تنبک (تمبک، دمبک، دندونک و ضَرب) یکی از سازهای کوبهای ایرانی است. این ساز پوستی، از نظر سازشناسی جزء طبلهای جامشکل محسوب میشود که از این خانواده میتوان به سازهای مشابه مانند داربوکا در کشورهای عربی و ترکیه و همچنین زیربغلی در افغانستان اشاره کرد.در این پست ما به معرفی 5 تا اساتید تنبک نوازی در ایران می پردازیم امیدوارم که مطالب ارائه شده مفید باشند.
1-مقدمه
تنبک از نظر ساز شناسی جز طبل های جام گونه است. تنبک علاوه بر موسیقی سنتی امروز، این ساز در اکثر موسیقی نواحی ایران به همراه ساز های دیگر، صدای دلنشینی را به پژواک در می اوردام این ساز در استان هرمزگان (تمپک) است ک با (تمپو) بی ارتباط نیست.
مثلا سازی در کشمیر با نام (تنبک نَری) نواخته میشود که نَری در زبان محلی یعنی سفالی.
همچنین سازی به صورت یک جفت تنبک در مالزی به نان (گِدُمبَک) نواخته میشود. در معنی واژه تنبک دونظر وجود دارد: عده ای میگویند که واژه تنبک از صدای این ساز، یعنی از ترکیب دو عبارت (تن) و (بک) به دست امده و (تن) یا (تم) صدایی است که از نواختن ضربه ای به ناحیه مرکزی پوست تنبک بیرون می آید و (بک) نواختن ضربه ای به ناحیه کناری پوست است.
مطلب مرتبط : معرفی۱۵ تا از بزرگ ترین و معروف ترین اساتید موسیقی ایران
2-آشنایی با برخی از اساتید تنبک نوازی در ایران
- حسین تهرانی
- جهانگیر ملک
- داریوش رفیعی
- بهمن رجبی
- محمد اسماعیلی
3-معرفی اساتید یاد شده
نام ونام خانوادگی: حسین تهرانی
متولد :1290
توی این پک فوق العاده، استاد معصومی، نواختن تنبک رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! در کمترین زمان تنبک نواز حرفه ای شو و همه رو انگشت به دهان کن!
سبک : موسیقی سنتی ایرانی
اساتید : ابوالحسن خان صبا ،حسین خان اسماعیل زاده
ساز ها : تنبک
سالهای فعالیت : از سال 1323
آثار منتشر شده از وی :
- کاست «ضرب آهنگ» که در طرف اول او صدای لوکوموتیو را با تنبک ایجاد کردهاست و در طرف دوم قطعهٔ زرد ملیجه را با سنتور استاد فرامرز پایور اجرا کردهاست.
- کاست «ضرب اصول» هم کاری است از استاد پایور به همراهی تنبک استاد تهرانی که آهنگ زیبای «چهار مضرابی ماهور» اثر استاد ابوالحسن صبا هم در آن موجود است.
مطلب مشابه: خرید ۷ تا از بهترین سی دی ها و دی وی دی های آموزش موسیقی (مبتدی-پیشرفته)
نام ونام خانوادگی : جهانگیر ملک
متولد :1311
فوت :1381
ساز ها : تنبک
آثار:از همکاریهای ملک با رادیو میتوان به برنامههای گلهای جاویدان، گلهای تازه، گلهای رنگارنگ، یک شاخه گل، برگ سبز و شاعران قصه میگویند و نیز برنامه تکنوازان اشاره کرد.
نام و نام خانوادگی : داریوش رفیعی
متولد :1306
سبک :موسیقی کلاسیک ایرانی
ساز ها : تنبک
آثار : مجموعه آثار او با نام «کاروان عمر» به کوشش شهرام آقایی پور در سال ۱۳۸۷ به چاپ رسیدهاست.
مطلب مهم تمرین آواز خواندن برای مبتدی ها (به نقل از بزرگان موسیقی)
نام ونام خانوادگی : بهمن رجبی
متولد :1318
سبک ها : موسیقی کلاسیک ایرانی
آثار :
- نوازندگی تنبک در قطعهٔ سواران دشت امید اثر حسین علیزاده
- وازندگی تمبک در آلبوم در مکتب عشق، به آهنگسازی مازیار شاهی
- نظم وزن، تکنوازی تنبک بهمن رجبی،
نام ونام خانوادگی : محمد علی اسماعیلی
متولد :1313
سبک: موسیقی سنتی ایرانی
ساز ها : تنبک
آثار :وی حدود ۱۵ قطعه فانتزی روی ریتمهای ایرانی تنظیم کرده که معروفترین آنها قطعهای به نام رونماست.
نام ونام خانوادگی : امیرناصر افتتاح
متولد :1314
سبک: موسیقی سنتی ایرانی
ساز ها : تنبک
او نوازندگی تنبک را نزد حسین تهرانی و هوشنگ مهرورزان فرا گرفت. در سال ۱۳۳۴ به رادیو رفت و با گروه گلها همکاری کرد. از شاگردان امیرناصر افتتاح، میتوان امیر بابک رکنی والا، بهمن رجبی، آبتین جلالی، محمود فرهمند بافی و مرتضی اعیان را نام برد. شکل نواختن وی امروزه سبکی در آموزش تنبک میباشد و بین هنرجویان به سبک افتتاح شناخته میشود.
اگر سوال در این زمینه دارید یا استادی که از قلم افتاده باشد در بخش نظرات با ما مطرح کنید.
20 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
سلام. خیلی مطالب خوبی بود، متشکرم.
اگه میشه اساتید همایون شجریان و علی زندوکیلی رو هم داخل سایت درج کنید.
ممنون میشم
سلام – شرمنده شجریان چون فرزنده استاد بزرگ هستند نمیشن که بزنیم استاد.
جا داره از استاد ناصر فرهنگ فر هم یاد بشه
نه جا نداره 😐
سرآمد همه در شیرین نوازی استاد فرهنگفر هستند .
استاد محمود فرهمند عزیز هم بی نظیره
باسلام و عرض ادب خدمت همه دوستان که نظرشون را در بالا ارائه کرده اند .
بله همه بزگوارانی که شما فرموده اید استاد هستند ، ولی سابقه و کسوت بزرگوارانی که در این سایت گفته شده بیشتر است ، اگر یک زیر دست به مرور زمان بر اثر تمرین تکنیکش بیشتر از استادش شود باز هم ( البته به نظر من ) باید به زبان و عملاذعان کند که شاگردی را از فلان استاد شروع کردم .
البته همه بزرگوران قابل احترامند و دوست داشتنی
جای استاید
نوید افقه
جعفر قاضی عسگر
خالی است…
جای استاد فربد یداللاهی هم خالیست.
حضرت ناصر فرهنگفر بهترین تنبک نواز تاریخ است
به چه دلیل فقط به دلیل کار آستان جانان؟ یک هنرمند را از دیدگاه و منظر کل کارهای او قضاوت می کنند
همدانیان و امیر بیداری نیز از نامداران در هنر ضرب هستند
کاشانی
یعنی میشه استاد ناصر فرهنگفر رو فراموش کرده باشید؟؟جزو سه تنبک نواز برتر تاریخ هست بی شک
استاد ناصر فرهنگ فر عالی بودند پرویز مشکاتیان کم نظیر بود اما دلیل نمی شود چون ما به یک گروه تعلق خاطر داریم و سبک آنها را بیشتر می پسندیم چشم خود را آشکارا بر حقایق ببندیم
احسنت
استاد عمار بابامرادی از قلم افتاده
استاد فرزانه ،خوش استیل و خوش تکنیک مهرداد تبریزی فرد، یکی از شاخص های تنبک نوازی است. چه در اخلاق و شخصیت، و فردی بسیار سالم و با اخلاق،چه در فرمهای نوازندگی، و همینطور زیبایی انگشتان و سونوریته شفاف و قوی، ولی ایشان دیدگاه شان کاملا متفاوت است. و کمتر مثل ایشان دیده ام. همیشه سلامت و پاینده باشند.
باسلام واحترام نسبت به نظرات همه عزیزان وتجلیل واحترام نسبت به همه بزرگان موسیقی وتنبک استاد الاساتید امروز تنبک نوازی حقیمتت استادمحمداسماعیلی هستند که تنباید نوازی بعد از استاد تهرانی توسطح ایشان به درجات بالا رسید پرورشد شاگردانی چون ملک و فرهنگفر ورضوی نیا داوودیاسری و بنایی وخیلی دیگر اساتید از زحمات این استادفرزانه میباشد.خدا سلامت بدارد ایشان وهله اسازید محترم.
استاد اردلان کیومرثی هم کارشون خیلی خوبه، لاهیجانی هستند
پدر تنبک نوازی استاد حسین تهرانی
استاد جهانگیر ملک
استاد امیرناصر افتتاح
استاد هوشنگ مهرورزان
استاد رضا صیرفی
استاد محمد اسماعیلی
استاد جمشید شمیرانی
استاد امیر بیداریان
استاد ناصر فرهنگفر
استاد بهمن رجبی
استاد محمود فرهمند
استاد جمشید محبی
استاد مجید حسابی
استاد نوید افقه
و اساتید بسیاری که اغلب شاگرد یکی از اساتید نام برده هستند