در ادامه آموزش های کاربردی نی، در این مقاله سعی می کنیم به صورتی کامل و در عین حال خلاصه، یک راهنمای خرید از مهم ترین نکات مربوط به خرید اینترنتی انواع نی را به شما نی نوازان عزیز ارائه کنیم.
1- کلیات
همانگونه که در اکثر راهنماهای خرید سازهای مختلف موسیقی هم به شما می گویند، نی خوب خیلی ارتباطی به مارک آن و سازنده ندارد. یک روش برای خرید نی خوب این است که فاکتورهای آن را مسلط بوده، یا اینکه به فروشنده اعتماد داشته باشید. یک نکته مهم این است که خرید نی را به استاد خود نسپارید و یا به فروشگاهی که استادتان می گوید بروید و بگویید از طرف فلانی آمده ام نروید (واقعا این کار را نکنید!) مگر اینکه 100 درصد به استاد خود اطمینان داشته باشید. در این مقاله راهنمای کاملی در این مورد تهیه کرده ایم.
حتما بخوانید: معرفی چند تکنیک مهم در نوازندگی نی
2- معرفی اجزای نی
قبل از خرید یک نی خوب باید اجزای آن را بشناسید، زیرا اگر به فروشنده اعتماد نداشته باشید باید اجزای اصلی که در ادامه مقاله توضیح داده می شوند را موقع خرید تست کنید. می بینید که نی عمدتا از 4 قسمت تشکیل می شود و اتصال آنها بهم از فاکتورهای باکیفیت بودن نی است.
3- قیمت
قیمت نی بستگی به موضوعات مختلفی دارد. بطور کلی همانگونه که در نمونه تصویر زیر میبینید، قیمت نی های مبتدی از 200 هزار تومان تا 600 هزار تومان می باشد و نی های متوسط تا حرفه ای با مارک های مختلف تا 3 میلیون تومان قیمت دارند:
توی این پک فوق العاده، استاد محمد عابدینی، نی نوازی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان یک نی نواز حرفه ای شو همه رو انگشت به دهان کن!
عمده قیمت به جنس چوب و کیفیت ساخت بر می گردد که این موضوع صرفا توسط خود سازنده تعیین می شود.
4- مشخصات ظاهری
بیشتر مشخصات ظاهری یک نی خوب به کیفیت ساخت و نبود ضایعاتی مثل چسب و یا اتصالات بین پوست و گل میخ بر می گردد نه زیبایی ظاهری و سطحی یا تزئینات! این موضوع سبب ثابت ماندن و کوک شدن صدای نی در طولانی مدت می گردد. دقت کنید که گره ها و بندهای نی به خوبی به ته نی و سری آن وصل شده باشند و کاملا محکم باشند. فاصله بند ششم از آخر یعنی دم نی کمتر از 30 میل نباشد . برای نی با طول 600 فاصله 36 میل خوب است. فاصله بند اول یعنی بالای نی (بدون احتساب سر نی) از اول نی بیشتر از 70 میل نباشد. برای نی با طول 600 مثال بالا 66 خوب است. قطر سوراخ داخل نی گشاد نباشد که متاسفانه رایج است برای مثال بالا 9 میل خوب است.سوراخ نت ها گشاد نباشد برای مثال بالا 8 میل خوب است
نی یا نی هفت بند از سازهای بادی ایرانی است. نی هفت‌بند از گیاه نی ساخته می‌شود. برای ساخت این گونه نی آن را طوری برش می دهند که از سر تا ته آن شامل هفت بند شود و اخیرا بصورت مصنوعی (نی اصلاح شدهٔ مصنوعی) نیز ساخته شده است. نی هفت‌بند یا به اصطلاح نی متشکل از ۵ سوراخ در جلو و یک سوراخ در پشت آن است که توسط انگشتان دوم و چهارم از یک دست و انگشتان اول تا چهارم از دست دیگر پوشیده می‌شوند. به طور کلی نی را با جا گرفتن بین دو دندان نیش و گرد کردن زبان در پایین و پشت آن می‌نوازند اما اساتیدی همچون جمشید عندلیبی زبان را در بالا می‌گذارند.
در کل شیوه نینوازی به دو گونه نایب اسدالله و کسایی است. از اساتید می‌توان حسین یاوری، حسن کسایی، حسین عمومی، جمشید عندلیبی، محمد موسوی، حسن ناهید و محمد علی کیانی نژاد را نام برد. نت‌ها در ساز نی: وسعت صدای آن به ۳ اکتاو می‌رسد. نی ۵ صدا (رجیستر) دارد که هر یک از آنها با نحوه دمیدن هوا در نی قابل انتخاب است.
5- مارک های نی و پیشنهاد ما برای خرید
سه تا از بهترین مارک های انواع نی در حال حاضر در ایران به ترتیب عبارتند از نی سلطانیان، صنایعی و شفیعی. معمولا به مبتدیان و افراد متوسط پیشنهاد می شود مدل های ارزان تر این سه مارک را تهیه کنند و بعد که حرفه ای تر شدند به سراغ مدل های گران تر همین سه مهر بروند.
هر چند مجددا عرض می کنیم در میان همین مارک های معروف، نی های بی کیفیت اخیرا افزایش یافته است و مارک های گمنامی هم هستند که نی های فوق العاده باکیفیت تولید می کنند. توصیه می شود با توجه به فاکتورهای گفته شده در این مقاله نسبت به خرید اقدام کنید و مارک را در درجه سوم و چهارم اهمیت قرار دهید.
6- نظرات کاربران حرفه ای در فضای مجازی
≡ منصور رستمی چند سالی در زمینه نی نوازی فعالیت دارد در مورد خرید این ساز معتقد است:
“ني دياپازون (سل) کوک بهترين گزينه براي شروع کردنه. يا ني هايي که اختلاف طولي زيادي با اون ندارند مثل ني(لا) کوک.
چون صداي بم در ني هاي کوتاه راحتتر در مياد . اما براي صداي اوج من در کتاب مسعود جاهد خوندم بهتره با ني (فا) يا (فاديز) و براي صداي غيث از ني (مي) کوک استفاده بشه . ولي با همون ني دياپازون هم ميشه همه اين صداها رو به خوبي ايجاد کرد و اين تقسيمات براي راحتي کاره.”
≡ محسن رحیمیان معتقد است:
“مشخصات ظاهری یک نی خوب:
تناسب بند ها (در نی مرغوب بند ها با فاصله مناسب از بالا به پایین کوتاه تر می شوند)
جنس نی : معمولا نی مناطق کویری به خصوص کاشان جنس مرغوب تری دارند و می توان صدای دلنشین تری اخذ کرد .
صاف بودن و اینکه ساز دارای انحنا و کجی نباشد. البته برای خرید نی بهتره که با یک آدم خبره این کار رو انجام بدید چون فقط تجربه س که می تونه یک نی خوب رو از بد تشخیص بده وگرنه از روی ظاهر نی نمیشه تشخیص داد. در مورد انتهای نی الزامی به سری فلزی نیست، البته اون سری فلزی انتهای نی بجهت حفاظت نی از ترک برداشتن و شکستگی هست. در مورد سر ساز هم یا از سری برنجی استفاده میشه یا از طلق پلاستیکی. کسی که بین دندان هاش فاصله نداره نمیتونه از سر برنجی استفاده بکنه…در کل سر پلاستیکی بهتر و ایمن تر از سر برنجی هست .”
حتما بخوانید: آموزش اصولی نی زدن به روش دندانی (همراه با فیلم)
اگر سوالی در زمینه خرید نی یا نظری دارید که در مقاله جا افتاده است در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
26 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
سلام. طوافی هستم با سابقه بیش از 25 سال نوازندگی نی . از شاگردان استاد موسوی بوده ام . صدای بم در نی به ژوست بودن صداهای نی ربط چندانی ندارد و نوازنده توانا صداهای مورد نیاز برای اجرای موسیقی سنتی را براحتی اخذ می کند. اما نی ای که خوب می خواند آن است که صدای سل و لای اوج با سل و لای غیث یکی باشد. استاد موسوی با استفاده از سری فلزی این دو صدا را تا حد امکان یکسان می کردند. هنگام تست نی به این نکته توجه کنید.
استاد کسایی با ناخن همون صدای نی رو در آورد میخوام بگم درست نی باید استاندارد باشه ولی هنر در زبان نوازنده است…
مخالفم!!من هر چه هم راننده ی ماهری باشم، اگر ماشینم کیفیت و استاندارد لازم را نداشته باشد، من نمی توانم قابلیت های خودم رو بروز بدم!
سلام و درود
در رابطه با نت خوانی ساز نی کلیپ و کتاب
میخواستم .
ممنونم
سلام ببخشید من نی چوپانی میخواستم بخرم لطفا بیشتر راهنمایی بفرمایید از کجا تهیه کنم؟
بنده ۲۵سال نوازنده نی هستم وشاگرد استاد جمشیدعندلیبی،حسن ناهیدویکی ازشاگردان استادموسوی بودم،از این ۳مارک که اسم بردین بااحترام بهشون اما سازهای بی کیفیت وفالش زیاد هست ولی سازی که من ازش فالشی ندیدم وصداگیری ازش عالی هست مارک عارف بوده وهست امیدوارم از سازهای این برند استفاده کنید ونظرتون رو بگید
بسته به تجربه نوازنده است
.داخل مصاحبه استاد موسوی هس که میفرماد استاد کسایی با نی فالش هم درست مینواخته
با عرض سلام. بنده جناب عارفو میشناسم و ارادت دارم. من ۶ تا نی خریدم از جناب عارف فقط ۲ تاش عالی از هر نظر بود. واقعا ۲۰. ولی ۴ تای دیگش خیر ،، خودمم باور نمیکردم ولی متاسفانه خیلی هم مشکل داشت هم صدا هم ظاهر
رنگ نی هر چه تیره تر یعنی به سمت زرد و قهوه ای برود نشان دهنده استخوانی بودن نی و کیفیت آن است
و درباره بقیه روش ها به شخصه باید با نی نوازندگی کنم چندتا دستگاه موسیقی بزنم بعد خوبه بودنش رو تعیین کنم
توجه داشته باشید شناختن نی خوب کارهرکسی نیست و نمیتونید در اول کار با چندتا نکته نی تشخیص بدید و ثانیا هیچوقت یک فروشنده، نی هایی رو که به یه نوازنده حرفه ای برای فروش نشون میده به یه مبتدی اصلا نمیده یعنی یه سری ساز هایی داره که به افراد تازه کار یا متوسط نمیده
دوست عزیز ما طوری تبلیغ نی شفیعی و سلطانیان رو میکنند که گویا خبری از نی بیات و نی عارف ندارند ! آقایان محصولی که توسط اساتید بزرگ نی نوازی تهیه شده باشند حتما عالی هست چون اگر نبود برای ساختش وقت نمیذاشتم بنده عرض میکنم دوستان عزیز کیفیت نی رو اینجوری میشه شناخت ١- با یک خودکار یا چیزی شبیه این به روی نی ضربه بزنید اگر صدایی شبیه صدای زدن ضربه روی استخوان را داد قطعا نی خوبه اگر نه که کیفیت نداره وگرنه که سوراخ کردن نی مگه کاری داره که ما بگیم این نی رو فلان ک سی سوارخ کرده حتما خوبه !! خودتون هم میتونید سوراخ کنید من به عنوان یه شاگرد کوچک فقط میتونم یک نی معرفی کنم که از هر نظر بینظیر هست نی استاد محمد مظفری خواه هست اسمش رو سرچ کنید هم تو یوتیوب هم تو گوگل میاره ، بااینکه ایشان ایران زندگی نمی‌کنند اما سفارش میگیره ارسال می‌کنه تنها کسی هست که من از هر نظر وجدان کاری درش دیدم
کاملا موافقم . من هم از اساتید مختلفی نی تهیه کردم ولی از نی سلطانی اصلا رازی نیستم. بر عکس نی استاد مظفری خواه محبوبترین نی من هست. چه از نظر صدا و چه از نظر ساخت و جنس نی
سلام به عنوان کوچکترین شما چند کوک از نی های استاد بیات رو از دست خودشون گرفتم و ساز هایی بسیار خوبی هستند ولی بنده با اطمینان عرض میکنم استاد صنایعی بسیار نی نواز،و نی ساز قهاری است
اهان استاد پس نی سازی فقط سوراخ کردنه!!فاصله
درست بنده ها و اندازه دهنه نی،ارتفاع صحیح برای کوک های مختلف ،قطر ساز و اندازه سوراخ داخل هم که مهم نیست
علی جان سری به کتاب نینوازی استاد کیانی نژاد بزن یه کتاب مشکی رنگه داخل کتاب همه مطالب برای ساخت نی گفته شده
سلا…
من به تازگی میخوام طریقه ساز زدن با نی رو یادبگیرم… ساز نی رو از طریق خرید مجازی میخوام تهیه کنم و یک نفر این ساز رو برام آماده کرده اما من از اونجایی که اشنایی کافی و تجربه ندارم نمیدونم آیا نی کاملا استاندارد و خوب است یا خیر …از دوستان گرامیی که در این زمینه تجربه دارند خواهش میکنم از طریق تلگرام به من پیام بفرستن و من عکس ساز رو بفرستم تاکه منو راهنمایی کنن واقعا تجربه و مهارتی ندارن و الان نیازمند کمک شما عزیزان در روند تشخیص ساز خوب و بد هستم و فرصت زیادی هم ندارم…
Ysmn_mvv@
این آیده تلگرام من هست در موارد نیاز
yasaman.mvv@gmail.com این آدرس ایمیل من هست
اما در درجه اول به تلگرام من پیام دهید
بسیار متشکر از یاری و لطف شما عزیزان ⚘
همه حرفها درست ولی یک نی خوب موقعی خوبه که نوازندش نوازنده باشه ،برای انتخاب یک نی مثلا کوک سل باید تعدادی موجود باشند و باهاشون بنوازی چرا؟
چون قالب فک و صورت ها فرق داره و بتونی یک نی مناسب با قالب دندان و فک انتخواب کنی به همین دلیله که میگن نی را حضوری بخرید نه اینترنتی
سلام ، نظرات دوستان را درمورد نی وکیفیتش خواندم خیلی از دوستان نظرشون درسته هم درمورد کوک نی وهم در مورد جنس نی . بنده چندسالی میشه نی می سازم وبه چند کشور هم نی فرستادم،احساس می کنم یه کم در مورد ساخت این ساز ساده ولی پررمز وراز بی انصافی شده ، اینکه یه الکو داشته باشی بزاری کنار یه گره خام ومثل اون سوراخ کنی کار درستی نیست چرا که هیچ دوتا گره نی از لحاظ قطر ،چاقی ولاغری ،فواصل بندها مثل هم نیستن ، به نظرم اگر در کوک ساز مهارت ودر خالی کردن خزانه مهارت داشته باشی میتونی یه نی خوب بسازی وازش استفاده کنی . متاسفانه جدیدا برای بالا بردن قیمت این ساز وتست کردن اون از آمپلی فایر استفاده می کنن و مشتری را گمراه می کنن ونی را با قیمت سرسام آوری به مشتری میدن مخصوصا نوازنده های تازه کارکه در صداسازی مشکل دارن .
متشکر
سلام . صحبتتون واقعا درسته ممنون بخاطر توضیحات خوبتون . من هم همین اشتباه رو کردم چون آگاهی کاملی نداشتم که از کجا و به چه صورت نی بخرم و واقعا نی های بی کیفیتی خریداری کردم که هیچ کدوم کوک نیستن حتی از افراد خیلی شناخته شده متاسفانه کم پیدا میشه کسی که توی این صنف صادقانه صحبت کنه .اگه پیج اینستاگرام دارین لطفا آیدیشو بزارین ممنون
صنایعی عااااالیه
سلام دوستان خسته نباشید
از بزرگواران و کسانی که اطلاعات کافی و شناخت از نی دارن و میتونن کسی رو معرفی کنن که نیع خوب بخریم لطفا به این آیدی تو تلگرام پیام بدین راهنمایی کنید خیلی ممنون از شماMahdi_parkour@
درود و روز خوش
میخواستم درباره نی نارچوب از جنس زر وود توضیح بدین.
با سپاس فراوان
سلام ببخشید من از نی سر در نمیارم ولی همسرم خیلی دوست داره دوست داره کلاس بره و بتونه نی بزنه…میخوام واسش نی بخرم ولی نمیدونم چه اسمی و چجوری باید باشه اگه میشه راهنماییم کنید
بهتره تشریف ببرید به اموزشگاه ها موسیقی در شهرتون اونجا از اساتید سوال بفرمایید بهتون میگن که کدوم مارک بخرید بعد از خرید هم حتمن نی رو بلافاصله به استاد نشون بدید با فروشنده عم عهد کنید در صورت مردود شدن از سمت استاد باید جنس رو پس بگیره بنده نی صنایعی خریدم با اینکه بدون کلاس صدای نی رو دراوردم و شروع به نواختن کردم ولی درست کوک نشده بود بعد از مشاهده استادم فهمیدم مشکل داره فروشنده عم پس نگرفت یه خرج اضافه افتاد گردنم
ممنون که تجربتون رو در اختیار ما گذاشتید.
یکی از دوستام میگفت با لوله پلاستیکی برای خودش نی درست کرده و خیلی راضی بود!
کسی که حرفه ای کار میکنی و نی سازی که با وجدانه ۱۰ تا ۲۰ تا نی سل کوک میده طرف بره باهاشون بزنه شاید یکی دو تا از توش اونی باشه که می‌خواد من نی سل کوک استادمو گرفتم دستگاه سل نشون میداد من میزنم سل دیز نشون میده شاید کسی دیگه بزنه چیز دیگه باشه پس کوک نی اصلا ثابت نیست و نفس فرم هوادهی لب دندان هر کسی فرق داره ..من نی سل دیز ده ساله سل دیزه الان میزنم به مرور زمان سل شده پس حرف و حدیث نی زیاده و اینه که این ساز و خاص کرده پس خیلی باید توش غرق بشی تا بفهمی چیه داستان واسلام یا علی پایدار باشید