اجزای پیانو و روش تولید صدا در آن (آموزش تصویری)

شاید نشستن پشت پیانو به خاطر داشتن کلید های فراوان، صد ها سیم، چکش و قطعات دیگر برای اولین بار کمی دلهره آور به نظر برسد. از طرفی این ساز واقعا بزرگ است و اگر یکی دارید و می ‌خواهید آن را سالم نگه دارید، دانستن این که هر قطعه چه کاری انجام می ‌دهد و تشخیص این که چه زمانی مشکل وجود دارد، خیلی کمک خواهد کرد.

در این پست قصد داریم به تمام قسمت های مختلف یک پیانو، محل و عملکرد آن ها نگاهی بیندازیم. با ما همراه باشید.

آناتومی یک پیانو

پیانو یک ساز بسیار پیچیده با قطعات متحرک زیاد است و از صد ها سیم تشکیل شده است.

در این مقاله، آناتومی یک پیانوی گرند را بررسی خواهیم کرد اما بیشتر اصول در مورد پیانو های عمودی یا Upright هم صدق می کند.

پوشش و درب پیانو

اولین قسمت از پیانو که ما پوشش خواهیم داد بدنه و درب آن است که یک قطعه ضروری است؛ زیرا پوسته سازِ و از بسیاری از قطعات دیگر محافظت می کند.

معمولا از چوب و با چسباندن لایه های نازک به هم و سپس پوشاندن با روکش براق ساخته می شوند.

آموزش روش تنظیم صدای پیانو (در 8 گام ساده)

برای ایجاد ظاهر براق، سطح خارجی را چندین بار سمباده می زنند تا کاملا صاف شود و بعد معمولا با لایه های پلی یورتان که یک پوشش سیاه براق است و در اکثر پیانو ها یه چشم می خورد، پوشانده می شود.

درب پیانو ها را می توان باز یا بسته کرد تا صدای بیشتری در حین اجرا پخش، و هنگام کوک کردن دسترسی آسان تر شود.

صفحه کلید

کیبورد احتمالا آشناترین قسمت پیانو است؛ زیرا بیشتر با آن سر و کار دارید.

اکثر پیانو ها 88 کلید دارند که از 52 کلید سفید و 36 کلید سیاه تشکیل شده اند.

نوازندگان با فشار دادن هر کلید، نت ‌های مختلفی را می ‌نوازند.

اخیرا کلید های پیانو را از پلاستیک می سازند؛ اما قبل از دهه 1970، از عاج و آبنوس ساخته می شدند که در نهایت به دلیل شکار غیر قانونی فیل ها استفاده از آن ممنوع شد.

چکش ها

معمولا تصور می شود که پیانو یک ساز زهی است، اما به خاطر وجود چکش ها در داخل پیانو، آن را به عنوان ساز های کوبه ای طبقه بندی می کنند.

وقتی که یک کلید فشار داده می شود، باعث می شود چکش به سیم ها برخورد کند (در ادامه به آن خواهیم پرداخت) که به نوبه خود باعث ایجاد صدا می شود.

چکش ها قطعات کوچک هستند که معمولا از چوب ساخته می شوند؛ اما قسمتی که با سیم ها در تماس است از نمد ساخته شده تا صدای منحصر به فردی به پیانو بدهد.

کلید ها و نت های پیانو: چه طور کلید های پیانو را نام گذاری کنیم؟

چکش ها می توانند در اندازه های مختلف باشند.

چکش ‌هایی که برای نت ‌های باس استفاده می ‌شوند کمی بزرگ ‌تر هستند، زیرا سیم‌ های باس بزرگ ‌ترند و نسبت به سیم ‌های تربل نازک ‌ترند به وزن بیشتری نیاز دارند.

سیم ها

سیم ها تار های فولادی بلند و بخشی از پیانو هستند که در واقع صدا را آن ها تولید می کنند.

وقتی که یک کلید فشار داده می شود، چکش به آن ها ضربه می زند که باعث لرزش و ایجاد صدا می شود.

تار ها بسته به این که برای کدام نت ساخته شده اند، طول های مختلف دارند.

یادگیری پیانو سخت است؟ چقدر طول می کشد؟

سیم‌ های باس با صدای بم تر؛ ضخیم ‌تر و طولانی ‌تر هستند در حالی که سیم‌ های بالا با صدای زیرتر، کوتاه ‌تر و نازک ‌تر هستند.

همان طور که در تصویر بالا هم می بینید، هر نت در واقع از سه سیم تشکیل شده است نه یک سیم. البته پایین ترین نت ها دو سیم و گاهی فقط یک سیم دارند!

تخته صدا

دلیل این که صدای تولید شده از سیم ها هنگام ضربه زدن طنین انداز می شود، صفحه صدا است که نقش مهمی در ایجاد آهنگ منحصر به فرد پیانو ایفا می کند.

تخته یا صفحه صدا از یک تکه چوب بزرگ ساخته می‌شود، زیرا این ماده پژواک (Echo) نواک های پایین ‌تر را افزایش و طنین (Reverberation) فرکانس‌ های بالاتر را کاهش می ‌دهد.

به همین دلیل ساز هایی مثل ویولن، گیتار، ویولن سل همه از چوب ساخته شده می شوند .

پدال ها

بیشتر اوقات، پیانو با سه پدال ساخته می‌شود: پدال‌ های طنین، میانی و نرم.

سمت چپ ترین پدال Soft pedal یا پدال نرم است که به آن una corda هم می گویند و به معنای یک سیم است.

هنگام فشردن، پدال نرم باعث می شود که پیانو نرم تر و با طنین متفاوت تری نت ها را بنوازد.

در واقع کاری که این پدال انجام می دهد؛ این است که اکشن و چکش ها را کمی به سمت بالا حرکت می دهد طوری که آن ها فقط به یک سیم یا ‘una corda’ برخورد می کنند.

پدالی که دورتر و از سمت راست قرار دارد، پدال طنین یا Sustain است که باعث می ‌شود صدا ها طنین ‌اندازی طولانی ‌تری داشته باشند یا “پایدار” شوند.

راهنمای ویژه پیانو: آموزش نوت های شیت موسیقی به زبان ساده

پدال Sostenuto یا پدال میانی است که جدیدا به پدال ‌های پیانو اضافه شده است و در همه پیانو ها وجود ندارد.

با این که به این پدال sostenuto می گویند و به معنای ” پایدار شده” است، در واقع فقط نت هایی که پیش از این نواخته شده اند را به صورت پایدار در می آورد.

بنابراین، اگر پیانیست یک آکورد بزند و بعد پدال سوستنوتو را به سمت پایین فشار دهد، این نت ‌ها ثابت می ‌مانند اما نت‌ های بعدی پایدار نخواهند ماند.

پین های کوک

پین ‌های کوک روی پیانو برای کوک کردن سیم‌ ها استفاده می ‌شوند ؛ طوری که صدای آن ‌ها در نواک درست باشد.

هنگامی که آن ها چرخانده می شوند، باعث می شود که سیم بسته به سمتی که چرخانده می شود، صدای بم تر یا زیرتری تولید کند.

سیم در انتهای دیگر به پایه اتصال گره خورده است که البته مثل پین کوک نمی‌ چرخد و فقط برای ثابت نگه داشتن سیم در جای خودش کاربرد دارد.

در بین این دو قسمت جز دیگری هم وجود دارد که به نگه داشتن سیم در جای خودش کمک می کند؛ بدون این که اختلالی در صدا ایجاد کند.

کوک کردن پیانو یک مهارت فوق العاده دشوار است، بنابراین باید این کار به یک تیونر حرفه ای پیانو سپرده شود.

پل یا خرک

بیشتر ساز های زهی مثل ویولن یا ویولن سل پل یا خرکی دارند که چوبی است و کمک می کند تا سیم ها بر روی بدنه ساز قرار بگیرند.

پیانو هم فرقی ندارد و معمولا دارای دو پل است ، یکی برای سیم ‌های باس و تنور و دیگری برای سیم‌ های تربل.

حتما بخوانید: 15 ترفند کاربردی برای شروع یادگیری پیانو 

خرک در پیانو یک تکه چوب نازک است که سیم ها از روی آن می گذرند.

وظیفه اش هم این است که سیم ها را در جای خودش نگه دارد و ارتعاشات سیم ها را به تخته صدا منتقل کند. در واقع به عنوان پلی بین این دو عمل می کند تا صدا را تقویت کند.

سایر قطعات

قطعات بسیار بیشتری وجود دارد که در به وجود آمدن این ساز نقش دارند ، از جمله:

• بلوک کلید : این دو بلوک چوبی هستند که در دو طرف صفحه کلید قرار گرفته اند تا به نگه داشتن کلید ها در جای خودش کمک کنند.
• اکشن : نام کل مکانیسمی است که وظیفه برخورد چکش به رشته ها را بر عهده دارد.
• درپوش صفحه کلید : شرکت ها معمولا این قسمت را به عنوان بخشی از ساز می سازند، زیرا از کلید ها در زمانی که پیانو استفاده نمی شود، محافظت می کند.
• پایه ها : بیشتر روی انواع خاصی از پیانو ها مثل پیانو های گرند، یافت می شود، این آیتم به زیباتر به نظر رسیدن ساز هم کمک می کند.
• چرخ : چیز سنگینی مثل پیانو به این جزء نیاز دارد تا بتوانید آن را در فواصل کوتاه حرکت بدهید.
• نمد صدا خفه کن : وقتی پدال نرم را به سمت پایین فشار می دهید، این نمد به سمت پایین می رود و بین چکش و سیم ها قرار می گیرد تا از ارتعاش اضافی کم کند.

حتما بخوانید: تاریخچه پیانو به زبان ساده+ نکات جالب 

مکانیزم تولید صدا