در سال‌های اخیر به خاطر وبسایت آموزش هارمونیکایی که در سال 2006 با شریک چینی‌ام راه‌اندازه کردم، جزئی از صحنه نمایش هارمونیکای آسیایی شدم. با اینکه این سایت بیشتر از 70000 عضو دارد، اکثر آسیایی‌ها با هارمونیکای 10 سوراخی که موضوع درسهای من است، کار نمی‌کنند. در عوض بسیاری ترمولو را می‌پسندند و می‌نوازند.
من در ابتدا تحت تاثیر ترمولو قرار نگرفتم اما بعدا نظرم عوض شد.
ترمولو یا 21 سوراخ دارد یا 24 تا. شانه آن یک تقسیم‌کننده در پایین وسط دارد که تعداد سوراخ‌ها را دو برابر می‌کند. ترمولو در واقع دو هارمونیکاست که کمی جدا از هم کوک می‌شوند و با هم می‌نوازند. برخلاف آکاردئون پیانویی، ضرب زدنی که بین نتها اتفاق می‌افتد صدای ترمولو را ایجاد می‌کند. علاقه باید در شما به وجود بیاید، من که کم‌کم خوشم آمد!
حتما بخوانید: دانلود ۱۳ درس طلایی آموزش سازدهنی از مبتدی تا پیشرفته (فیلم+PDF)
این طراحی دوتایی زبانه به خاطر اینست که دو نت هم زمان نواخته شوند و همچنین نمی‌توان نتها را بِند کرد (در واقع نتها در ترمولو تک بِند می‌شوند اما در دوتایی نه). برخلاف نوع دیاتونیک، هر سوراخ تنها یک نت دارد، چه در حالت دمش و چه مکش.
توی این پک فوق العاده، مصطفی محسنی، سازدهنی رو از ابتدا جوری یادت میده که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان سازدهنی رو حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
وارد کردن هوا در جای نادرست به معنای ایجاد نشدن صداست. همچنین بِند نشدن آزادی عمل را برای بلوز می‌گیرد.
با این وجود ترمولو برای آهنگها عالی است. همانطور که نمودار نشان می‌دهد، آرایش نتها مثل یک دیاتونیک است. حفره‌های بالایی در نمودار مربوط به دمش هستند و درست مثل دیاتونیک آکورد C را ایجاد می‌کنند. هر نت دوبل شده است بنابراین طبق نمودار، فضای بالای حفره اول D یک Dدر زبانه دیگر دارد، فضای زیر حفره دوم C یک C دیگر دارد و بقیه هم به همین ترتیب.
ترمولو یک ساز دیاتونیک است که نمودار آرایش یکی را در C نشان می‌دهد. توجه داشته باشید که این ساز تمام نتهای گام C (یعنی C، D، E، F، G، A، B، C) را دارد. برای حفره 21ام ترمولو که در نمودار نشان داده شده است، یک نت واحد (B) در بالا جا افتاده. باز هم درست مثل دیاتونیک در C.
به غیر از نت جاافتاده در بالا، تمام نتهای دیگر در گام آنجا هستند. برعکس دیاتونیک که نتها را در اکتاو پایین جا می‌اندازد تا آکورد ایجاد شود. همچنین حفره‌ها در بالا مثل دیاتونیک معکوس نمی‌شوند.
سوراخهای ترمولو نسبتا کوچک هستند، بنابراین دهان ممکن است در عمل 4 حفره را به طور همزمان پوشش دهد. بنابراین با داخل و بیرون دادن نفس، مثل دیاتونیک دو نت جدا ایجاد می‌کند. مثلا دمیدن در 4 سوراخ پایینی یک نت C و مکش نت D می‌دهد.
حتما بخوانید: از نوت ها تا روش نواختن ساز دهنی: راهنمای کامل برای افراد مبتدی
تا اینجا همه چیز خوب پیش رفت!
مشکل اینجاست که نتهای مکش پوزیشن را تغییر می‌دهند. نمودار، نتهای مکش بالاتر را در سمت چپ نتهای مکش در اکتاو پایین نشان می‌دهد. اکتاوهای وسط نتهای بالاتری دارند که در فضایی در سمت راست نتهای پایین‌تر قرار دارند. در اکتاو بالا نتهای بالاتر 3 فضا در سمت راست نتهای پایین‌تر مجاور دارند.
به خاطر سپردن و نواختنشان حداقل برای من دشوار است. در ابتدا من نتهای جا افتاده در اکتاوهای پایین و بالا، مخصوصا بالا را یادم می‌رفت. با این وجود نواختن دو زبانه با هم حس خوبی دارد.
حتما بخوانید: معرفی انواع مختلف سازدهنی و بهترین آنها برای یادگیری +تصاویر
من آهنگهای کمانچه را روی دیاتونیک اجرا کرده‌ام و حالا آنها را کم و بیش، روی ترمولو پیاده می‌کنم. طراحی ترمولو بسیار شبیه اولین پوزیشن است، بنابراین من از قبل آهنگها را آموخته‌ام. با اینکه من با همان حالت دستم را گود می‌کنم ترمولو بلند‌تر از دیاتونیک است. عادات قدیمی را نمی‌شود تغییر داد!
نوازندگان آسیایی ترمولو را با یک دست در هر انتها نگه می‌دارند. بی‌دلیل هم نیست. آنها تمام قطعه آهنگهای کروماتیک را می‌نوازند و با نگه داشتن چندین ساز از جا افتادن نتها پیشگیری می‌کنند. مثلا یک ترمولو را در نت C و دیگری را در C ماژور می‌نوازند. آنها بین سازها با سرعت و دقت قابل توجهی سوئیچ می‌کنند. این تکنیک اینطور است که باید سازها را با یک دست محکم بگیرید و آنها را جلو و عقب یکدیگر بچرخانید.
تکنیکهای آسیایی فراوانی برای ترمولو وجود دارد. نوازندگان ماهر از تکنیک مسدود کردن زبان در اجرای هم‌نوازی‌های آپرژو در پس ملودی‌هایشان استفاده می‌کنند. نوازندگان خوب این ساز کم نیستند.
ترمولو هارمونیکا مثل رکوردر پلاستیکی در مدارس وسترن یک ساز آموزشی محبوب به شمار می‌رود. مشابه رکوردر، کودکان ترمولو را به صورت گروهی می‌نوازند. همچنین نواختن سه نفره آن در کنار بیس و هارمونیکای آکورد هم مرسوم است. آهنگها از طریق شماره‌گذاری نتها یعنی ترکیبی از شمارش و نمرات سنتی وسترن آموزش داده می‌شوند. نوازندگان ماهر با توجه به این اعداد می‌نوازند البته تعدادی از آنها هم می‌توانند به صورت بداهه بنوازند.
به طور خلاصه ترمولو عضو مهمی از خانواده هارمونیکاست. با توجه به جمعیت آسیا، احتمالا بیشتر افراد در غرب از سوراخ دهم هارمونیکا، این ساز را می‌نوازند. نوازندگان ترمولوی برجسته‌ای مثل دونالد بلک از اسکاتلند هم شهرت خوبی دارند. امیدوارم با تمرین کافی من هم به جمع این نوازندگان برجسته اضافه شوم.
