دانستن نحوه نوشتن ترتیب و توالی آکوردها، کلید اصلی برای ساخت یک آهنگ حرفه ای و به یادماندنی است. اما نقطه شروع برای اینکه بتوانیم آکورد ها را بهتر با هم ترکیب کنیم، کجاست؟
در این مقاله نگاهی داریم به:
- آکورد های رایج و صدایی که تولید می کنند
- آکورد های مختلف در چه جاهایی استفاده می شود
- شباهت ها و تفاوت بین آن ها
قبل از شروع باید با مفاهیم زیر نیز آشنایی داشته باشید:
- نت ها- آیا می توانید نام نت ها را روی یک پیانو تشخیص دهید؟
- فاصله ها- آیا می دانید سوم بزرگ و پنجم کامل یعنی چه؟
- گام/ کلید ها- آیا می دانید گام ماژور چیست؟
حالا که متوجه شدید قضیه از چه قرار است، بیایید ببینیم آکورد دقیقا چیست.
توی این پک های فوق العاده، نواختن هر نوع گیتاری رو از ابتدا جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان گیتار نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
یک آکورد، ترکیبی از دو یا چند نت خاص است. چند نوع آکورد وجود دارد و هر کدام صدای مخصوص خودشان را دارند. مثلا بعضی‌آکورد ها ماژور، مینور و یا از نوع کاسته یا کاهش یافته هستند که در ادامه، در موردشان صحبت خواهیم کرد.
دانلود رایگان ۸ درس طلایی آموزش گیتار به زبانی ساده (فیلم+PDF)
آکورد ها از نتی به نام نت ریشه یا اصلی ساخته می شوند. اگر می گوییم یک آکورد، آکورد C است یعنی نت اصلی این آکورد، C است.
با اینکه دو نت برای هر آکورد لازم است، اما اکثر آکوردها حداقل سه نت دارند. آکورد سه نته، به تریاد یا سه صدایی هم معروف است.
کیفیت یا طنین آکورد
نوع آکوردی که می نوازید، به فواصل بین نت های آکورد بستگی دارد که به آن کیفیت آکورد هم می گویند. مثلا ماژور و مینور کیفیت آکورد را مشخص می کنند.
هر نوع آکوردی صدای خاص خودش را دارد. برخی صدای خوشایند و شادی دارد، برخی غمناک اند و بقیه صدای پیچیده و رمزآلودی تولید می کنند.
یادگیری این آکوردهای متفاوت، به راحت تر نوشتن فرمول های هارمونیک یا آکوردهای پشت سر هم کمک می کند.
اگر می دانید چه می خواهید و قصد دارید یک سری آکورد شاد، غمگین و رمزآلود بنویسید اما در نوشتن آنها گیر کرده‌اید، فقط کافیست آکوردی با همان کیفیت و از همان نوع را انتخاب کنید.
حالا بیایید به آکورد های رایج، نحوه ساخت و اینکه از کجا می شود آن ها را پیدا کرد، بپردازیم.
انواع آکورد ها
آکورد ها 9 نوع ساده و متعارف دارند که باید آن ها را بشناسید. ممکن است برخی از آن ها اغلب اوقات به کارتان نیایند، اما بقیه پرکاربرد هستند:
- آکورد های ماژور
- آکورد های مینور
- آکورد های کاهش یافته
- آکورد های هفتم ماژور
- آکورد های هفتم مینور
- آکورد های هفتم نمایان یا دومینانت
- آکورد های معلق یا ساسپند
- آکورد های افزایش یافته
- آکورد های گسترده (نهم، یازدهم و …)
ممکن است نام برخی از این آکورد ها را شنیده باشید اما برایتان عجیب و غریب به نظر برسند. جای نگرانی نیست، ما در این مقاله همه آن ها را با هم بررسی خواهیم کرد.
هر بخش حاوی توضیحاتی درباره حس و حال هر آکورد، نحوه ساختن آن، یک کلیپ صوتی از صدای آکورد و تصویر آن روی یک پیانو رول می باشد.
آکورد ماژور
آکورد های ماژور صدای خوشایند، شاد و ساده ای دارند.
یک آکورد ماژور از یک نت اصلی (اولین نت)، یک نت سوم ماژور (4+ نیم پرده) و یک پنجم کامل (7+ نیم پرده) تشکیل می شود.
این مثال را ببینید: ساخت آکورد C ماژور.
اول با C شروع می کنیم که نت اصلی ما خواهد بود. بعد، 4 نیم پرده می شماریم (یعنی 4 نت) تا سوم ماژور را پیدا کنیم. این نت همان E است. بعد از C، 7 نیم پرده می شماریم (یا 3 نیم پرده از E) تا به G برسیم که نت پنجم ما خواهد بود. پس آکورد Cماژور به این صورت است: C-E-G.
همانطور که می بینید، هفت گام از نت بالای آخرین نت می شماریم.
پیانو رول این آکورد را ببینید.
آکورد مینور
آکورد های مینور غمناک و جدی هستند.
یک آکورد مینور، یک نت اصلی (اول)، یک سوم مینور (3+ نیم پرده) و یک پنجم کامل (7+ نیم پرده) دارد.
مثال: ساختن آکورد مینور C.
ابتدا با C که نت اصلی است شروع می کنیم. بعد 3 نیم پرده می شماریم ، (یعنی 3 نت) تا سوم مینور را پیدا کنیم. این نت، Eb یا D# است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 4 نیم پرده از Eb یا D#) تا به G که پنجم ما خواهد بود، برسیم. آکورد C مینور به این صورت است: C-Eb-G.
آکورد های مینور از همان الگوی آکورد های ماژور پیروی می کنند، با این تفاوت که نت میانی یک نیم گام پایین است.
- آکورد C ماژور از C، E و G تشکیل شده است.
- آکورد C مینور از C، Eb و G تشکیل شده است.
این دو آکورد با اینکه تقریبا مثل هم هستند، اما تفاوت قابل ملاحظه ای دارند. به کلیپ صوتی که در آن C ماژور و در ادامه C مینور پخش می شود، گوش کنید. به تفاوت صدای این دو آکورد دقت کنید.
در آخر آکورد C مینور را روی یک پیانو رول ببینید.
یکی از راه هایی که می توانید به وسیله آن فرمول خاص هر آکورد را به خاطر بسپارید، این است که فواصل بین نت های آکورد را حفظ کنید. برای آکورد مینور ، شما با نت اصلی شروع می کنید، 3 نیم پرده به سمت سوم مینور و بعد 4 نیم پرده دیگر (7 نیم پرده از ریشه) به سمت پنجم کامل می روید.
پس فرمول آکورد مینور از چپ به راست این است: 4-3-1.
همینطور فرمولی برای ساخت آکورد مینور از چپ به راست وجود دارد: 3-4-1.
اگر این فرمول ها را درک کنید، کارتان راحت تر پیش می رود. در صورت حفظ نکردن این فرمول ها هم مشکلی پیش نمی آید، پس نگران نباشید.
آکورد های کاسته (کاهش یافته)
آکورد های کاسته صدای کشیده و ناخوشایندی تولید می کنند.
یک آکورد کاسته از یک نت اصلی (اول)، سوم مینور (3+ نیم پرده) و یک پنجم کاسته یا فلت (6+ نیم پرده) تشکیل شده است.
آکورد های کاسته خیلی کارایی ندارند، اما در موارد خاص به کار برده می شوند. در ادامه ما در مورد این که چرا و کجا می توانید از آکورد های کاسته استفاده کنید، صحبت خواهیم کرد.
مثال: ساختن یک آکورد کاسته
ابتدا با C که نت اصلی است، شروع می کنیم. بعد 3 نیم پرده می شماریم (یعنی 3 نت) تا سوم مینور را پیدا کنیم. این Eb یا D# است. بعد 6 نیم پرده از C (یا 3 نیم پرده از Eb یا D#) تا Gb یا F# که پنجم کاسته یا فلت ما خواهد بود، می شماریم. آکورد C کاسته به این صورت است: C-Eb-Gb.
برای مقایسه بهتر به کلیپ صوتی زیر که مربوط به آکورد C ماژور و C کاسته است، گوش کنید.
آکورد C کاسته را می توانید در تصویر زیر، روی یک پیانو رول ببینید.
فرمول ساختن آکورد کاسته از چپ به راست: 3-3-1.
آکورد هفتم ماژور
آکورد های هفتم ماژور نرم و عمیق هستند و تن جاز مانندی دارند و به همین خاطر در موسیقی سبک جاز به کار برده می شوند.
آکورد هفتم ماژور از یک نت اصلی، یک سوم ماژور (4+ نیم پرده)، یک پنجم کامل (7+ نیم پرده) و یک هفتم ماژور (11+ نیم پرده) تشکیل شده است. راه دیگری که می توان به وسیله آن آکورد های هفتم ماژور را بهتر تجسم کرد، این است که بدانیم آن ها همان آکورد تریاد ماژوری (یعنی آکورد ماژور) هستند که یک نت هفتم ماژور در بالا دارند.
مثال: ساختن یک آکورد هفتم C ماژور
ابتدا با C که نت اصلی است، شروع می کنیم. بعد 4 نیم پرده می شماریم تا سوم ماژور را پیدا کنیم. این نت E است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 3 نیم پرده از E) تا G که پنجم ما خواهد بود. در آخر 11 نیم پرده از C می شماریم (یا 4 نیم پرده از G) که می شود B. آکورد هفتم C ماژور به این صورت است: C-E-G-B.
برای مقایسه بهتر به کلیپ صوتی که آکورد هفتم C ماژور و در ادامه آن آکورد هفتم C مینور را نشان می دهد، گوش کنید.
در آخر آکورد هفتم C ماژور را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد هفتم ماژور به این صورت است: 4-3-4-1.
آکورد هفتم مینور
آکورد های هفتم مینور، آکورد های تامل برانگیزی هستند و بی حوصلگی را در مخاطب القا می کنند. اگر آکورد های ماژور را شاد و مینور ها را غمناک در نظر بگیریم، آکورد های هفتم مینور چیزی بین این دو هستند.
آکورد هفتم مینور از یک نت اصلی، یک نت سوم ماژور (3+ نیم پرده)، ی پنجم کامل (7+ نیم پرده) و هفتم مینور (10+ نیم پرده) تشکیل شده است. راه دیگری که می توان به وسیله آن آکورد های هفتم مینور را بهتر تجسم کردف این است که بدانیم آن ها همان آکورد های تریاد مینوری هستند که یک نت هفتم مینور در بالا دارند.
مثال: ساختن یک آکورد هفتم C مینور
ابتدا با C که نت اصلی است، شروع می کنیم. بعد 3 نیم پرده می شماریم تا سوم مینور را پیدا کنیم. این نت Eb است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 4 نیم پرده از Eb) تا G که پنجم ما خواهد بود. در آخر 10 نیم پرده از C می شماریم (یا 3 نیم پرده از G) که می شود Bb. آکورد هفتم C مینور به این صورت است: C-Eb-G-Bb.
برای مقایسه بهتر به کلیپ صوتی که آکورد هفتم C مینور و در ادامه آن آکورد هفتم C مینور را نشان می دهد، گوش کنید.
در آخر آکورد هفتم C مینور را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد هفتم مینور به این صورت است: 3-4-3-1.
آکورد هفتم دومینانت
آکورد های هفتم دومینانت قوی و پر تکان و به نوعی ناآرام هستند. این آکورد ها معمولا در موسیقی جاز و بلوز و همینطور R&B الهام گرفته از جاز، هیپ هاپ و EDM یا موسیقی رقص الکترونیک کاربرد دارند.
یک آکورد هفتم دومینانت از یک نت اصلی (اول)، یک سوم ماژور (4+ نیم پرده)، یک پنجم کامل (7+ نیم پرده) و یک هفتم مینور (10+ نیم پرده) تشکیل شده است. راه دیگری که می توان آکورد های هفتم ماژور را بهتر تجسم کرد ف این است که بدانیم آن ها همان آکورد های هفتم ماژوری هستند که نت بالایی شان نیم پرده کاهش یافته است.
مثال: ساخت یک آکورد هفتم C ماژور.
ابتدا با C که نت اصلی است، شروع می کنیم. بعد 4 نیم پرده می شماریم تا سوم ماژور را پیدا کنیم. این نت E است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 3 نیم پرده از E) تا G که پنجم ماست. در آخر 10 نیم پرده از C می شماریم (یا 3 نیم پرده از G) که Bb است. آکورد هفتم C ماژور به این صورت است: C-E-G-Bb.
برای مقایسه بهتر، به کلیپ صوتی که آکورد هفتم C ماژور و در ادامه آن آکورد هفتم C دومینانت را نشان می دهد، گوش کنید. به صدای پر انرژی و همراه با اضطرابی که آکورد هفتم دومینانت تولید می کند، دقت کنید.
و در آخر آکورد هفتم C دومینانت را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد هفتم مینور: 3-3-4-1.
آکورد ساسپند (sus2، sus4)
تا حالا هر آکوردی که با آن سر و کار داشته‌ایم، یک نت اصلی، سوم و پنجم داشته است. با این که اکثر آکورد ها بر این اساس ساخته شده اند، اما آکورد هایی مثل آکورد های معلق هم هستند که از این قاعده پیروی نمی کنند.
Sus2
آکورد Sus2 از یک نت اصلی (اول)، یک دوم ماژور (2+ نیم پرده) و یک پنجم کامل (+7 نیم پرده) تشکیل می شود. راه دیگری که می توان از طریق آن این آکورد را بهتر متصور شد، این است که بدانیم این آکورد همان آکورد ماژوری است که در آن نت دوم ماژور جایگزین سوم ماژور شده است.
مثال: ساخت آکورد Csus2
ابتدا با C که نت اصلی است، شروع می کنیم. بعد 2 نیم پرده می شماریم تا دوم ماژور را پیدا کنیم. این نت D است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 5 نیم پرده از D) تا G که پنجم کامل ماست. آکورد Csus2 به این صورت است: C-D-G.
برای مقایسه بهتر به کلیپ صوتی که آکورد C ماژور و در ادامه آن آکورد Csus2 را نشان می دهد، گوش کنید. به صدای صریح و ظریفی که آکورد sus2 تولید می کند، دقت کنید.
در آخر آکورد Csus2 را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد sus2: 5-2-1.
Sus4
آکورد Sus4 از یک نت اصلی (اول)، چهارم ماژور (5+ نیم پرده) و پنجم کامل (7+ نیم پرده) تشکیل می شود. راه دیگری که می توان از طریق آن این آکورد را بهتر شناخت، این است که بدانیم این آکورد همان آکورد ماژوری است که نت چهارم کامل جایگزین سوم ماژور شده است.
مثال: ساخت آکورد Csus4
ابتدا با C که نت اصلی است شروع می کنیم. بعد 5 نیم پرده می شماریم تا چهارم کامل را پیدا کنیم. این نت، F است. بعد 7 نیم پرده از C می شماریم (یا 2 نیم پرده از F) تا G که پنجم کامل ماست. آکورد Csus4 به این صورت است: C-F-G.
برای مقایسه بهتر، به کلیپ صوتی که آکورد C ماژور و در ادامه آن آکورد Csus4 را نشان می دهد، گوش کنید. به صدای صریح و ظریفی که آکورد sus4 تولید می‌کند، دقت کنید.
در آخر آکورد Csus4 را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد sus4 به این صورت است: 2-5-1.
آکورد های افزوده (افزایش یافته)
آکورد های افزوده صدایی هم راه با اضطراب و هیجان تولید می کنند.
یک آکورد افزوده از یک نت اصلی (اول)، سوم ماژور (4+ نیم پرده) و پنجم افزوده (8+ نیم پرده) تشکیل می شود. راه دیگری که می‌توان از طریق آن این آکوردها را بهتر شناخت اینست که بدانیم این آکوردها همان آکورد ماژوری است که نت بالاییشان نیم پرده بالا رفته است.
توجه داشته باشید که افزوده یعنی بالا رفته. پس پنجم افزوده یعنی نت پنجمی که نیم پرده بالا رفته است.
مثال: ساخت آکورد C افزوده
ابتدا با C که نت اصلی است شروع می کنیم. بعد 4 نیم پرده می شماریم تا سوم ماژور را پیدا کنیم. این نت E است. بعد 8 نیم پرده از C می شماریم (یا 4 نیم پرده از E) تا #G که پنجم افزوده ماست. آکورد C افزوده به این صورت است: #C-F-G.
برای مقایسه بهتر، به کلیپ صوتی که آکورد C ماژور و در ادامه آن آکورد C افزوده را نشان می دهد، گوش کنید. به صدای پر هیجان و با شدتی که این آکورد افزوده تولید می کند، دقت کنید.
در آخر، آکورد C افزوده را روی پیانو رول مشاهده کنید.
فرمول آکورد C افزوده به این صورت است: 4-4-1.
آکورد های گسترده (گسترش یافته)
تا به اینجا فقط در مورد آکورد هایی با فواصل 2 تا 7 و همینطور آکورد هایی مثل هفتم، نهم، یازدهم و سیزدهم که در حالت ویسینگ یا بهتر بگویم آکورد هایی که که نت ها در آن در بالا یا وسط هستند، صحبت کردیم.
آکورد های گسترده بسیار زیادی وجود دارد و من نمی خواهم شما را با معرفی آن ها خسته کنم و لزومی ندارد همین ابتدا وقت تان را صرف به خاطر سپردن آن ها کنید.
فعلا همین که بدانیم چنین آکورد هایی وجود دارند و در سبک فانک، جاز و R&B کاربرد دارند، کافیست. اگر به این سبک ها علاقه مند هستید، ارزشش را دارد وقتتان را صرف یادگیری این نوع آکوردها کنید. اگر نه، روی تسلط بر آکوردهای رایج و پرکاربرد دیگر تمرکز کنید.
فقط برای این که با صدای آکورد های گسترده آشنا شوید، دو نمونه از آن ها را معرفی می کنیم:
آکورد نهم دومینانت
آکورد نهم دومینانت از یک نت اصلی، سوم ماژور (4+ نیم پرده)، پنجم کامل (7+ نیم پرده)، هفتم مینور یا فلت (10+ نیم پرده) و نهم ماژور (14+ نیم پرده) تشکیل شده است.
در این مثال: یک C9 که شامل C-E-G-Bb-D است، را نواخته اند.
و در آخر این آکورد را روی پیانو رول ببینید.
آکورد یازدهم ماژور
آکورد یازدهم ماژور از یک نت اصلی (اول)، سوم ماژور (4+ نیم پرده)، پنجم کامل (7+ نیم پرده)، هفتم ماژور (11+ نیم پرده) و نهم ماژور (14+ نیم پرده) و یازدهم (17+ نیم پرده) تشکیل شده است.
در این مثال: آکورد یازدهم C ماژور که شامل C-E-G-B-D-F است را نواخته اند.
و در آخر این آکورد را روی پیانو رول ببینید.
کلام آخر
آکورد ها خیلی بیشتر از این ها هستند. اما طبق نظر بسیاری از موسیقی دان ها آکورد هایی که در این مقاله گفته شد، برای یادگیری ایده آل می باشند.
مانند هر چیز دیگری در موسیقی، حسی که هر آکورد به شما منتقل می کند، برای هر فردی متفاوت است. مثلا شاید آکوردی که حس هیجان انگیزی دارد، به نظر شما اینطور نرسد. پس شما باید خودتان کشف کنید که چه آکورد هایی با روحیات تان سازگاری بیشتری دارد و ارتباط بهتری با آن ها برقرار می کنید.
