردن چانه نیست. این امر به طور طبیعی در هنگامیکه چانه را ول میکنید اتفاق خواهد افتاد ولی این دو یکی نیستند.
اول با انگشتانتان مسیر فک را به سمت زیر گوش دنبال کنید. در آنجا یک تو رفتگی کوچک را لمس میکنید. انگشتتان را در آنجا قرار دهید و خمیازه بکشید. این تو رفتگی، بزرگ‌تر خواهد شد و فضای بیشتری درون دهان شما و پشت گلویتان ایجاد می‌شود. حالا همین کار را در حالیکه دهانتان بسته است انجام دهید. این همان افتادن فک است. به کارگیری این دانش می‌تواند توان آواز خوانی شما را بهبود بخشد.
امیدوارم این متن به شما کمک کند و بابت مطالعه این متن از شما سپاسگذارم.
3 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
تشکر تکنیک ها بسیار آموزنده و کاربردی بود
اگر بخوام یک سی دی صوتی برای آموزش آواز ایرانی گوشه های مختلف ( غیر از استاد محمود کریمی ) چه مجموعه ای را توصیه میکنید ؟
سلام خیلی ممونم میخاستم بپرسم صدای من دم هستش باید چجوری سبک و چه حالتی بخوانم؟
سلام من میخام ب سبک کیپاپ بخونم باید چیکار کنم؟