سنتور یکی از سازهای باستانی ایران است که قدمت آن به قرنها قبل بازمیگردد. این ساز به دلیل صدای زیبا و منحصر به فردش همواره مورد توجه موسیقیدانان و نوازندگان بوده است. سنتور از خانوادهٔ سازهای زهی-کوبهای است و به واسطهٔ تکنیکهای مختلف نواختن، از تنوع زیادی در اجرای قطعات موسیقی برخوردار است. در این مقاله به بررسی جنس سنتور، نحوهٔ اجرای مضراب و تکنیکهای مختلف در سنتورنوازی خواهیم پرداخت.
جنس سنتور
تاریخچه و ساختار سنتور
سنتور یکی از سازهای قدیمی ایران است که نخستین آثار آن به دورهٔ ساسانیان بازمیگردد. این ساز از جعبهای چوبی تشکیل شده که بر روی آن تعداد زیادی سیم کشیده شده است. سیمها به دو دستهٔ سفید و زرد تقسیم میشوند که هر کدام دارای نقش خاصی در تولید صدا هستند.
مواد به کار رفته در ساخت سنتور
سنتور معمولاً از چوب ساخته میشود که بهترین نوع آن چوب گردو است. این چوب به دلیل مقاومت بالا و خاصیت آکوستیکی مناسب، برای ساخت سنتور بسیار مناسب است. علاوه بر چوب، سیمهای سنتور نیز از فلزات مختلفی مانند برنج و نیکل ساخته میشوند که هر کدام بر صدای تولیدی تاثیر میگذارند.
نحوهٔ اجرای مضراب در سنتور
معرفی مضراب و انواع آن
مضراب ابزاری است که برای نواختن سیمهای سنتور استفاده میشود. مضرابها به دو دستهٔ سنتی و مدرن تقسیم میشوند. مضرابهای سنتی از چوب ساخته میشوند و دارای سری نازک و باریکی هستند که به نرمی بر روی سیمها ضربه میزنند. مضرابهای مدرن ممکن است از مواد دیگری مانند پلاستیک یا فلز ساخته شوند.
توی این پک فوق العاده، استاد علیرضا عبدالهی، سنتورنوازی رو از ابتدا جوری یادت میده که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان سنتور نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
تکنیکهای اولیهٔ مضرابزنی
برای نواختن سنتور، مضرابها به دو دست گرفته میشوند و نوازنده با ضربه زدن به سیمها، صدای مورد نظر را تولید میکند. تکنیکهای اولیهٔ مضرابزنی شامل ضربهٔ ساده، ضربهٔ دوبل، و کشیدن مضراب بر روی سیم است. این تکنیکها پایه و اساس نواختن سنتور را تشکیل میدهند.
تکنیکهای پیشرفتهٔ مضرابزنی
تکنیکهای پیشرفتهتر شامل ریزنوازی، مضراب چپ و راست، و نواختن با سرعت بالا هستند. این تکنیکها نیازمند تمرین و مهارت بیشتری هستند و میتوانند تنوع زیادی به اجرای قطعات موسیقی اضافه کنند.
تکنیکهای مختلف در سنتورنوازی
ریزنوازی
ریزنوازی یکی از تکنیکهای مهم در سنتورنوازی است که در آن نوازنده با ضربات سریع و متوالی، صدایی نرم و پیوسته تولید میکند. این تکنیک به ویژه در اجرای قطعات موسیقی کلاسیک ایرانی بسیار کاربرد دارد.
مضراب چپ و راست
در این تکنیک، نوازنده با استفاده از هر دو دست به نواختن سیمها میپردازد. این تکنیک به نوازنده امکان میدهد تا همزمان دو خط ملودی را اجرا کند و به قطعه عمق و غنای بیشتری ببخشد.
تکنیکهای تزیینی
تکنیکهای تزیینی مانند کشش، لغزش، و تریل نیز در سنتورنوازی بسیار رایج هستند. این تکنیکها به نوازنده امکان میدهند تا احساسات و هیجانات بیشتری را به قطعات موسیقی اضافه کنند و اجرای خود را جذابتر کنند.
در هر ساز موسیقی، نُتها اساسیترین عناصر تشکیلدهندهٔ موسیقی هستند. در سنتور، نُتها نقش بسیار مهمی در ایجاد ملودیها و هارمونیها دارند و به نوازنده امکان میدهند تا قطعات موسیقی را با دقت و ظرافت اجرا کند.در این مقاله هم ۲۰ نت سنتور برای شما گردآوری و قرار داده ایم.این نتها با نام های زیر هستند و به صورت یکجا از آخر همین بخش سازی ها قابل دانلود هستند
- علي تجويدي – رقص پروانه – (تنظيم براي سنتور)
- اردوان كامكار – ناشكيبا (تكنوازي سنتور در دستگاه شور)
- اردوان كامكار- ماهي براي سال نو – تكنوازي سنتور در دستكاه شور
- كيوان ساكت – موج – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – كرانه – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – افسوس – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب شور- تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – بهاران ( شور) – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب نوا – تنظيم براي سنتور
شاید این مطلب هم برای شما مهم باشد: كوك سنتور با تیونر
- كيوان ساكت – چهارمضراب افشاري – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب بيداد – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب بيات راجه – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب اصفهان – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب سه گاه ۱ – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب سه گاه ۲ – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب مخالف سه گاه – تنظيم براي سنتور
- د كيوان ساكت – چهارمضراب بيات ترك – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – سبكبال – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – غمگنانه – تنظيم براي سنتور
- كيوان ساكت – چهارمضراب همايون – تنظيم براي سنتور
اینجا ۲۰ نت سنتور را دانلود نمایید
نتیجهگیری
سنتور یکی از سازهای مهم و پرطرفدار موسیقی ایرانی است که به واسطهٔ تنوع تکنیکهای نواختن، میتواند صداها و احساسات متفاوتی را به نمایش بگذارد. از جنس سنتور و مواد به کار رفته در ساخت آن تا نحوهٔ اجرای مضراب و تکنیکهای مختلف نواختن، همهٔ این عوامل در تولید صدای منحصر به فرد و زیبای سنتور نقش دارند. با یادگیری و تسلط بر این تکنیکها، نوازندگان میتوانند اجرای خود را به سطح بالاتری ارتقاء دهند و موسیقی غنی و متنوعی را به شنوندگان ارائه دهند.
2 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
سلام
باتشکراززحماتتون واقعا اینها گنجینه ارزشمند موسیقی اصیل کشورمون هست بازم ممنون
سلام من یه سوالی داشتم از خدمتتون: اینکه کدوم یک از سازهای زهی ایرانی با ساز زهی غربی همنوازی بیشتری دارند و صدای تولید شده از ترکیب این دوساز صدای دلنشین تری ایجاد می کند 2- کدوم یک از این سازهای زهی از پیچیدگی کمتری برخوردار هستند
ممنون میشم پاسخ بدید باتشکر.