آموزش و تمرین تکنیک بک در ساز دف به زبان ساده (تصویری)

در این بخش هم تی درخواستهای مکرر هنرجویان ساز دف نحوه آمادگی و تمرینهای مورد نیاز تکنیک بک را در ساز دف به صورت فیلم و نکات آموزشی در ادامه آورده ایم. پس با ما باشید تا توضیحات کامل برای شما داده شود.

مقدمه

ساز دف یکی از سازهای کوبه‌ای سنتی ایران است که در موسیقی‌های مذهبی، عرفانی و محلی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ساز با صدای پرطنین و ریتمیک خود، نقش مهمی در ایجاد حس و هیجان در موسیقی ایفا می‌کند. یکی از تکنیک‌های مهم در نواختن دف، تکنیک بک است که به تولید صداهای متنوع و افزایش دینامیک در نوازندگی کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی و آموزش تکنیک بک در ساز دف خواهیم پرداخت و تمرینات عملی و روش‌های بهبود این تکنیک را به زبان ساده ارائه خواهیم داد.

آشنایی با ساز دف

تاریخچه دف

دف از سازهای باستانی و کهن ایرانی است که قدمتی بیش از چند هزار سال دارد. این ساز در مراسم‌های مذهبی و آیینی، به ویژه در طریقت‌های عرفانی مانند مکتب مولوی، کاربرد فراوان داشته و به مرور زمان به بخشی از موسیقی سنتی و محلی ایران تبدیل شده است.

ساختار ساز دف

دف از یک حلقه چوبی که معمولاً با پوست حیوانات (مانند بز یا شتر) پوشانده شده، تشکیل شده است. این حلقه چوبی معمولاً با نوارهای فلزی یا حلقه‌های کوچکی که در اطراف آن قرار گرفته‌اند، تزئین می‌شود که به ایجاد صداهای ویژه‌ای در هنگام نواختن کمک می‌کند.

اجزای ساز دف

• حلقه چوبی: بخش اصلی و قاب ساز.
• پوست: سطح کشیده شده روی حلقه چوبی که تولید صدا می‌کند.
• حلقه‌ها و نوارهای فلزی: تزئینات و اجزایی که به تنوع صوتی ساز می‌افزایند.

اصول نواختن دف

نحوه گرفتن ساز دف

نوازنده دف باید ساز را به صورت عمودی یا افقی در دست بگیرد. در حالت عمودی، ساز دف را با دست چپ نگه می‌دارند و با دست راست می‌نوازند. در حالت افقی، دف روی پا قرار می‌گیرد و هر دو دست در نواختن مشارکت دارند.

انواع ضربات در دف

• ضربه تم: ضربه‌ای که با کف دست به مرکز پوست دف زده می‌شود و صدای بم و پرطنینی تولید می‌کند.
• ضربه بک: ضربه‌ای که با نوک انگشتان یا بند انگشتان به لبه دف زده می‌شود و صدای زیر و تیزتری تولید می‌کند.
• ضربه زین: ضربه‌ای که با کنار انگشتان به لبه دف زده می‌شود و صدای خفه‌تری تولید می‌کند.

تمرینات اولیه

برای شروع نواختن دف، نوازنده باید با ضربات ساده و ترکیب آن‌ها آشنا شود. تمرینات اولیه شامل تکرار ضربات تم و بک به صورت متناوب و با ریتم‌های مختلف است.

ابتدا فیلم آموزشی را ببینید و با آن تمرین کنید:

در اين ضربه انگشتان دست راست كمي از هم باز ميشوند دست از مچ به طرف تيغه پائين به طرف ساعد خم ميشود

و باز هم به كمك ساعد دست از دف دور شده ضربه ميزند . ( ساعد دست و كف دست در يك امتدادند )

در اين ضربه بندهاي اول و دوم 4 انگشت دست راست همزمان به ساز دف ضربه وارد مي كنند.

سعي كنيد ضربه تم و بك را در محل خودشان وارد كنيد چون اين دو صداهاي كاملا متفاوت دارند.

این مطلب مهم را از دست ندهید: دانلود رایگان فیلم ۸ تا از بهترین تکنوازی های دف خانم (تصویری)

تکنیک بک در ساز دف

معرفی تکنیک بک

تکنیک بک یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های نواختن دف است که به تولید صداهای تیز و زیر کمک می‌کند. این تکنیک به نوازنده امکان می‌دهد تا تنوع بیشتری در ریتم و دینامیک اجرای خود ایجاد کند.

نحوه اجرای تکنیک بک

• مرحله اول: دست خود را به آرامی به لبه دف نزدیک کنید.
• مرحله دوم: با استفاده از نوک انگشتان یا بند انگشتان، ضربه‌ای سریع و سبک به لبه دف بزنید.
• مرحله سوم: بلافاصله پس از ضربه، دست خود را از لبه دف دور کنید تا صدا تیز و کوتاه باقی بماند.

نکات مهم در اجرای تکنیک بک

• کنترل قدرت ضربه: ضربه باید به اندازه کافی قوی باشد تا صدا تولید کند، اما نه آنقدر که باعث خستگی دست شود.
• سرعت ضربه: سرعت ضربه نقش مهمی در تیز بودن صدای تولید شده دارد.
• زاویه دست: زاویه دست باید به گونه‌ای باشد که ضربه به صورت مستقیم به لبه دف وارد شود.

تمرینات تکنیک بک

تمرینات پایه

• تمرین 1: ضربات بک را به صورت متناوب و با ریتم‌های مختلف تکرار کنید.
• تمرین 2: ترکیب ضربات بک و تم به صورت متناوب (مثلاً بک-تم-بک-تم).

تمرینات پیشرفته

• تمرین 3: اجرای تکنیک بک با تغییرات دینامیک (تغییر قدرت و شدت ضربه).
• تمرین 4: ترکیب تکنیک بک با ضربات زین و سایر تکنیک‌های نواختن دف.

تمرینات ترکیبی

• تمرین 5: اجرای تکنیک بک در قالب الگوهای ریتمیک پیچیده‌تر.
• تمرین 6: ترکیب تکنیک بک با ملودی‌ها و همراهی با سازهای دیگر.

بهبود تکنیک بک

توجه به انعطاف‌پذیری دست

برای اجرای بهتر تکنیک بک، نوازنده باید به انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات دست خود توجه کند. تمرینات کششی و تقویتی می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.

تمرینات تنفسی

تمرینات تنفسی به نوازنده کمک می‌کند تا کنترل بهتری بر روی نفس و ضربات خود داشته باشد. این تمرینات شامل نفس‌های عمیق و آرام به صورت متناوب است.

استفاده از متون موسیقی

نوازندگان دف می‌توانند با استفاده از نت‌ها و متون موسیقی مختلف، تکنیک بک را در قالب قطعات موسیقی مختلف تمرین کنند و بهبود بخشند.

نتیجه‌گیری

تکنیک بک یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین تکنیک‌های نواختن دف است که به تولید صداهای متنوع و دینامیک در اجرای موسیقی کمک می‌کند. با تمرینات منظم و استفاده از روش‌های مناسب، نوازندگان می‌توانند این تکنیک را بهبود بخشیده و به سطح بالاتری از نوازندگی دست یابند. توجه به انعطاف‌پذیری دست، تمرینات تنفسی و استفاده از متون موسیقی مختلف می‌تواند به بهبود و تقویت این تکنیک کمک کند.

لطفا چنانچه بحثی از این موضوع مطرح نشده و جا افتاده است شما با نظرات مفید خود کمکی در روند آموزشی سایت سازی ها بنمایید.