مي توان گفت که در موسيقي سنتي ايران ، تمبک، ساز کوبه اي منحصر به فردي است که در کمال رسايي با آن مي توان به زيباترين و کامل ترين شکلي، ظريف ترين قطعات موزون موسيقي سنتي را نواخت. ساختمان فيزيکي اين ساز، از نظر نحوه قرار گرفتن سطح پوست نسبت به ساعد، کف دست و انگشت نوازنده، کيفيتي را توليد مي کند که سطح پوست، به موازات انگشتان و عمود بر ساعد و کف دست بیشتر است.
1-اصول بکار گیری تنبک
درباره نحوه بکارگيري اين ساز تاکنون، اصولي وضع نشده، ولي اصل براين است که تمبک را بر روي پاي چپ يا راست بگذارند و ساعد دستي که تمبک روي پاي همان طرف است به طور موازي با بدنه تمبک قرار مي گيرد و دست از مچ به داخل تمبک شکسته شده و انگشتان دست و گاه کف دست تقريباً عمود بر ساعد، کار خويش را انجام مي دهند، ولي با مراجعه به ساختمان آناتوموفيزيولوژيک استخوان ها و عضلات دست، مي توان گفت که عضلات کتف و بازو، به طور مشترک بيشتر عمل استحکام در وضعيت دست را به عهده دارند و عمده حرکات از ناحيه ساعد آغاز مي شود. عضلات منبسط کننده و منقبض کننده ساعد دست و انگشتان به طور مشترک، سبب حرکات ظريف مچ مي شوند. سپس عضلات منقبض و منبسط کننده، انگشتان گروه عمومي و مخصوص، مسئول حرکات ظريف انگشتان دست هستند.
مطلب مهم :آموزش تصویری تنبک نوازی مدرن همراه با نت
تنبک، دهلکي کوچک باشد که بازي گران دارند و در هنگام بازي و رقاصي بنوازند (فرهنگ جهانگيري) (از فرهنگ رشيدي) دُهلي باشد دُم دراز که از چوب و سفال سازند و بازيگران در زير بغل گرفته بنوازند. (برهان) (از ناظم الاطبا) دُهلي باشد دراز دُم که از چوب و سفال سازند و بر سر آن به منزله کاسه پهن است پوست کشند و لوطيان و بازيگران آن را با انگشتان بنوازند.
مطلب مهم :دانلود رایگان ۲ کتاب آموزشی تنبک (به همراه معرفی کتب برتر)
2- فیلم هایی از تکنوازی تنبک
کیفت فیلم ها در حد عالی نیست ولی می تواند به اندازه کافی به شما انگیزه یادگیری بدهد!
توی این پک فوق العاده، استاد معصومی، نواختن تنبک رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان تنبک نواز حرفه ای شو و همه رو انگشت به دهان کن!
به کمک این بسته فوق العاده، تنبک را بصورت اصولی، حرفه ای و سریع (بدون نیاز به کلاس) بیاموزید!
این مطلب را هم از دست ندهید : تکنیک های تنبک نوازی
آموزش اصولی تنبک
1. آشنایی با تاریخچه و اصول تنبک
- مطالعه تاریخچه: تنبک یا تمبک یکی از سازهای کوبه‌ای قدیمی ایرانی است که تاریخچه‌ای طولانی دارد. مطالعه در مورد تاریخچه این ساز، شناخت نوازندگان برجسته همچون حسین تهرانی، ناصر فرهنگ‌فر، و محمد اسماعیلی می‌تواند به شما کمک کند تا بیشتر با اهمیت و جایگاه این ساز در موسیقی ایرانی آشنا شوید.
- شناخت ساز: تنبک از یک بدنه چوبی و پوستی تشکیل شده است. شناخت اجزای مختلف ساز مثل دهانه، تنه، و پوست و نحوه تولید صدا در آن برای شروع نوازندگی ضروری است.
2. آماده‌سازی فیزیکی
- تقویت عضلات دست: نوازندگی تنبک نیاز به قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات دست و انگشتان دارد. انجام تمرینات ورزشی مانند تقویت انگشتان با توپ‌های نرم یا تمرینات یوگا برای افزایش انعطاف‌پذیری می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- وضعیت صحیح نشستن: نشستن صحیح برای جلوگیری از آسیب‌های بدنی و تسهیل نوازندگی مهم است. توصیه می‌شود روی یک صندلی با ارتفاع مناسب بنشینید و تنبک را به گونه‌ای قرار دهید که به راحتی بتوانید به سطح پوست آن دسترسی داشته باشید.
3. یادگیری تکنیک‌های پایه
- ضربات اصلی: یادگیری ضربات اصلی تنبک از جمله تم (ضربه با کف دست)، بک (ضربه با نوک انگشتان)، زینگ (ضربه با تمام دست)، و پلنگ (ضربه تند و کوتاه) اهمیت زیادی دارد.
- ترکیب ضربات: با یادگیری ترکیب ضربات پایه می‌توانید ریتم‌های ساده‌ای را اجرا کنید. این تمرین‌ها به شما کمک می‌کند تا به تدریج به اجرای ریتم‌های پیچیده‌تر بپردازید.
4. یادگیری نُت‌خوانی و ریتم‌شناسی
- شناخت نُت‌ها: تنبک نیز مانند سایر سازها دارای نُت‌های خاص خود است. یادگیری نُت‌خوانی برای درک بهتر ریتم‌ها و اجرای دقیق آن‌ها ضروری است.
- ریتم‌شناسی: شناخت ریتم‌های مختلف مانند ریتم‌های ۴/۴، ۶/۸، و ۷/۸ و نحوه اجرای آن‌ها روی تنبک یکی از مراحل مهم در آموزش این ساز است.
5. تمرینات روزانه
- تمرین منظم: برنامه‌ریزی روزانه برای تمرینات منظم کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را بهبود ببخشید. هر روز حداقل ۳۰ دقیقه به تمرین اختصاص دهید.
- تمرین با مترونوم: استفاده از مترونوم برای حفظ ریتم و تقویت دقت نوازندگی بسیار مفید است. مترونوم به شما کمک می‌کند تا ضربان‌ها و ریتم‌ها را به طور دقیق اجرا کنید.
6. اجرای قطعات ساده
- اجرای تمرینی: ابتدا با قطعات ساده شروع کنید تا مهارت‌ها و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید. قطعات آموزشی ساده کمک می‌کند تا اصول پایه را به خوبی فرا بگیرید.
- تجزیه و تحلیل قطعات: هر قطعه را به دقت تحلیل کنید تا ساختار آن را درک کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا اجرای بهتری داشته باشید.
7. پیشرفت به سطوح بالاتر
- آموزش تکنیک‌های پیشرفته: با پیشرفت در نوازندگی، می‌توانید به یادگیری تکنیک‌های پیشرفته‌تری مثل ریز (اجرای مداوم ضربات ریز و پیوسته)، رول (ضربات سریع و متوالی)، و تکنیک‌های دیگر بپردازید.
- اجرای قطعات پیچیده: با تمرین و تکرار، می‌توانید قطعات پیچیده‌تر و متنوع‌تری را اجرا کنید که نیاز به دقت و مهارت بیشتری دارند.
8. نواختن به صورت گروهی
- شرکت در گروه‌های موسیقی: نواختن در گروه‌های موسیقی باعث می‌شود تا تجربه کار گروهی و هماهنگی با دیگر نوازندگان را به دست آورید. این تجربه می‌تواند شما را در نوازندگی حرفه‌ای‌تر کند.
- اجرای کنسرت: شرکت در کنسرت‌ها و جشنواره‌های موسیقی به شما کمک می‌کند تا تجربه اجرای زنده را به دست آورید و با بازخوردهای مخاطبان و دیگر نوازندگان آشنا شوید.
9. آموزش از اساتید حرفه‌ای
- شرکت در کلاس‌های آموزشی: حضور در کلاس‌های آموزشی اساتید برجسته یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری نکات و تکنیک‌های جدید است. اساتید می‌توانند شما را در مسیر درست هدایت کنند و به شما کمک کنند تا اشتباهات خود را اصلاح کنید.
- نقد و بررسی: دریافت بازخورد از اساتید و نوازندگان حرفه‌ای و تلاش برای بهبود مستمر مهارت‌هایتان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
10. تمرین با آهنگ‌های مختلف
- نواختن با موسیقی: تمرین با آهنگ‌های مختلف به شما کمک می‌کند تا با سبک‌های گوناگون آشنا شوید و مهارت خود را در نوازندگی افزایش دهید. نواختن همراه با موسیقی باعث می‌شود تا هماهنگی و سرعت عمل شما بهبود یابد.
منابع و مراجع
- کتاب‌ها و منابع آموزشی: استفاده از کتاب‌های آموزشی معتبر مانند کتاب‌های حسین تهرانی، ناصر فرهنگ‌فر، و دیگر اساتید برجسته.
- ویدئوهای آموزشی: مشاهده ویدئوهای آموزشی از نوازندگان برجسته می‌تواند به شما کمک کند تا تکنیک‌ها و سبک‌های مختلف را بهتر فرا بگیرید.
نکات تکمیلی
- صبر و پشتکار: آموزش و یادگیری تنبک نیازمند صبر و پشتکار است. با تمرین مداوم و تلاش می‌توانید به نتایج مطلوب دست یابید.
- گوش دادن به موسیقی: گوش دادن به قطعات مختلف موسیقی ایرانی و تنبک‌نوازی می‌تواند به شما در درک بهتر ریتم‌ها و اجرای بهتر کمک کند.
با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید به تدریج به یک نوازنده حرفه‌ای تنبک تبدیل شوید و از این ساز زیبا لذت ببرید.
امیدوارم که مطالب مفید باشنداگر که سوال در این زمینه دارید در بخش نظرات مطرح کنید.
