پیانو سازی جالب و فوق العاده است شاید به نظرتان بدون گذراندن سالها دروس گران پیانو نمی‌توانید به نوازنده‌ای حرفه‌ای تبدیل شوید. ولی لزوماً اینطور نیست. با دانش در مورد نوت‌ها، کلیدها و کوردها و تمرین زیاد می‌توانید پیانو نواختن را بیاموزید.
بخش 1: نواختن از طریق شنوایی
1-از پیانو یا کیبورد استفاده کنید. اگر در خانه این سازها را ندارید می‌توانید آنرا از دوستی قرض بگیرید. نواختن پیانو صدایی آکوستیک دارد چون صدایش از طریق رشته‌ها تولید می‌شود و دارای کلید است. کیبوردها این ویژگی را ندارند. در حین انتخاب میان این دو ساز این موارد را به خاطر بسپارید.
- براساس نوع پیانو (ایستاده، کوچک‌تر از حد متعارف، پیانوی بزرگ)، پیانوهای آکوستیک گرانتر از کیبوردهای الکترونیک هستند و می‌توان از برخی فروشگاههای پیانو، آنها را اجاره کرد.
- برای آموزش شنوایی در جهت شنیدن درست نوت ها از پیانو استفاده کنید. معمولاً پیانوهای قدیمی، خارج می‌نوازند به ویژه اگر به طور مرتب از آنها استفاده نشود. اگر سالهاست که پیانوی شما نواخته نشده یا اخیراً جابجا شده باید آنرا کوک کنید.
- اگر پیانو گیرتان نیامد، کیبورد جایگزینی فوق العاده است. آنها از نظر قیمت مقرون به صرفه هستند و هیچوقت از کوک خارج نمی‌شوند و اصوات و ویژگی‌های زیادی دارند که نواختن شما را تقویت می‌کند. جابجایی آنها هم راحت‌تر است و فضای زیادی را اشغال نمی‌کنند. کیبورد ابزاری فوق العاده برای فرد تازه کار است. همواره می‌توانید آنرا بنوازید و بعد به پیانو نوازی بپردازید.
- کیبورد نوازی یاد بگیرید. این سازها به شما در جهت یادگیری سریعتر آوازها کمک می‌کنند. به طور معمول این ساز دارای کتابها و ویدئوهایی است که به شما برای یادگیری نوت گذاری موسیقی کمک می‌کند.
2-در مقابل کیبورد یا پیانو بنشینید و با آن آشنا شوید. با آن بنوازید تا با نوت های میانی (وسط پیانو)، نوت های فلت (کلیدهای سمت چپ مشکی)، نوت های شارپ (کلیدهای سمت راست مشکی)، تون‌های باس (صداهای بم) و تون‌های بالا (صداهای زیر) آشنا شوید به هرکدامشان گوش کنید و به تفاوت آنها با یکدیگر فکر کنید. به تمرین ادامه دهید تا تفاوت میان آنها را تشخیص دهید.
3-کلیدهای ماژور را یاد بگیرید. اگر می‌خواهید صداهایی را که می‌شنوید تشخیص دهید، باید کلیدهای ماژور را مطالعه کنید. برخی از افراد این کار را با یادگیری کلیدهای ماژور انجام می‌دهند و بعد از برخی از آنها استفاده می‌کنند. برای مثال، 1 برابر با C؛ 2 برابر با D؛ 3 برابر با E؛ 4 هم F؛ 5 هم برابر با G، 6 برابر با A؛ 7 برابر با B و 8 هم برابر با C است. توجه کنید که عدد 8 و 1 هر دو برای نوت C در نظر گرفته شده‌اند ولی این اعداد نشان دهنده C زیرتر یا بم‌تر هستند. عدد یک هم نشان دهنده C وسط است.
توی این پک فوق العاده، استاد الینا جبل عملی، نواختن پیانو رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان یک پیانیست حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
- هنگامیکه این کار را یاد گرفتید می‌توانید آهنگ‌ها را به جای حروف با اعداد برچسب گذاری کنید. برای مثال ریتم عبارت «Mary Hard a Lamb» به صورت E-E-E- D-C-D-E خواهد بود که با اعداد به صورت 3-3-3-2-1-2-3 خواهد بود.
- اگر هیچگونه دانش موسیقیایی ندارید می‌توانید با آزمون و خطا یاد بگیرید.
4- کوردها را یاد بگیرید. آهنگ‌ها از ترکیب انواع کوردها تشکیل می‌شوند. شما آنها را روی کلیدهای متفاوت خواهید شنید ولی کوردها متشکل از فواصل یکسان هستند. شناخت نوت های تشکیل دهنده کوردها در هنگامیکه می‌خواهید آهنگ را از طریق شنوایی متوجه شوید، اهمیت دارد. بنابراین نحوه نواختن کوردهای پایه را یاد بگیرید و جایگاه آنها روی پیانو را بشناسید. برای آشنایی با صداهای کوردها، آنها را بنوازید تا قادر به تشخیص آنها شوید. حتی اگر نام کوردها را هم ندانید باید صدایشان را بشناسید. همچنین باید بدانید که کوردها به صورت زیر یا بم هستند تا جایگاهشان را بشناسید.
- کورد C ماژور از C، E و G تشکیل می‌شود که یکی از ساده‌ترین کوردها برای یادگیری است. این کورد را اول از C میانی (انگشت دست راست روی 1، 3، 5 و انگشت دست چپ روی 5، 3 و 1 قرار می‌گیرد) شروع کرده سپس به اکتاوهای متفاوت روی پیانو بروید و C را به عنوان پایین‌ترین نوت در نظر بگیرید.
5- به الگوها توجه کنید. تمامی آهنگ‌ها از الگوهای موسیقی تشکیل شده‌اند. کوردها با ضرب یا ریتم یکنواخت تکرار می‌شوند. اگر بتوانید الگوها یا پیشروی کورد را شناسایی کنید به راحتی می‌توانید آواز شنیده شده را بنوازید ترکیب کوردها با یکدیگر را خواهید آموخت که به شما برای ساختن آهنگ خودتان کمک خواهد کرد.
6- در زمزمه کردن تسلط پیدا کنید. زمزمه کردن به شما برای درونی سازی آهنگ کمک می‌کند. پس بهتر آنرا روی پیانو خواهید نواخت. به عبارت دیگر، تون را زمزمه کنید. سپس در مقابل پیانو بنشینید و آنرا بنوازید. وقتیکه آهنگ کوردها و محتوای نوت ها را آموختید باید آنها را از طریق شنوایی تکرار کنید.
7- جاگیری انگشتان را مرور کنید. برای نواختن باید بدانید که کدام انگشتان، کدام کلیدها را می‌نوازند. بهترین روش برای این کار درک اصول جاگذاری انگشت از طریق کتاب پیانوی افراد مبتدی است. انگشتان شماره گذاری شده‌اند. برای مثال، شست شماره 1 است و انگشت کوچک، شماره 5 است. این کتابها نحوه نواخت هر نوت را با نحوه قرارگیری انگشتان به شما آموزش می‌دهد.
8- تمرین کنید. به آهنگ گوش کنید. سپس زمزمه کردن با آنها را تمرین کنید تا بدانید که آیا می‌توانید آنها را روی پیانو یا کیبورد خودتان بنوازید. آهنگی مورد علاقه را انتخاب کرده و از روش‌هایی که آموختید استفاده کنید و نواختن از طریق شنوایی را تمرین کنید. تبدیل شدن به نوازنده خوب پیانو تمرین زیادی را می‌طلبد. حداقل سه مرتبه در هفته باید تمرین کنید.
گام 2- یادگیری دانش اصولی پیانو
1- یادگیری دانش اصولی پیانو. 88 کلید روی پیانو قرار دارد. کلیدهای سفید پیانو را طبیعی می‌نامیم چون هنگامیکه آنها را فشار دهید یک نوت طبیعی تولید می‌کنند. کلیدهای مشکلی پیانو هم تصادفی نامیده می‌شوند چون با فشار دادنشان به نوت فلت یا شارپ می‌رسید.
- 7 نوت طبیعی روی کیبورد قرار دارد: C-D-E-F-G-A-B
- در هر اکتاو، 5 نوت تصادفی وجود دارد که شارپ یا فلت هستند.
- نام کلیدهای دست چپ و راست را یاد بگیرید: کلید باس و کلید تریبل.
2- از کتب آموزشی استفاده کنید. چون معلمی ندارید از کتب آموزشی به عنوان راهنمای خودتان استفاده کنید. کتب زیادی در فروشگاههای موسیقی و فروشگاههای کتاب وجود دارند که شما را در فرایند گام به گام یادگیری خواندن موسیقی، نواختن گام‌های اصلی، پیشروی کوردها و آوازهای ساده راهنمایی می‌کنند.
- از ابزارهای چند رسانه‌ای مثل DVD ها استفاده کنید. ویدئوهای یوتیوب هم منابع ارزشمندی هستند. اگر یاد گیرنده بصری هستید این ابزارها برایتان مناسب خواهند بود چون نواختن درست موسیقی را خواهید دید.
3- نوت ها را مطالعه کنید. باید بدانید که نوت ها روی پیانو در کجا قرار گرفته‌اند، صدایشان چگونه است و نوت نویسی چگونه انجام می‌شود. برای این کار باید کوردها را بنوازید تا جایگاه نوت ها را بشناسید. می‌توانید برچسب‌هایی را روی پیانو بچسبانید تا در یادگیری جایگاه نوت ها به شما کمک کنند. همچنین می‌توانید کتابهایی را خریداری کنید که به افراد مبتدی برای خواندن نوت ها کمک می‌کنند.
- با کوردهای متداول آشنا شوید اول با کوردهای ماژور شروع کنید و بعد مینورها را دنبال کنید.
4- جاگذاری انگشت را یاد بگیرید. از کتابهای آموزشی برای یادگیری نحوه نواختن نوت ها استفاده کنید. نواختن نوت ها با انگشت گذاری درست به اندازه یادگیری محل قرارگیری نوت ها اهمیت دارد. اگر به روش درست تمرین نکنید، در نواختن گام‌های بالا و پایین دچار مشکل خواهید شد.
5- نواختن گام‌ها را تمرین کنید. نواختن گام‌ها به شما برای آشنایی با نوت ها و صدای آنها کمک خواهد کرد. اگر خواندن دیداری را یاد بگیرید، نواختن موسیقی در حین دیدن نوت ها به شما برای شناخت جایگاه نوت ها و شمایل آنها روی برگه کمک خواهد کرد. گام‌های مربوط به هر دست را در یک مرتبه بنوازید. سپس دو دست را با هم ترکیب کنید.
6- برخی از آهنگهای ساده را یاد بگیرید. از دروس کتابهای آموزشی استفاده کنید. آنها نواختن آهنگهای ساده را به شما آموزش خواهند داد تا جاگیری انگشتانتان بهتر شود. تمرین آهنگهای ساده به خاطر سپاری مکان نوت ها را برایتان ساده می‌کنند که توانایی نوت خوانی شما را بهبود می‌بخشد. نواختن با C ماژور را آغاز کنید. سپس روی کلیدهای مینور کار کنید تا با آنها آشنا شوید.
- هنگامیکه نواختن یک قطعه موسیقی را تمرین می‌کنید، نواختن ملودی و خطوط باس را در ابتدا جداگانه با هر دست تمرین کنید و سپس نواختن با هر دو دست را یاد بگیرید.
7- تمرین کنید، تمرین کنید، تمرین کنید. یادگیری پیانو نوازی نیازمند تمرین زیادی است. برای بهبود خواندن دیداری، انگشت گذاری و نواختن از روی برگه موسیقی بنوازید. سه تا چهار مرتبه در هفته به مدت نیم ساعت تمرین کنید. تا زمانیکه در درس قبلی تسلط پیدا نکرده‌اید به درس بعدی مراجعه نکنید.
گام 3: مربی پیانو استخدام کنید
1- به دنبال یک مربی بروید. این کار بسیار هزینه بردار است ولی روشی کارآمد برای یادگیری موسیقی است. یک مربی خوب پیشرفت شاگردان مبتدی را بررسی کرده و مانع از ایجاد عادات بد و عدم یادگیری در بلندمدت می‌شود.
- خواندن دیداری، انگشت گذاری و نواختن را با یک مربی تمرین کنید.
- به همراه مربی، محل قرارگیری نوت ها روی برگه موسیقی و پیانو را مرور کنید.
- 4 تا از بهترین اساتید پیانو در تهران کدامند؟
2- در این باره که هر چند وقت یکبار می‌خواهید مربی را ببینید، تصمیم گیری کنید. چون می‌خواهید نواختن را بیاموزید پس به طور مداوم نمی‌خواهید مربی را ببینید. برای بررسی پیشرفتتان یا پرسیدن سؤال‌هایتان، ماهی یک بار به دیدار مربی بروید. برای مثال شاید در مورد تمپوی مناسب نواختن یک آهنگ سؤال دارید.
3- تمرین کنید. دوباره برای یادگیری نواختن به تمرین نیاز دارید. بسیاری از افراد که با معلمان پیانو ملاقات دارند چند بار در هفته تمرین می‌کنند. پس 2 یا 3 مرتبه در هفته یا اگر دسوت دارید، هر روز تمرین کنید. حداقل 30 دقیقه . دوباره در هفته تمرین کنید ولی باید برای مرور نوت ها و تقویت توانایی خواندن دیداری هم وقت بگذارید. برای مرور نوت ها نیازی به کیبورد یا پیانو برای تمرین ندارید.
