بهمن علاءالدین متخلص به مسعود بختیاری خواننده ای از دیار مسجدسلیمان و خواننده ای برآمده از دل ایل بختیاری است. گر چه او تنها روایتگر بخشی از فرهنگ موسیقایی بختیاری زبان‌ها بود ولی نقشی بیش از یک خنیاگر بومی یافت و توانست در طول 35 سال از حیات خود، یک زبان مشترک موسیقایی بین همه بختیاری‌ها ایجاد کند. شاید همسنگ او در سایر فرهنگ‌های بومی ایران نتوان یافت.در این مقاله به معرفی این خواننده خوش صدا خواهیم پرداخت و آثار او را به شما معرفی خواهیم کرد.
زندگینامه مسعود بختیاری
بهمن علاءالدین (متخلص به مسعود بختیاری) خواننده، ترانه سرا و آهنگساز مشهور بختیاری روز “بیستم مهرماه سال ۱۳۱۹ در شهرستان” مسجدسلیمان” و در خانواده از تیره ” زیلایی” در طایفه” بهداروند” از ایل” هفت لنگ ” بختیاری متولد شد. پدر وی “میرزا محمد کریم” ، مردی صاحب سواد و فرهنگ، مومن و متدین، روشن ضمیر و نیکو سرشت بود.
بهمن علاءالدين خواندن آواز و سرودن ترانه را از همان سالهاي دوران تحصيلات ابتدايي در “لالي” و به صورت غيرحرفه اي آغاز کرد و از سال 1350 با ارايه نخستين و جاودانه ترين اثر خود” دختر لچک ريالي”، دوره اول فعاليت حرفه اي خود را بطور رسمي با همکاري راديو و تلويزيون اهواز و نفت ملی آبادان و اجراي کنسرت هايي در هفت تپه ،کرمان و ماهشهر آغاز کرد و با ورود خود به عرصه موسيقي، موسيقي بختياري را وارد فاز جديدي از تجربه خود نمود.
تا پیش از انقلاب با همراهی منصور قنادپور، نوازنده سنتور، آثاری را به دو گویش فارسی و بختیاری با حال‌وهوای موسیقی شهری ارائه داد.
علاءالدین پس از تکمیل تحصیلات متوسطه آن زمان به خدمت آموزش و پرورش درآمد و تا سنّ بازنشستگی در کسوتِ معلّمی انجام وظیفه کرد. از سال ۱۳۵۰ در کنار شغل معلّمی، همکاری خود را با رادیو اهواز و منصور قنادپور آغاز کرد.
پس از انقلاب، مدتی در سکوت به‌سر برد تا این که با عطا جنگوک آشنا شد. جنگوک، بختیاری نبود ولی زادگاهش لار واقع در جنوب استان فارس از نظر فرهنگی خیلی به بختیاری‌ها نزدیک بود. بدین ترتیب «مال‌کَنون» به عنوان نخستین نوار رسمی وی در سال ۱۳۶۵ وارد بازار موسیقی شد و توفیق باور نکردنی یافت.
مسعود بختیاری در طول عمر خود هیچ‌گاه ازدواج نکرد و پس از بازنشستگی نیز در جمع خانوادهٔ خواهرش در کرج می‌زیست. بهمن علاءالدین در سال ۱۳۷۹ برای زندگی به شهرستان کرج رفت و پس از طی یک دورهٔ بیماری کلیوی و عمل جراحی مثانه در صبحگاه جمعه، دوازدهم آبانماه ۱۳۸۵ پس از ۶۶ سال زندگی به علت نارسایی قلبی در این شهر درگذشت. وقتی خبر درگذشتش منتشر شد، بختیاری‌های داخل و خارج از کشور، سیلی از پیام و اظهار همدردی به راه انداختند.
مسعود بختیاری (اینفوگرافی)
ویژگی ترانه های مسعود بختیاری
طبیعت گرایی در آثار مسعود بختیاری موج می زند. او پیش از آن که با مظاهر زندگی نوین ماشینی روبرو شود، شب و روزش در واژگانی چون مه (ماه)، افتو (آفتاب)، آساره (ستاره)، کوگ (کبک)، اور (ابر)، بارون (باران)، تش (آتش)، که (کوه) و غیره خلاصه می‌شد. به همین دلیل در غالب آوازهایش که معمولاً اشعارش را خود می سرود و طرح آوازی اش را به انجام می رساند، چنین واژگانی بسیارند.
از این مهم تر، رویکرد آگاهانه وی به احیای آوازهای بومی با اشعاری جدید است. چه این که برخی از آوازهای کهن، یا اشعار مناسب روز نداشتند و یا این که اصولاً برای مناسبت خاصی به وجود آمده بودند. مانند بهره گیری از آواز “برزگری” و یا “صیادی” که اولی آواز کشاورزان و دومی آواز شکارچیان بوده است.
او حتی از آوازهای سوگ موسوم به “گاگریو” نیز با اشعار دیگر بهره می برد و همچنین قادر بود تلفیقی از این آوازها را ارائه دهد. یعنی بخشی از جمله آوازی اش با بخشی دیگر از آن، ریشه ای متفاوت داشته باشد. نمونه اش، آواز “آساره” در آلبومی به همین نام است. علاءالدین در این لحن برگرفته از آوازهای سوگ و همچنین یکی از آوازهای کار، روایتی عاشقانه و لطیف تری از نمونه اصلی ارائه می کند که همانند آوازهای سوگ خشن و اندوه بار نیست.
در واقع علت موفقیت مسعود بختیاری را همین موضوع میتوان مطرح کرد او از خارج از فرهنگ بختیاری استفاده نمیکرد و هرآنچه که به عنوان سمبلی از فرهنگ این قوم بود در اشعارش استفاده میکرد.
بهترین آثار مسعود بختیاری
برای دانلود هر اثر روی آن کلیک کنید تا وارد صفحه دانلود شوید:
- ۱۳۶۵ – مال‌کَنون
- ۱۳۷۱ – هِی‌جار
- ۱۳۷۳ − تاراز
- ۱۳۷۵ − بَراَفتَو
- ۱۳۷۷ − آستارَه
- ۱۳۸۴ – بَهیگ
- ۱۳۹۴ – ویر
- تک آهنگ گل‌های کاغذی-1353
آلبوم مال کنون
آلبوم معروف مال کنون که به گفته بسیاری از کارشناسان مهم‌ترین آلبوم در موسیقی محلی است عطاءالله جنگوک آهنگسازی آن را بر عهده گرفته است.
مال کنون در سال ۱۳۶۵ منتشر شد، موسیقی این آلبوم از نغمه‌های اصیل بختیاری وام گرفته شده و بسط داده شده است. تکنیک آوازی مسعود بختیاری در این آواز به خوبی نمایانگر پختگی شخصیت هنری او در سال‌ها گوشه نشینی و تحقیق و تفحص او در اوایل انقلاب است. مسعود شناسا، مهدی آذرسینا، عبدالنقی افشار نیا، حسین بهروزی نیا و مرتضی اعیان در این آلبوم مسعود بختیاری را همراهی کرده‌اند.
این آلبوم شهرت بسیاری زیادی در بین مردم پیدا کرد و افراد زیادی را به موسیقی بختیاری جذب کرد و آینده بسیاری از هنرمندان موسیقی بختیاری را تحت تأثیر قرار داد. آواز نامدارخان در این آلبوم یکی از وقایع مهم حماسی _تاریخی ایل را به تصویر می‌کشد که شعر و آواز آن به بهترین شکل ممکن در این آلبوم ظهور پیدا کرده است و میتوان آن را اثری ارزشمند در دو بعد هنری و ادبی تلقی کرد.
حرف آخر و یک کلیپ فوق العاده زیبا از استاد
بدون شک مسعود بختیاری یکی از تاثیرگذارترین خوانندگان نواهای محلی ایران است و به جز مردم قوم بختیاری بین دیگر اقوام نیز محبوبیت دارد. زیبایی کلام و اشعار ناب این خواننده در محبوبیت و معروفیتش بسیار تاثیرگذار بود.
1 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
اسطوره بی تکرار ایل بختیاری ، بزرگ مرد ، کوگ تازار
روحت شاد