1-مقدمه
آشنایی مقدماتی با ساز داربوکا
داربوکا، که با نامهای دیگری همچون دربوکه، دومبک، و تمبک عربی نیز شناخته میشود، یکی از سازهای کوبهای محبوب و مهم در موسیقی خاورمیانه و شمال آفریقا است. این ساز، با صدای شفاف و قابلیت اجرای ریتمهای متنوع، نقش بسزایی در موسیقی سنتی و مدرن این مناطق دارد. در این مقاله به بررسی تاریخچه، ساختار، تکنیکهای نوازندگی و کاربردهای داربوکا خواهیم پرداخت.
تاریخچه
داربوکا ریشهای باستانی دارد و قدمت آن به هزاران سال پیش بازمیگردد. این ساز در مناطق مختلفی از خاورمیانه، از جمله مصر، ترکیه، لبنان و ایران، به کار گرفته شده است. هر منطقه سبک خاص خود را در نوازندگی داربوکا دارد که منعکسکننده فرهنگ و موسیقی محلی آن منطقه است. داربوکا در طی قرون مختلف تکامل یافته و به شکل امروزی خود رسیده است.
ساختار
داربوکا معمولاً از موادی مانند فلز (آلومینیوم یا مس) یا سفال ساخته میشود. این ساز دارای بدنهای قیفشکل و یک پوسته کشیده شده روی دهانه بزرگتر است. پوسته میتواند از جنس پوست حیوانات یا مواد مصنوعی باشد. دو قسمت اصلی داربوکا عبارتند از:
- بدنه: که معمولاً به شکل قیف است و به صورت توخالی طراحی شده است.
- پوسته: که بر روی دهانه بزرگتر کشیده شده و محل نواختن ضربات است.
انواع داربوکا
داربوکا در اندازهها و اشکال مختلفی ساخته میشود که هر یک کاربرد و ویژگیهای خاص خود را دارند:
- داربوکای کلاسیک: که معمولاً از سفال یا سرامیک ساخته میشود و پوسته آن از پوست ماهی یا بز است.
- داربوکای مدرن: که اغلب از فلز (مانند آلومینیوم) ساخته شده و دارای پوستههای پلاستیکی است که مقاومت بیشتری در برابر تغییرات دما و رطوبت دارند.
تکنیکهای نوازندگی
نوازندگی داربوکا شامل تکنیکها و ضربات متنوعی است که هر یک صدای خاصی تولید میکنند. برخی از تکنیکهای پایهای نوازندگی داربوکا عبارتند از:
- دووم (Doum): ضربهای با تمام دست که صدایی بم و عمیق تولید میکند.
- تک (Tek): ضربهای با انگشتان که صدایی زیر و تیز ایجاد میکند.
- کَ (Ka): مشابه تک، اما با دست چپ نواخته میشود.
- پَلَم (Palm): ضربهای با کف دست که صدایی میانی و پرطنین دارد.
نوازندگان ماهر داربوکا با ترکیب این تکنیکها و ضربات، قادر به ایجاد ریتمهای پیچیده و متنوعی هستند که در موسیقیهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربردهای داربوکا
داربوکا به دلیل صدای پرانرژی و قابلیت اجرای ریتمهای مختلف، در سبکهای متعددی از موسیقی به کار میرود:
- موسیقی سنتی و فولکلور: داربوکا نقش مهمی در موسیقی سنتی خاورمیانه و شمال آفریقا دارد و در مراسم و جشنهای محلی استفاده میشود.
- موسیقی مدرن و پاپ: این ساز به دلیل توانایی ایجاد ریتمهای پرجنبوجوش، در موسیقی پاپ و مدرن نیز جایگاه ویژهای یافته است.
- موسیقی جهانی: داربوکا در پروژههای موسیقی جهانی و ترکیبی به کار گرفته میشود و به عنوان یک عنصر رنگین در ترکیببندیهای موسیقایی استفاده میشود.
نوازندگان برجسته داربوکا
در طول تاریخ، نوازندگان بسیاری به شهرت رسیدهاند که هر یک به نحوی در ترویج و پیشرفت نوازندگی داربوکا نقش داشتهاند. برخی از نوازندگان برجسته داربوکا عبارتند از:
- میشل مراد (Michel Merhej): یکی از نوازندگان مشهور داربوکا از لبنان که با تکنیکهای منحصر به فرد خود شناخته میشود.
- سیمون شاهین (Simon Shaheen): نوازنده و آهنگساز معروف فلسطینی-آمریکایی که در موسیقیهای خود از داربوکا بهره میبرد.
- هوسام رمزی (Hossam Ramzy): نوازنده مشهور مصری که با بسیاری از هنرمندان بینالمللی همکاری کرده است.
مطلب مهم :دانلود رایگان ۲ کتاب آموزشی تنبک (به همراه معرفی کتب برتر)
2-نام های دیگر داربوکا
- گابلت درام (Goblet Drum)
- چَلیس درام (Chalise Drum)
- تارابوکا (Tarabuca)
- دِبوکا (Debuca )
- دومبِک (Dumbec)
- تبلا (Tabla)
مطالب مرتبط با موسیقی :۸ نکته بسیار مهم برای شروع آواز خواندن و پیشرفت در آن
در اقلیم و فرهنگ ایرانی از این ساز به عنوان تمپو یا ساز تمپوی عربی یاد می شود.کاربرد این ساز معمولا در موسیقی پاپ و ریتمیک بیشتر به گوش می رسد. البته در موسیقی های تلفیقی و سنتی نیز کاربرد دارد. اما نقش اساسی آن در موسیقی نواحی جنوب ایران یا به اصطلاح ” بندری ” بیشتر محسوس است.
3-فیلم هایی از آموزش داربوکا
نتیجهگیری
داربوکا به عنوان یکی از سازهای کوبهای مهم و پرطرفدار در موسیقی خاورمیانه و شمال آفریقا، نقش بسیار مهمی در این فرهنگها ایفا میکند. با تاریخچهای طولانی و تکنیکهای متنوع، این ساز توانسته است جایگاه ویژهای در موسیقی سنتی و مدرن پیدا کند. آشنایی با داربوکا نه تنها به درک عمیقتر موسیقی این مناطق کمک میکند، بلکه به نوازندگان امکان میدهد تا با استفاده از این ساز، ریتمها و صداهای جدیدی را به آثار خود اضافه کنند.
امیدوارم از مطالب ارائه شده بیشترین استفاده را برده باشید و در صورتیکه سوالی در این زمینه دارید در بخش نظرات با ما مطرح کنید.
2 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
عالی
سلام کاملش رو کجا بایر خریداری کرد ممنون
واقعا جالب بود