آشنایی با همه قسمت های ویولن

هم ویولن را بشناسید و هم با نحوه در دست گرفتن آن آشنا بشوید یعنی یاد بگیرید چه جوری دست خود بگیرید و چطور بنوازید! ابتدا بیایید تا ببینیم کلا چی هست این ویولن…

ویولن ساز زهی و آرشه‌ای بسیار پرطرفدار و دارای هنرجویان بسیاری در کشورمان میباشد. این ساز کوچک‌ترین عضو سازهای زهی-آرشه‌ای است.

برای نواختن معمولاً روی شانه چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده است نواخته می‌شود.

کوک سیم‌های ویولن از زیر به بم به ترتیب: می (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم).

اصوات سیم‌های مجاور نسبت به یکدیگر فاصله پنجم درست را تشکیل می‌دهند. در این وسعت صدا ویولن قادر است تمام فواصل کروماتیک و کوچک‌تر از آن را اجرا نماید.

خرك (در جلو)، گريف (جسم سياه‌رنگ در عقب) و سيم‌هاي ويولن

اين ساز از ۵۸ قطعه مختلف ساخته مي‌شود.وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم مي‌باشد.

ویولن در زمان نواختن معمولاً روی شانه چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده‌است نواخته می‌شود. کوک سیم‌های ویولن از زیر به بم به ترتیب عبارتند از: می‌ (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر (سیم سوم)، سل (سیم چهارم).

به طور کلی ویولن در هنگام نواخته شدن با 3 نقطه چانه، شانه و دست چپ در تماس است و هر یک از این نقاط بخشی از بار دست گرفتن ساز را به دوش می‌کشند.

ويلن از بخش‌هاي زير تشكيل شده‌است :

1. آرشه: يا كمان تركه‌اي چوبي است كه رشته‌هاي موي دم اسب در طول آن كشيده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.
2. جعبه طنيني: (جعبه رِزونانس): جعبه‌اي است كه از سه بخش صفحه روئي، صفحه زيرين و زوارهاي دور تشكيل شده‌است. گريف، خرك و سيم گير در اين ساز از جنس چوب آبنوس (به دليل استحكام بيشتر) مي‌باشد.
3. دسته يا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تكيه سيم هاست كه محل انگشت گذاري نوازنده در قسمت بالاي آن قرار دارد. نوازنده ويولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت گذاري كند.انتهاي دسته به جعبه كوچكي (جعبه كوك) ختم مي‌شود كه سيم‌ها در درون آن به دور گوشي‌هاي كوك پيچيده مي‌شوند.
4. خرك: پلي‌ست بين سيم‌ها و جعبه طنيني. نقش خرك تقسيم راه سيم‌ها، نگه داشتن سيم‌ها با ارتفاع خاص براي عبور بر روي جعبه طنيني و انتقال ارتعاشات سيم‌ها به جعبه طنيني. در داخل جعبه طنيني استوانه چوبي كوچكي قرار دارد (تقريباً در زير محلي كه خرك قرار دارد)، كه نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زيرين ساز و مانعي در جهت عدم شكسته شدن صفحه روئي ساز از فشار سيم‌ها و خرك است.
5. گريف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ويلن چسبيده‌است و تا ميانهٔ جعبهٔ ساز ادامه دارد. گريف بخشي است كه نوازنده با انگشت خود سيم را به آن مي‌چسباند و به اين ترتيب طول سيم را كوتاه مي‌كند و نت‌هاي مختلف را مي‌نوازد.
6. سيم گير: از آبنوس ساخته شده و در فاصله اندكي از خرك تا آخر تنه ويولن كشيده شده‌است. با زهي از جنس روده يا پلاستيك يا سيم به دكمه‌اي كه در قسمت پائين جدار تعبيه شده بند مي‌شود.
7. سيم‌ها: سيم‌ها از جعبه كوچك سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تكيه‌گاه سيم‌ها ادامه يافته، از روي خرك عبور كرده و در سيم‌گير مهار مي‌شوند. سيم‌هاي ويولن قبلاً از روده گوسفند (زه) ساخته مي‌شد. امروزه در سيم‌هاي بم‌تر، روي روده سيم فلزي نازكي مي‌پيچند و در سيم‌هاي زيرتر از مفتول فلزي تنها استفاده مي‌شود.

نقش اين ساز چه در اركسترها، به صورت گروه‌نوازي و چه در اركستر مجلسي و حتي به صورت تك‌نوازي پر اهميت است و بيشترين نقش را در اركستر بر عهده دارند. نخستين سازندگان معروف ويولن از ايتاليا هستند. گاسپارو داسالو نخستين ويولن حقيقي را ساخت، اما معروف‌ترين ويولن‌ها در شهر كرمونا ساخته شدند. آندره آماتي و فرزندش نيكولا آماتي و شاگردش آنتونيو استراديواري، بهترين ويولن‌هاي دنيا را تاكنون ساخته‌اند.

نحوه دست گرفتن ساز

بطور کلی ویولن در هنگام نواخته شدن با سه نقطه چانه، شانه و دست چپ در تماس است.هر یک از این نقاط بخشی از بار دست گرفتن ساز را به دوش می کشند. هرچند، نوازنده باید بتواند که ویولن را بدون کمک گرفتن از دست چپ و فقط با کمک گردن و شانه نگاه دارد.

شانه و گردن:

نوازنده نباید برای نگهداری ساز بر روی شانه چپ، آنرا بالا کشد.شانه باید در هنگام گرفتن ساز به همان وضعیت افتاده خود در حالت طبیعی بدن باقی ماند.طبیعی است اگر گردن نوازنده بلند باشد، او ناخودآگاه برای با تسلط گرفتن ساز،نیازمند بالا کشیدن شانه و یا خم کردن اضافی گردن خود به سمت پایین است.

البته اتخاذ هر یک از دو مورد فوق توسط نوازنده اشتباه است.

میزان بالا بردن دست چپ:

در حالت کلی، نوازنده باید دست چپ را تا جایی بالا برد که ساز و دسته آن امتدادی افقی با زمین پیدا کند.بهتر است ساز بگونه ای گرفته نشود که دسته و سرپنجه ساز به سمت زمین و یا برعکس آن نشانه گرفته شود. در حالت اول ستون مهرها به کشش بی مورد به سمت پایین می افتندهمچنین در این حالت، به علت خمودگی نوازنده، تنفس او مشکل تر می گردد.در حالت دوم نیز به مهرهای گردن در جهت معکوس فشار وارد می گردد.

ویولن کارش درسته به شرطی که شما هم کارتون درست باشه پس وقتی ویولن در اختیار شماست شما هم در اختیار او باشید،پس عاشقش باشید و به سازتون اهمیت بدهید.در ضمن در درسهای بعدی با سازی ها باشید.