آواز دشتی یکی از آوازهای موسیقی ایرانی است و از ملحقات دستگاه شور دانسته می‌شود. آواز دشتی احتمالاً برگرفته از منطقهٔ دشتستان است (که امروزه در استان بوشهر قرار دارد و با استان فارس مجاورت دارد). با این حال برخی از گوشه‌های این آواز شباهت‌های فراوانی با موسیقی شمال ایران و به ویژه گیلان دارد.
بسیاری از ترانه‌ها و لالایی‌های محلی در ایران در آواز دشتی هستند. این آواز به‌طور سنتی بسیار غم‌انگیز است و حتی گوشه‌ای به نام «غم‌انگیز» نیز در ردیف این آواز وجود دارد. از این آواز در تعزیه بسیار استفاده می‌شود که هم به دلیل حس غم‌انگیز آن و هم به دلیل گوش‌آشنا بودن دشتی در فرهنگ موسیقی محلی ایران است. با این حال در دوران معاصر، قطعات زیادی در دشتی ساخته شده‌اند که حالت غم‌انگیز و سوزناک ندارند و برعکس وجدآور یا حماسی هستند که سرود مشهور ای ایران از جملهٔ آن‌هاست.
گوشه‌هایی که در بیشتر روایت‌های ردیف آواز دشتی ذکر شده‌اند عبارتند از:
- دشتستانی
- حاجیانی
- بیدگلی (یا بیدِکانی)
- چوپانی
- اوج
- گیلکی
- کوچه‌باغی
- غم‌انگیز
- سَمَلی
برای نمونه، فریدون پوررضا در بررسی موسیقی محلی گیلان به جز چند قطعهٔ معدود در دستگاه‌های چهارگاه و نوا، بقیهٔ ترانه‌های محلی را در دستگاه شور و به خصوص در آواز دشتی یافت. نوعی از لالایی موسوم به «گاره سری» که در گیلان رایج است نیز در آواز دشتی خوانده می‌شود.در دیگر مناطق ایران هم لالایی‌ها معمولاً در آواز دشتی خوانده می‌شوند.
از معروفترین ترانه های خوانده شده در آواز دشتی میتوان به موراد زیر اشاره کرد:
- ای ایران ،آهنگساز: روح الله خالقی و شاعر: دکتر حسین گل گلاب
- در قفس ،آهنگساز :ابوالحسن صبا
- موسم گل ،آهنگساز :موسی معروفی و شاعر :وحید دستگردی با صدای قمرالملوک وزیری
- کاروان ،آهنگساز :مرتضی محجوبی و شاعر :رهی معیری با صدای غلامحسین بنان
- الهه ناز ،آهنگساز :اکبر محسنی و شاعر: کریم فکور با صدای غلامحسین بنان
- خدا کنه که خوابم نبره ،آهنگساز :بزرگ لشگری و شاعر: جنتی عطایی با صدای مرضیه
- دل ز دستم رفت و جان هم ،نوازندگان :حسین علیزاده و کیهان کلهر و شاعر:عطار نیشابوری با صدای محمدرضا شجریان
25 اثر گلچین آهنگ های دشتی (تصویری+ صوتی)
برای دانلود هر اثر کافی ست روی آن کلیک کنید. یا اینکه دکمه Alt کیبورد را نگه دارید و روی هر اثر کلیک کنید. یا اینکه اگر شروع به پخش کرد بجای دانلود شدن، روی علامت سه نقطه پایین سمت راست کلیک کنید و گزینه Save as را بفشارید و به هر فرمتی دوست دارید دانلود کنید. هر کدام دانلود نشد در بخش نظرات اعلام کنید تا مشکل سریعا رفع شود یا اینکه به صفحه منبع مراجعه کنید. حجم فایل های صوتی بین 1 تا 5 مگابایت است و با بهترین کیفیت ممکن! این آهنگ ها پرطرفدارترین آهنگ های دشتی در بین ایرانیان عزیز بوده اند:
| آهنگ شروه خوانی فایز دشتی | آهنگ دشتی و سوزناک محلی زیبا غمگین (ویدئو ندارد) |
| آهنگ دشتی عباس مفتاح | آهنگ دشتی سوزناک |
| آهنگ ابراهیم خشیج | آهنگ محلی و قدیمی غمگین |
| آهنگ دشتی سوزناک | آهنگ دشتی بختیاری اصیل |
| آهنگ آواز دشتی از علیرضا قربانی | آهنگ دشتی ایرانی قدیمی |
| آهنگ دشتی سوزناک قدیمی | آهنگ الهی خیر نبینی خان دشتی فایز دشتی |
| آهنگ دشتی بختیاری | آهنگ ایرج بسطامی آواز دشتی و گر به رهگذری يک دم از وفاداری |
| آهنگ شهرام ناظری دشتی | آهنگ دشتی علی شیرازی در بیست و پنج سالگی |
| آهنگ دشتی خبر آمد که دشتستان بهاره ابراهیم خشیج | آهنگ شروه دشتی |
| آهنگ دشتی سوزناک (پدر) از چنگیز روستا | آهنگ دشتی محلی غمگین |
دانلود آهنگ به صورت صوتی mp3- کیفیت عالی| آهنگ دشتی محمدرضا لطفی و شجریان (ویدئو ندارد) | آهنگ ایرج بسطامی ساز و آواز دشتی |
| آهنگ دشتی در یک مهمانی | آهنگ دشتی لری بختیاری |
