دف یکی از سازهای اصیل ایرانی است که قدمت آن به قبل از اسلام برمیگردد. این ساز یکی از سازهای مختص اقوام کردنشین بوده است و شاید به همین دلیل بتوان ردپای فرهنگ کردی را در نواهای این ساز جستجو کرد. با توجه به ساختار این ساز که از یک قاب چوبی و یک پوست تشکیل شده نگهداری از پوست آن حائز اهمیت است. در این مقاله شیوه نگهداری این ساز را به شما آموزش خواهیم داد.
شناخت دف
دَفّ، یکی از سازهای کوبه‌ای در موسیقی ایرانی است که شامل حلقه‌ای چوبی است که پوست نازکی بر آن کشیده‌اند و با ضربه‌های انگشت می‌نوازند.دف ایرانی شبیه به ساز دایره و کمی بزرگتر از آن و با صدایی بم‌تر است. دف حلقه‌ای از جنس چوب می‌باشد که عرض آن حدود ۵ تا ۷ سانتی‌متر و قطر آن از ۲۵ تا ۴۰ سانتی‌متر است.
بر یکی از سطوح این ساز پوست کشیده شده و در داخل جدار چوبی آن حدود ۴۰ حلقه‌ی فلزی قرار گرفته است. این حلقه‌ها با فواصل مساوی صدایی زنگ‌وار تولید کرده به همراه صدای اصلی ساز حالت دلنشین و ذابی را به وجود می‌آورد. در گوشه‌ای از جدار چوبی دایره سوراخی تعبیه شده که نوازنده برای نگه‌داشتن ساز به هنگام اجرا انگشت شست خود را درون آن می‌گذارد و با بقیه‌ی انگشتان هر دو دستش بر روی سطح پوستی ساز می‌کوبد.
دف ها در دو نوع پوستي و تلقي ساخته میشوند.
1- دف پوستي
بخش اصلي توليد كننده ي صدا در اين دف از پوست تشكيل شده و پوستي كه طي روش هاي دباغي آماده شده به شکل دف خواهد شد. از آنجایی که پوست بافتی زنده بوده بنابراین به گرما و سرما واکنش نشان خواهد داد. استفاده طولان مدت در معرض هوای سرد یا گرما موجب پارگی و آسیب دف خواهد شد. بهترين نوع دف پوستي، نوعي از اون موسوم به دف پوستي خورشيدي هست که نسبت به سایر دف ها مقاوم تر خواهد بود.
مراقبت از دف پوستی
1- محل شستی ساز باید در مکان درستی از ساز باشد. در هنگام انتخاب ساز بايد دقت كنيم محل شستي ساز باید با دست شما متناسب باشد. انگشت شست شما نبايد در محل گرفتن شستي با پوست دف تماس پیدا کند زیرا به مرور زمان موجب نازک شدن پوست و ایجاد پارگی خواهد شد.
2- همانگونه که اشاره کردیم تغییرات آب وهوایی موجب آسیب به دف خواهد شد. تغییرات دمایی یعنی قرارگرفتن در مقابل باد کولر و یا نواختن دف در دمای زیاد موجب پارگی و از بین رفتن پوست این نوع ساز میشود. بنابراین از تغییرات آب وهوایی به شدت بپرهزید.
3- قبل از شروع نواختن دف حتما دست های ود را تمیز کنید. چربی، آلودگی و گردخاک به مرور زمان پوست را از بین خواهد برد.
توی این پک خودآموز، سحر سمیاری دف رو جوری بهت یاد میده که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان یه دف نواز حرفه ای شو و همه رو انگشت به دهان کن!
4- پیشنهاد میشود برای افرادی که در مناطق سردسیر و مرطوب زندگی می‌کنند، از دف‌های تلقی استفاده شود که استحکام بیشتری دارد.
2- دف تلقي
دف تلقي در واقع نوع اصيل اين ساز به شمار نميرود. اما صدای رساتر این ساز در همنوازی های گروهی بسیار گوش نوازتر خواهد بود.
دف تلقي به اين دليل كه بخش اصلي توليد كننده ي صدا در آن از ماده ي مصنوعي ساخته شده است در مقابل تغییرات دمایی و یا رطوبت مقاومتر از نوع پوستی خواهد بود. بنابراین گزینه بهتری برای محیط های سرد، گرم و یا مرطوب خواهد بود. نوع تلق انتخابی برای این نوع دف در عین نازکی باید محکم باشد. از تلق های سنگین و خشک استفاده نکنید این نوع تلق در عین بدی صدا، با وجود ضربه های محکم پاره خواهد شد.
حرف آخر
در صورتی که شما مبتدی هستید از سازهای تلقی استاده کنید این نوع ساز در مقابل سازهای پوستی استحکام بیشتری دارند و هنگام خرید دف به سفتی،شلی و یا ضخامت پوست توجه کنید تا سازتان سریعا آسیب نبیند.
